archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 14
Jaargang 21
18 april 2024
Vermaak en Genot > Een omweg waard delen printen terug
Amsterdams ABC: De Nes Katharina Kouwenhoven

1612VG NesEen Nes is een landtong of een buitengaats gelegen stuk land en Nes of daarvan afgeleide namen (Nesse, Nesselande) een veelgebruikte plaatsaanduiding. In Amsterdam is de Nes een smalle straat tussen de Dam en de Grimburgwal, die parallel loopt aan het Rokin. Hier duidt Nes op moerasland en vormde de oostelijke oever van de Amstel, tegenover de Kalverstraat, die de westelijke oever vormde.

Aan de Nes lagen vijf kloosters en de Nes werd daarom ook wel gebed zonder end genoemd. Parallel aan de Nes is nu nog een steeg met deze naam. Na de Alteratie (1578) ontstond het Binnengasthuis op de plaats van het Oude en Nieuwe Nonnenklooster. Dit functioneert allang niet meer als hospitaal maar de meeste gebouwen staan er nog, hoewel de Universiteit al jaren aast op de grond hier voor haar uitbreidingsplannen. Ze zou er graag een nieuwe Universiteitsbibliotheek bouwen, zodat dat foeilelijke gebouw aan het Singel afgebroken kan worden. De Universiteit als projectontwikkelaar.

Op het Binnengasthuis-terrein staat een rijtje niet onaardige nieuwbouw appartementen in de stijl van Aldo van Eyck en is ook een nieuwe Mensa neergezet. Via het pad langs die flats kun je nu doorsteken naar de Doelenstraat, achter het Allard Pierson museum langs.

De Nes maakt dus deel uit van een zeer oud gedeelte van Amsterdam met nauwe straatjes, waar niettemin jarenlang het verkeer zich doorheen perste. De Nes en de Grimburgwal vormen een T-kruising, waar ik een keer een grote Amerikaanse slee aantrof met een radeloze bestuurder, die geen kant op kon. Daar moest een hoogwerker aan te pas komen. De Nes is nu autovrij, maar dat is niet iets waar iedereen zich zo maar bij neer legt, zeker niet degenen die een parkeerplaats zoeken.

In de 19e eeuw vormde de Nes een veel bezocht uitgaanscentrum met bordelen, cafés chantant, salons des variétés, artiestencafés en tingeltangels. Later werd het een centrum voor de tabakshandel. In de jaren dertig van de vorige eeuw werd er een van de eerste homocafés gevestigd.

Sinds de jaren zestig is de Nes weer een uitgaansgebied met cafés en theaters: Frascati, de Engelenbak, De Brakke Grond, Tobacco Theater, Comedy Theater. In de St. Pieterspoortsteeg, een zijstraatje van de Nes, bevindt (bevond) zich een politiek café, er is nog steeds Tabaksfabriek J.Lub en gelukkig ook een Stadsbank van Lening. Voor veel geld kun je er ook wonen.

----
Het plaatje is van de schrijfster


© 2019 Katharina Kouwenhoven meer Katharina Kouwenhoven - meer "Een omweg waard" -
Vermaak en Genot > Een omweg waard
Amsterdams ABC: De Nes Katharina Kouwenhoven
1612VG NesEen Nes is een landtong of een buitengaats gelegen stuk land en Nes of daarvan afgeleide namen (Nesse, Nesselande) een veelgebruikte plaatsaanduiding. In Amsterdam is de Nes een smalle straat tussen de Dam en de Grimburgwal, die parallel loopt aan het Rokin. Hier duidt Nes op moerasland en vormde de oostelijke oever van de Amstel, tegenover de Kalverstraat, die de westelijke oever vormde.

Aan de Nes lagen vijf kloosters en de Nes werd daarom ook wel gebed zonder end genoemd. Parallel aan de Nes is nu nog een steeg met deze naam. Na de Alteratie (1578) ontstond het Binnengasthuis op de plaats van het Oude en Nieuwe Nonnenklooster. Dit functioneert allang niet meer als hospitaal maar de meeste gebouwen staan er nog, hoewel de Universiteit al jaren aast op de grond hier voor haar uitbreidingsplannen. Ze zou er graag een nieuwe Universiteitsbibliotheek bouwen, zodat dat foeilelijke gebouw aan het Singel afgebroken kan worden. De Universiteit als projectontwikkelaar.

Op het Binnengasthuis-terrein staat een rijtje niet onaardige nieuwbouw appartementen in de stijl van Aldo van Eyck en is ook een nieuwe Mensa neergezet. Via het pad langs die flats kun je nu doorsteken naar de Doelenstraat, achter het Allard Pierson museum langs.

De Nes maakt dus deel uit van een zeer oud gedeelte van Amsterdam met nauwe straatjes, waar niettemin jarenlang het verkeer zich doorheen perste. De Nes en de Grimburgwal vormen een T-kruising, waar ik een keer een grote Amerikaanse slee aantrof met een radeloze bestuurder, die geen kant op kon. Daar moest een hoogwerker aan te pas komen. De Nes is nu autovrij, maar dat is niet iets waar iedereen zich zo maar bij neer legt, zeker niet degenen die een parkeerplaats zoeken.

In de 19e eeuw vormde de Nes een veel bezocht uitgaanscentrum met bordelen, cafés chantant, salons des variétés, artiestencafés en tingeltangels. Later werd het een centrum voor de tabakshandel. In de jaren dertig van de vorige eeuw werd er een van de eerste homocafés gevestigd.

Sinds de jaren zestig is de Nes weer een uitgaansgebied met cafés en theaters: Frascati, de Engelenbak, De Brakke Grond, Tobacco Theater, Comedy Theater. In de St. Pieterspoortsteeg, een zijstraatje van de Nes, bevindt (bevond) zich een politiek café, er is nog steeds Tabaksfabriek J.Lub en gelukkig ook een Stadsbank van Lening. Voor veel geld kun je er ook wonen.

----
Het plaatje is van de schrijfster
© 2019 Katharina Kouwenhoven
powered by CJ2