archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 12
Jaargang 21
21 maart 2024
Nummer 13 verschijnt op
4 april 2024
Beschouwingen > In de polder delen printen terug
Zeebonken en splijtzwammen Jan Willem Minderhout

1514BS ZeebonkenVooraf
In Jalta verscheen een stukje van Ewout Klei over een conflict tussen de 'Vereniging Ons Suriname' (VOS) en de 'Kroonvaarders', een vereniging van voormalig personeel van de Koninklijke Nederlandse Stoomvaartmaatschappij (KNSM). VOS had een aantal jaren deelgenomen aan een door de Kroonvaarders georganiseerde herdenking van KNSM-ers die tijdens de oorlog zijn omgekomen.

De vertegenwoordigers van de VOS meenden deze herdenking aan te moeten grijpen om aan het slavernijverleden te refereren. De Kroonvaarders vonden dit geen gepast moment omdat de geschiedenis van de KNSM op geen enkele wijze verbonden is met de slavernij. Er ontstond een conflict en de VOS besloot het evenement verder te mijden omdat de Kroonvaarders censuur zouden plegen.

Het toeval wil dat mijn vader een ‘Kroonvaarder’ is. Nu weet ik natuurlijk niet alles van mijn vader, maar wel dat hij mij het antiracisme met de paplepel heeft ingegoten. Een groot aanhanger van censuur heb ik ook nooit in hem ontdekt. Ik vroeg hem daarom om een reactie die u hieronder aantreft. (Willem Minderhout)

---------
 
Ik laat mij mijn dierbare herinneringen niet afpakken!
Hoe was het op de schepen? We leefden samen met onze gekleurde collega’s op een paar vierkante meter. Na een paar dagen zag je niet meer wie blank of gekleurd was. Slavernij kwam niet in onze hoofden op. Ook niet of de ene opvarende zoon van een minister of de andere een zoon van een straatveger was. We moesten gammele schepen over de oceaan kloten en als het even kon ook nog op tijd.

We kwamen wel veel over slavernij te weten door de verhalen van tante Leentje. Tante Leentje was een oud vrouwtje dat, voor een kleine vergoeding, Surinaams eten voor ons, zwart en blank, kookte en verhalen doorvertelde die ze van haar grootmoeder, die nog slavin was geweest, gehoord had.

Na de oorlog zijn we de gevallenen van de KNSM, blank en zwart, gaan herdenken bij het monument en de namenlijst in het Scheepvaarthuis. Alles werd door ons KNSM-ers zelf betaald via salaris-inhoudingen. De Vereniging Ons Suriname bestond toen nog niet. Hun latere aanwezigheid was, als gast, geen probleem. Ze maakten toen nog geen punt van het kolonialisme en het slavernijverleden.

Op enig moment werd deze collegiale KNSM-plechtigheid echter verstoord door jonge schreeuwers: buitenstaanders die geen weet hadden hoe wij met elkaar omgingen op zee. Ze probeerden ons, KNSM-ers, te verdelen in witte ‘kolonialen’ en zwarte ‘slaven’. Dit leverde problemen op, want wij, oud KNSM-ers, wilden ons niet in die categorieën laten opdelen.

Moesten wij de mensen waarmee we één bemanning vormden, ineens anders gaan zien? En zij ons? Was olieman Meulens, die me bokkenballen en leguaan leerde eten, anders ... ? Was mister Cumberbatch, de klamphouwer die op de Turks-eiland ‘one woman, three daughters and a cow’ had, minder ...? Was poetser Slagtand, die zowat in elke haven een vrouw met kinderen had, maar wel voor al die kinderen cadeautjes kocht, anders? We waren allemaal anders! De witte hofmeester sprong uit liefdesverdriet over boord en de olieman liep in Lissabon een venerische ziekte op, ik ving, na aankomst in Amsterdam, zijn vrouw op met een fantasieverhaal.

Die sfeer van tolerantie en kameraadschap die binnen de KNSM leefde, was echter aan de Vereniging Ons Suriname, gesteund door witte ‘links-correct’ denkende mensen, niet besteed. We hebben nog met ze proberen te praten, maar ze waren tot geen enkel compromis bereid. Wat doen de feiten er ook toe als je al weet hoe de wereld in elkaar zit? De ‘witman’ moest totaal door het stof anders deden ze niet meer mee. Prima. Ze zoeken wat mij betreft hun heil maar bij Bouterse.

Olieman Meulens, mister Cumberbatch en al die anderen zitten nog, als dierbare vrienden in mijn geheugen. Die laat ik er door geen enkele schreeuwer uithalen.

Ewout Klei , ‘Vereniging Ons Suriname doet niet mee aan Dodenherdenking’, Jalta 3 mei 2018.

------
Het plaatje is van Henk Klaren


© 2018 Jan Willem Minderhout meer Jan Willem Minderhout - meer "In de polder" -
Beschouwingen > In de polder
Zeebonken en splijtzwammen Jan Willem Minderhout
1514BS ZeebonkenVooraf
In Jalta verscheen een stukje van Ewout Klei over een conflict tussen de 'Vereniging Ons Suriname' (VOS) en de 'Kroonvaarders', een vereniging van voormalig personeel van de Koninklijke Nederlandse Stoomvaartmaatschappij (KNSM). VOS had een aantal jaren deelgenomen aan een door de Kroonvaarders georganiseerde herdenking van KNSM-ers die tijdens de oorlog zijn omgekomen.

De vertegenwoordigers van de VOS meenden deze herdenking aan te moeten grijpen om aan het slavernijverleden te refereren. De Kroonvaarders vonden dit geen gepast moment omdat de geschiedenis van de KNSM op geen enkele wijze verbonden is met de slavernij. Er ontstond een conflict en de VOS besloot het evenement verder te mijden omdat de Kroonvaarders censuur zouden plegen.

Het toeval wil dat mijn vader een ‘Kroonvaarder’ is. Nu weet ik natuurlijk niet alles van mijn vader, maar wel dat hij mij het antiracisme met de paplepel heeft ingegoten. Een groot aanhanger van censuur heb ik ook nooit in hem ontdekt. Ik vroeg hem daarom om een reactie die u hieronder aantreft. (Willem Minderhout)

---------
 
Ik laat mij mijn dierbare herinneringen niet afpakken!
Hoe was het op de schepen? We leefden samen met onze gekleurde collega’s op een paar vierkante meter. Na een paar dagen zag je niet meer wie blank of gekleurd was. Slavernij kwam niet in onze hoofden op. Ook niet of de ene opvarende zoon van een minister of de andere een zoon van een straatveger was. We moesten gammele schepen over de oceaan kloten en als het even kon ook nog op tijd.

We kwamen wel veel over slavernij te weten door de verhalen van tante Leentje. Tante Leentje was een oud vrouwtje dat, voor een kleine vergoeding, Surinaams eten voor ons, zwart en blank, kookte en verhalen doorvertelde die ze van haar grootmoeder, die nog slavin was geweest, gehoord had.

Na de oorlog zijn we de gevallenen van de KNSM, blank en zwart, gaan herdenken bij het monument en de namenlijst in het Scheepvaarthuis. Alles werd door ons KNSM-ers zelf betaald via salaris-inhoudingen. De Vereniging Ons Suriname bestond toen nog niet. Hun latere aanwezigheid was, als gast, geen probleem. Ze maakten toen nog geen punt van het kolonialisme en het slavernijverleden.

Op enig moment werd deze collegiale KNSM-plechtigheid echter verstoord door jonge schreeuwers: buitenstaanders die geen weet hadden hoe wij met elkaar omgingen op zee. Ze probeerden ons, KNSM-ers, te verdelen in witte ‘kolonialen’ en zwarte ‘slaven’. Dit leverde problemen op, want wij, oud KNSM-ers, wilden ons niet in die categorieën laten opdelen.

Moesten wij de mensen waarmee we één bemanning vormden, ineens anders gaan zien? En zij ons? Was olieman Meulens, die me bokkenballen en leguaan leerde eten, anders ... ? Was mister Cumberbatch, de klamphouwer die op de Turks-eiland ‘one woman, three daughters and a cow’ had, minder ...? Was poetser Slagtand, die zowat in elke haven een vrouw met kinderen had, maar wel voor al die kinderen cadeautjes kocht, anders? We waren allemaal anders! De witte hofmeester sprong uit liefdesverdriet over boord en de olieman liep in Lissabon een venerische ziekte op, ik ving, na aankomst in Amsterdam, zijn vrouw op met een fantasieverhaal.

Die sfeer van tolerantie en kameraadschap die binnen de KNSM leefde, was echter aan de Vereniging Ons Suriname, gesteund door witte ‘links-correct’ denkende mensen, niet besteed. We hebben nog met ze proberen te praten, maar ze waren tot geen enkel compromis bereid. Wat doen de feiten er ook toe als je al weet hoe de wereld in elkaar zit? De ‘witman’ moest totaal door het stof anders deden ze niet meer mee. Prima. Ze zoeken wat mij betreft hun heil maar bij Bouterse.

Olieman Meulens, mister Cumberbatch en al die anderen zitten nog, als dierbare vrienden in mijn geheugen. Die laat ik er door geen enkele schreeuwer uithalen.

Ewout Klei , ‘Vereniging Ons Suriname doet niet mee aan Dodenherdenking’, Jalta 3 mei 2018.

------
Het plaatje is van Henk Klaren
© 2018 Jan Willem Minderhout
powered by CJ2