archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 12
Jaargang 21
21 maart 2024
Nummer 13 verschijnt op
4 april 2024
Vermaak en Genot > Naar de film delen printen terug
Kijk liever naar Rosemary's Baby Hans Knegtmans

1517VG Hereditary1In veel recensies van de speelfilm Hereditary, van regisseur Ari Aster, wordt deze film vergeleken met soortgenoten in het horrorgenre. Vaak noemt de criticus naast ‘usual suspects’ als The Shining (Jack Nicholson wordt gek) en The Exorcist (Max von Sydow verdrijft de duivel) de klassieker Rosemary’s Baby (Roman Polansky’s verfilming uit 1968 van de gelijknamige thriller van Ira Levin).

Bij het zien van Hereditary moest ook ik onwillekeurig aan die boekverfilming denken. De aanleiding is simpel. Rosemary’s Baby vertelt een coherent familieverhaal, met een kop, een midden en een staart. Van Hereditary kun je dat niet zeggen, wat ook de verdere verdiensten ervan mogen zijn. Het verhaal van Rosemary’s Baby staat in al zijn eenvoud als een huis. Rosemary en echtgenoot Guy verhuizen naar een flat in downtown New York. Hun excentrieke, oudere buren zijn gek op het jonge stel en omgekeerd kan echtgenoot Guy niet genoeg van ze krijgen. Wanneer Rosemary zwanger wordt en Guy voor zijn werk tijdelijk naar elders verhuist, voelt zij zich steeds machtelozer jegens het opdringerige echtpaar, dat een sterke hang naar het occulte blijkt te hebben.

Het thema van Hereditary daarentegen laat zich niet zo makkelijk samenvatten. De film begint met de dood van de bejaarde Ellen Graham. Dochter Annie, haar man Steve, puberzoon Peter en bijna-puberdochter Charlie blijven achter. Op de rouwplechtigheid blijkt hoeveel moeite het Annie kost woorden van verdriet en liefde te uiten. Je voelt dat Emmy een eersteklas bitch was, die niet overliep van warme gevoelens voor de medemens. Maar het leven gaat door.

De vertellijn die het verhaal naar een climax moet voeren is verre van duidelijk. We begrijpen dat oma zaliger de hand heeft in tal van tegenslagen die het gezin treffen. Maar ik zou de film nog een keer moeten zien om een zekere hiërarchie in de ellende te ontwaren. Wel staat vast dat de nurkse Charlie de kop van een duif afbijt. Ieder zijn meug, al blijft onduidelijk hoe oma hier de hand in kan hebben.

Het echte horrorwerk volgt kort daarna. Peter staat op het punt een schoolfeestje te bezoeken. Moeder Annie toont zich een wereldvreemde huistiran en gebiedt hem zijn jonge zusje mee te nemen. Terwijl hij stellig van plan was een blonde klasgenote op wie hij een oogje heeft te versieren. Je zal zo’n moeder maar hebben! Anyway, liever met je zus naar1517VG Hereditary2 een feestje dan helemaal niet.

Op het feest zet hij zijn zusje af bij de taart, terwijl hij zelf pot uitdeelt onder zijn vrienden. Van het versieren komt niets terecht en broer en zus gaan weer op huis aan. In de auto voelt Charlie zich ziek en kan ze geen lucht meer krijgen. De oplettende kijker weet dat dit door de noten in de taart komt, waar zij allergisch voor is. Omdat het meisje bijna stikt, geeft Peter vol gas. De snelheidsmeter kruipt naar wel 100 mijl per uur en dat op een bochtige tweebaansweg, in het pikkedonker.

En inderdaad: het volgende beeld toont de zwaar beschadigde gezinsauto, die zich in het tempo van een levensmoede Kanta naar hun huis wurmt. Peter zoekt meteen zijn kamer op, zijn zusje krijgen we niet in beeld.  De volgende ochtend gaat moeder op zoek naar haar Charlie. Ook de kijker vraagt zich af waar ze gevonden zal worden en in welke toestand. Ach, u kunt zich daar wel iets engs bij voorstellen. Blijft wederom de vraag hoe oma verantwoordelijk is voor de trieste lotgevallen van haar nakroost.

Later wordt Annie door een nieuw-opgeduikelde vriendin ingewijd in een seance waarin je met de doden kunt communiceren. Omdat zij in de oude spullen van Ellen allerhande schrijfsels heeft gevonden, kan zij nu met enige kennis van zaken contact leggen. Mocht dat mislukken dan kan oma’s vakliteratuur misschien inzicht geven in de reden van haar wraakzuchtige gedrag.

Zoals we mochten verwachten, gaat het van kwaad tot erger. Voor de laatste tien minuten haalt de regisseur alles uit de kast en hij rust niet voordat de duivel – want zo mag je oma Graham toch wel noemen – schoon schip heeft gemaakt.

Eerlijk gezegd is het een onsamenhangend zooitje deze horrorfilm. Het is – niet alleen mij, maar eveneens gerenommeerde recensenten van overzee – een raadsel hoe Hereditary op het Sundance festival de hoofdprijs heeft kunnen winnen. De acteurs treft geen blaam De moederrol lijkt Tony Collette op het lijf geschreven te zijn en ook de overige rollen doen de film niet te kort. Maar het scenario, dat is huilen met de pet op.

Als u behoefte heeft aan satanische thematiek in een alledaagse context, bezoek of huur dan Rosemary’s Baby van Roman Polansky. Ja, dat is een viespeuk, ik weet het, maar filmen kon hij als de beste.

------
De plaatjes zijn geselecteerd door de schrijver


© 2018 Hans Knegtmans meer Hans Knegtmans - meer "Naar de film" -
Vermaak en Genot > Naar de film
Kijk liever naar Rosemary's Baby Hans Knegtmans
1517VG Hereditary1In veel recensies van de speelfilm Hereditary, van regisseur Ari Aster, wordt deze film vergeleken met soortgenoten in het horrorgenre. Vaak noemt de criticus naast ‘usual suspects’ als The Shining (Jack Nicholson wordt gek) en The Exorcist (Max von Sydow verdrijft de duivel) de klassieker Rosemary’s Baby (Roman Polansky’s verfilming uit 1968 van de gelijknamige thriller van Ira Levin).

Bij het zien van Hereditary moest ook ik onwillekeurig aan die boekverfilming denken. De aanleiding is simpel. Rosemary’s Baby vertelt een coherent familieverhaal, met een kop, een midden en een staart. Van Hereditary kun je dat niet zeggen, wat ook de verdere verdiensten ervan mogen zijn. Het verhaal van Rosemary’s Baby staat in al zijn eenvoud als een huis. Rosemary en echtgenoot Guy verhuizen naar een flat in downtown New York. Hun excentrieke, oudere buren zijn gek op het jonge stel en omgekeerd kan echtgenoot Guy niet genoeg van ze krijgen. Wanneer Rosemary zwanger wordt en Guy voor zijn werk tijdelijk naar elders verhuist, voelt zij zich steeds machtelozer jegens het opdringerige echtpaar, dat een sterke hang naar het occulte blijkt te hebben.

Het thema van Hereditary daarentegen laat zich niet zo makkelijk samenvatten. De film begint met de dood van de bejaarde Ellen Graham. Dochter Annie, haar man Steve, puberzoon Peter en bijna-puberdochter Charlie blijven achter. Op de rouwplechtigheid blijkt hoeveel moeite het Annie kost woorden van verdriet en liefde te uiten. Je voelt dat Emmy een eersteklas bitch was, die niet overliep van warme gevoelens voor de medemens. Maar het leven gaat door.

De vertellijn die het verhaal naar een climax moet voeren is verre van duidelijk. We begrijpen dat oma zaliger de hand heeft in tal van tegenslagen die het gezin treffen. Maar ik zou de film nog een keer moeten zien om een zekere hiërarchie in de ellende te ontwaren. Wel staat vast dat de nurkse Charlie de kop van een duif afbijt. Ieder zijn meug, al blijft onduidelijk hoe oma hier de hand in kan hebben.

Het echte horrorwerk volgt kort daarna. Peter staat op het punt een schoolfeestje te bezoeken. Moeder Annie toont zich een wereldvreemde huistiran en gebiedt hem zijn jonge zusje mee te nemen. Terwijl hij stellig van plan was een blonde klasgenote op wie hij een oogje heeft te versieren. Je zal zo’n moeder maar hebben! Anyway, liever met je zus naar1517VG Hereditary2 een feestje dan helemaal niet.

Op het feest zet hij zijn zusje af bij de taart, terwijl hij zelf pot uitdeelt onder zijn vrienden. Van het versieren komt niets terecht en broer en zus gaan weer op huis aan. In de auto voelt Charlie zich ziek en kan ze geen lucht meer krijgen. De oplettende kijker weet dat dit door de noten in de taart komt, waar zij allergisch voor is. Omdat het meisje bijna stikt, geeft Peter vol gas. De snelheidsmeter kruipt naar wel 100 mijl per uur en dat op een bochtige tweebaansweg, in het pikkedonker.

En inderdaad: het volgende beeld toont de zwaar beschadigde gezinsauto, die zich in het tempo van een levensmoede Kanta naar hun huis wurmt. Peter zoekt meteen zijn kamer op, zijn zusje krijgen we niet in beeld.  De volgende ochtend gaat moeder op zoek naar haar Charlie. Ook de kijker vraagt zich af waar ze gevonden zal worden en in welke toestand. Ach, u kunt zich daar wel iets engs bij voorstellen. Blijft wederom de vraag hoe oma verantwoordelijk is voor de trieste lotgevallen van haar nakroost.

Later wordt Annie door een nieuw-opgeduikelde vriendin ingewijd in een seance waarin je met de doden kunt communiceren. Omdat zij in de oude spullen van Ellen allerhande schrijfsels heeft gevonden, kan zij nu met enige kennis van zaken contact leggen. Mocht dat mislukken dan kan oma’s vakliteratuur misschien inzicht geven in de reden van haar wraakzuchtige gedrag.

Zoals we mochten verwachten, gaat het van kwaad tot erger. Voor de laatste tien minuten haalt de regisseur alles uit de kast en hij rust niet voordat de duivel – want zo mag je oma Graham toch wel noemen – schoon schip heeft gemaakt.

Eerlijk gezegd is het een onsamenhangend zooitje deze horrorfilm. Het is – niet alleen mij, maar eveneens gerenommeerde recensenten van overzee – een raadsel hoe Hereditary op het Sundance festival de hoofdprijs heeft kunnen winnen. De acteurs treft geen blaam De moederrol lijkt Tony Collette op het lijf geschreven te zijn en ook de overige rollen doen de film niet te kort. Maar het scenario, dat is huilen met de pet op.

Als u behoefte heeft aan satanische thematiek in een alledaagse context, bezoek of huur dan Rosemary’s Baby van Roman Polansky. Ja, dat is een viespeuk, ik weet het, maar filmen kon hij als de beste.

------
De plaatjes zijn geselecteerd door de schrijver
© 2018 Hans Knegtmans
powered by CJ2