archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 12
Jaargang 21
21 maart 2024
Nummer 13 verschijnt op
4 april 2024
Vermaak en Genot > Naar de film delen printen terug
Een raciale komedie? Het kan! Hans Knegtmans

1608VG Greenbook1Leest u eerst nog even verder. Daarna kunt u altijd nog uw probleem voorleggen aan #Me Too of een echte hulpverlenende instantie. Dit stukje gaat – zoals sommige lezers al vermoedden – over de filmkomedie Green Book. Niet voor de eerste keer waren de recensies in Amerikaanse periodieken enthousiaster dan in toonaangevende Nederlandse kranten en weekbladen. Recensent Joost Broeren-Huitinga van De Fimkrant noemde de film zelfs ‘pijnlijk kortzichtig’. En ik had me nog wel zo geamuseerd! Nu kun je tegenwerpen dat Broeren-Huitenga geen gevoel voor humor heeft, maar het was niet mijn intentie dat hier aan te tonen. Een andere keer misschien.

De kern van het verhaal is dat mensen door omstandigheden soms in interacties belanden waarbij zij stereotypen sterker moeten onderdrukken dan zij gewend zijn. Tony ‘Lips’ Vallelonga – woonachtig in The Bronx, maar van Italiaanse origine – zit tijdelijk zonder werk. De nachtclub waar hij tot ieders tevredenheid werkt als uitsmijter, moet verbouwd worden. In arren moede reageert hij op een personeelsadvertentie waarin een chauffeur en bodyguard gevraagd wordt.

Een pianist heeft voor enkele maanden een tournee gepland door Amerika. Meer precies door zuidelijke staten als Mississippi, Kentucky, en Georgia, die genoegzaam bekend zijn uit westerns. Daar is het niet altijd veilig. Zeker niet in 1962, het jaar waarin de film speelt. En al helemaal niet als de pianist zwart is, zoals de introverte academicus Dr. Don Shirley. Maar goed, er moet brood op de plank komen en eerder hebben we al gezien dat de uitsmijter zijn vak verstaat en voor de duvel en zijn ouwe moer niet bang is. Wel moet hij zijn vrouw Dolores beloven dat hij uiterlijk op kerstavond weer thuis zal zijn. Green Book doet denken aan de Franse mega-hit Intouchables uit 2012, van regisseur Olivier Nakache.

Daarin wordt de blanke rolstoelpatiënt Philippe verzorgd door de zwarte verpleger Driss (een doorbraakrol van Omar Sy). De clou is dat voor beiden – maar vooral toch voor Philippe – een wereld opengaat. Driss mag dan weinig opleiding hebben genoten, aan gezond verstand ontbreekt het hem allerminst. Rake uitspraken als ‘oost west, thuis best’ zetten Philippe meer aan het denken dan hij eerder placht te doen. Ik werd eerlijk gezegd nogal wee van de simplistische verheerlijking van geestelijk onbenul. En hoewel ik natuurlijk weet dat Driss al die slappe teksten niet zelf had verzonnen, bedenk ik me sindsdien wel twee keer voordat ik een film bezoek waarin Omar Sy de hoofdrol heeft.

Green Book mag dan thematisch verwant zijn aan Intouchables, het mist de zondagschoolthematiek dat we allemaal betere, completere mensen zouden worden als we serieus probeerden te leren van de ogenschijnlijk minder bedeelde medemens.1608VG Greenbook2 Regisseur Peter Farrelly verkreeg in 1998 internationale bekendheid toen hij met zijn broer Bobby de komedie There’s Something about Mary maakte met glansrollen voor Cameron Diaz en de altijd geestige Ben Stiller. Een oprechte romance die regelmatig werd gedwarsboomd door de onderbroekenrol die de broers zich permitteerden. In een historische scène smeert Mary per abuis een klodder sperma in haar blonde lokken, wat berust op een misverstand dat niet meer leuk is als je het uitlegt. Wie denkt dat onderbroekenlol niet grappig kan zijn, zou deze film moeten zien. (En anders wel de uitzinnige komedie Dumb and Dumber, 1994, die bijna even stupide is als zijn titel.)

Het is haast niet voor te stellen, maar Peter Farrelly blijkt zonder assistentie van zijn broer een film te kunnen maken die je volledig serieus kunt nemen. Die kwaliteit komt zeker ook door het kaliber van de personages. Chauffeur Tony wordt vertolkt door topacteur Viggo Mortensen. Die acteert al jaren de sterren van de hemel, zonder dat hij – ondanks twee Oscarnominaties – het buiten de VS tot superster geschopt heeft. Misschien dat deze film aan een herwaardering van zijn kwaliteiten kan bijdragen. Zoals eerder Robert De Niro al eens deed is hij door flink te bunkeren een kilo of tien aangekomen waardoor hij vervaarlijker en imposanter oogt dan daarvoor. In zijn nieuwe rol doet hij denken aan Tony Soprano en dat draagt bij aan het ontzag dat hij zijn tegenstanders inboezemt. Het verbaast dan ook niet dat hij voor deze rol een Oscarnominatie voor beste mannelijke hoofdrol ontving.

Ook zijn tegenspeler Mahershala Ali werd als Dr. Shirley bedacht met een Oscarnominatie, in dat geval voor beste mannelijke bijrol. Daar hoort u mij niet over klagen, al vind ik het in het algemeen moeilijker deze prijs toe te wijzen dan de beste hoofdrol. (Nu we het toch over Oscarnominaties hebben: de film doet ook een gooi naar twee andere prestigieuze prijzen, namelijk die van beste scenario en van beste film. Alweer: mijn stem krijgen ze.)

Eerder hekelde ik de zondagschoolboodschap van de film Intouchables. Daarmee wil ik niet suggereren dat de personages van Green Book immuun zijn voor de eigenheid van hun tegenspeler. Vanaf de eerste keer dat Tony de zwarte wonderpianist hoort en ziet optreden, is hij diep onder de indruk van diens muzikale gaven. Hij legt telefonisch zijn vrouw uit dat de man een echte professional is. 'Zoals Liberace, maar dan beter.' Omgekeerd valt het hem op dat zijn nieuwe cultheld slechts een rudimentair benul heeft van zwarte popartiesten als daar zijn Chubby Checker, Little Richard en Aretha Franklin. Farrelly laat hooguit zien dat sommige generalisaties ('zwarten houden van negermuziek') niet kloppen. En daar kom je achter door contact met anderen.


© 2019 Hans Knegtmans meer Hans Knegtmans - meer "Naar de film" -
Vermaak en Genot > Naar de film
Een raciale komedie? Het kan! Hans Knegtmans
1608VG Greenbook1Leest u eerst nog even verder. Daarna kunt u altijd nog uw probleem voorleggen aan #Me Too of een echte hulpverlenende instantie. Dit stukje gaat – zoals sommige lezers al vermoedden – over de filmkomedie Green Book. Niet voor de eerste keer waren de recensies in Amerikaanse periodieken enthousiaster dan in toonaangevende Nederlandse kranten en weekbladen. Recensent Joost Broeren-Huitinga van De Fimkrant noemde de film zelfs ‘pijnlijk kortzichtig’. En ik had me nog wel zo geamuseerd! Nu kun je tegenwerpen dat Broeren-Huitenga geen gevoel voor humor heeft, maar het was niet mijn intentie dat hier aan te tonen. Een andere keer misschien.

De kern van het verhaal is dat mensen door omstandigheden soms in interacties belanden waarbij zij stereotypen sterker moeten onderdrukken dan zij gewend zijn. Tony ‘Lips’ Vallelonga – woonachtig in The Bronx, maar van Italiaanse origine – zit tijdelijk zonder werk. De nachtclub waar hij tot ieders tevredenheid werkt als uitsmijter, moet verbouwd worden. In arren moede reageert hij op een personeelsadvertentie waarin een chauffeur en bodyguard gevraagd wordt.

Een pianist heeft voor enkele maanden een tournee gepland door Amerika. Meer precies door zuidelijke staten als Mississippi, Kentucky, en Georgia, die genoegzaam bekend zijn uit westerns. Daar is het niet altijd veilig. Zeker niet in 1962, het jaar waarin de film speelt. En al helemaal niet als de pianist zwart is, zoals de introverte academicus Dr. Don Shirley. Maar goed, er moet brood op de plank komen en eerder hebben we al gezien dat de uitsmijter zijn vak verstaat en voor de duvel en zijn ouwe moer niet bang is. Wel moet hij zijn vrouw Dolores beloven dat hij uiterlijk op kerstavond weer thuis zal zijn. Green Book doet denken aan de Franse mega-hit Intouchables uit 2012, van regisseur Olivier Nakache.

Daarin wordt de blanke rolstoelpatiënt Philippe verzorgd door de zwarte verpleger Driss (een doorbraakrol van Omar Sy). De clou is dat voor beiden – maar vooral toch voor Philippe – een wereld opengaat. Driss mag dan weinig opleiding hebben genoten, aan gezond verstand ontbreekt het hem allerminst. Rake uitspraken als ‘oost west, thuis best’ zetten Philippe meer aan het denken dan hij eerder placht te doen. Ik werd eerlijk gezegd nogal wee van de simplistische verheerlijking van geestelijk onbenul. En hoewel ik natuurlijk weet dat Driss al die slappe teksten niet zelf had verzonnen, bedenk ik me sindsdien wel twee keer voordat ik een film bezoek waarin Omar Sy de hoofdrol heeft.

Green Book mag dan thematisch verwant zijn aan Intouchables, het mist de zondagschoolthematiek dat we allemaal betere, completere mensen zouden worden als we serieus probeerden te leren van de ogenschijnlijk minder bedeelde medemens.1608VG Greenbook2 Regisseur Peter Farrelly verkreeg in 1998 internationale bekendheid toen hij met zijn broer Bobby de komedie There’s Something about Mary maakte met glansrollen voor Cameron Diaz en de altijd geestige Ben Stiller. Een oprechte romance die regelmatig werd gedwarsboomd door de onderbroekenrol die de broers zich permitteerden. In een historische scène smeert Mary per abuis een klodder sperma in haar blonde lokken, wat berust op een misverstand dat niet meer leuk is als je het uitlegt. Wie denkt dat onderbroekenlol niet grappig kan zijn, zou deze film moeten zien. (En anders wel de uitzinnige komedie Dumb and Dumber, 1994, die bijna even stupide is als zijn titel.)

Het is haast niet voor te stellen, maar Peter Farrelly blijkt zonder assistentie van zijn broer een film te kunnen maken die je volledig serieus kunt nemen. Die kwaliteit komt zeker ook door het kaliber van de personages. Chauffeur Tony wordt vertolkt door topacteur Viggo Mortensen. Die acteert al jaren de sterren van de hemel, zonder dat hij – ondanks twee Oscarnominaties – het buiten de VS tot superster geschopt heeft. Misschien dat deze film aan een herwaardering van zijn kwaliteiten kan bijdragen. Zoals eerder Robert De Niro al eens deed is hij door flink te bunkeren een kilo of tien aangekomen waardoor hij vervaarlijker en imposanter oogt dan daarvoor. In zijn nieuwe rol doet hij denken aan Tony Soprano en dat draagt bij aan het ontzag dat hij zijn tegenstanders inboezemt. Het verbaast dan ook niet dat hij voor deze rol een Oscarnominatie voor beste mannelijke hoofdrol ontving.

Ook zijn tegenspeler Mahershala Ali werd als Dr. Shirley bedacht met een Oscarnominatie, in dat geval voor beste mannelijke bijrol. Daar hoort u mij niet over klagen, al vind ik het in het algemeen moeilijker deze prijs toe te wijzen dan de beste hoofdrol. (Nu we het toch over Oscarnominaties hebben: de film doet ook een gooi naar twee andere prestigieuze prijzen, namelijk die van beste scenario en van beste film. Alweer: mijn stem krijgen ze.)

Eerder hekelde ik de zondagschoolboodschap van de film Intouchables. Daarmee wil ik niet suggereren dat de personages van Green Book immuun zijn voor de eigenheid van hun tegenspeler. Vanaf de eerste keer dat Tony de zwarte wonderpianist hoort en ziet optreden, is hij diep onder de indruk van diens muzikale gaven. Hij legt telefonisch zijn vrouw uit dat de man een echte professional is. 'Zoals Liberace, maar dan beter.' Omgekeerd valt het hem op dat zijn nieuwe cultheld slechts een rudimentair benul heeft van zwarte popartiesten als daar zijn Chubby Checker, Little Richard en Aretha Franklin. Farrelly laat hooguit zien dat sommige generalisaties ('zwarten houden van negermuziek') niet kloppen. En daar kom je achter door contact met anderen.
© 2019 Hans Knegtmans
powered by CJ2