archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 12
Jaargang 21
21 maart 2024
Nummer 13 verschijnt op
4 april 2024
Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept delen printen terug
Witte veder * Arie de Jong

1503VG GeellinksToen ik zeven jaar oud was, kreeg ik longontsteking. Ik heb uiteindelijk een week of zes in bed gelegen. We hadden thuis een voorkamer die in de winter niet werd gebruikt, want dat scheelde stookkosten. Omdat ik ziek was, werd mijn bed daar neergezet. Dan was ik meer bij de hand en het was gezelliger voor mij. Het was februari 1961 en ik herinner me dat het prachtig weer was, de zon scheen heel vaak naar binnen.

Wat moet je als je wekenlang in bed ligt? Lezen! Ik had immers net lezen geleerd.
Ik had al één of twee deeltjes van Pietje Bell. Ik kreeg de rest ook. Pockets die ik kapot las. Ook was ik dol op Dik Trom. We hadden een abonnement bij de Arbeiderspers, wat elk kwartaal een kinderboek opleverde en ik herinner me daaruit de boeken van Abeltje. Dat Abeltje liftboy was en op die manier de wereld rondvloog sprak me erg aan. Die lift steeg al maar verder, het gebouw uit. Verder herinner ik me er niets meer van. Een creatie van Annie M.G. Schmidt, maar de kenners melden dat Roald Dahl jaren later bijna een kopie heeft geschreven.

Dan had je W.G. van de Hulst, daar had ik ook een boek van gekregen, maar dat vond ik behoorlijk suf, want het ging over een poes en het was ontzettend braaf en christelijk.
Mijn oma gaf me een kinderbijbel, al hoor je volgens Franca Treur dat woord niet te gebruiken (het is immers geen echte Bijbel), het is een kinderboek met Bijbelse vertellingen. Gelukkig heb ik die kinderbijbel niet meer, want ik weet nu dat de vreemde verhalen uit de Bijbel daarin ontzettend gekuist worden weergegeven. Ook weer erg braaf en christelijk. Maar ja, mijn oma was nu eenmaal ontzettend gelovig. Daar werden we ibbel van.

Op een dag kwamen mijn kameraden uit mijn klas eens kijken hoe het met me was. Eddy en Erik en wie nog meer. Allemaal jongens natuurlijk, een fatsoenlijke jongen ging niet met meisjes om en fatsoenlijke meisjes gingen niet met jongens om. Alleen Bertje uit onze klas wilde graag met meisjes omgaan. Dat vonden we maar vreemd. Uiteraard pas na de lagere school kwam hij uit de kast, zo zie je maar. Hij werd door sommigen erg gepest. Zo erg, dat toen we eindelijk eens een reünie hadden, verleden jaar, dus ruim 50 jaar nadat we van school waren gegaan, hij niet wilde komen. Zo slecht waren zijn herinneringen.

Terug naar de delegatie. De groep schoolkameraden, jongetjes van 7, 8 jaar oud, kwam me dus opzoeken om te kijken hoe het met me ging. Ik zal niet (meer) besmettelijk zijn geweest, want afhankelijk van de oorzaak van een longontsteking kun je meer of minder besmettelijk zijn.
Ze hadden een cadeautje meegenomen: het boek Witte Veder1503VG Nowee van J.Nowee, deel 2 uit de serie Arendsoog. Ik heb dat boek heel vaak gelezen. En natuurlijk begon het verzamelen van de delen uit de Arendsoog-serie, van mijn zakgeld en als verjaarscadeau. Toen ik genoeg van Arendsoog had, waren er 20 delen in mijn bezit. Er bleven daarna nieuwe delen verschijnen.
J. Nowee was een onderwijzer, die bijverdiende met het schrijven van kinderboeken. Hij begon aan de reeks Arendsoog in 1935. Toen J.(Jan) Nowee overleed in 1958 en er 19 delen waren verschenen, zette zijn zoon Paul de serie voort. Die voltooide eerst het 20ste deel en schreef er zelf nog 43.

Waar gaat Witte Veder over? Net als de andere boeken uit de Arendsoog-serie staat het leven van cowboys centraal. Nou ja, wat Jan en Paul Nowee ervan maken natuurlijk. Net als Karl May, die een serie veelgelezen boeken schreef over Winnetou, waren de Nowee’s niet zo erg geïnteresseerd in de werkelijkheid van het plattelandsleven in het 19de eeuwse Amerika, maar disten een zelf gefantaseerde werkelijkheid op. In Witte Veder gaat het over twee verschillende bendes die vee willen stelen en één van die bendes wordt geleid door een cowboy zonder hoofd. Dat maakte hem afschrikwekkend, zodat cowboys die vee hoedden op de vlucht sloegen. Zodoende steelt de bende van deze spookcowboy veel vee. Uiteraard komt het allemaal goed door ingrijpen van Arendsoog. Zoals het een held betaamt, is Arendsoog onkwetsbaar, maar schiet hij anderen bij bosjes overhoop. Belangrijk is dat Arendsoog een vroom katholiek is, net als de Nowee’s.

In Witte Veder wordt verder een belangrijke rol gespeeld door een pater, Pater Boyle, die Witte Veder, een goede indiaan immers, redt uit de handen van een stel schurken. Om het allemaal nog wat ingewikkelder te maken, blijkt de spookcowboy een broer van de pater. Het hoogtepunt (?) van het boek is, als aan het einde Witte Veder wordt gedoopt en christen wordt, katholiek.
Blijkbaar vond ik dat als kind een prachtig verhaal. Een mooier boek kende ik niet. Als ik nu zie waar het boek over gaat, vind ik het een draak van de eerste orde.

Erger, alle boeken zo ongeveer die ik als kind las, raad ik volgende generaties niet aan.
De afgelopen decennia zijn kinderboeken en jeugdboeken geschreven van hoog niveau. Wat had ik die graag gelezen toen ik jong was. Helaas, je jeugd komt nooit meer terug, dus is het onmogelijk op de zelfde manier als de jeugd van de afgelopen kwart eeuw te genieten van uitstekende Nederlandse jeugdschrijvers, van de schitterende boeken van Roald Dahl of van de deeltjes Harry Potter.

-----
De plaatjes zijn van Via Dit en Arie de Jong


© 2017 Arie de Jong meer Arie de Jong - meer "De wereldliteratuur roept" -
Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept
Witte veder * Arie de Jong
1503VG GeellinksToen ik zeven jaar oud was, kreeg ik longontsteking. Ik heb uiteindelijk een week of zes in bed gelegen. We hadden thuis een voorkamer die in de winter niet werd gebruikt, want dat scheelde stookkosten. Omdat ik ziek was, werd mijn bed daar neergezet. Dan was ik meer bij de hand en het was gezelliger voor mij. Het was februari 1961 en ik herinner me dat het prachtig weer was, de zon scheen heel vaak naar binnen.

Wat moet je als je wekenlang in bed ligt? Lezen! Ik had immers net lezen geleerd.
Ik had al één of twee deeltjes van Pietje Bell. Ik kreeg de rest ook. Pockets die ik kapot las. Ook was ik dol op Dik Trom. We hadden een abonnement bij de Arbeiderspers, wat elk kwartaal een kinderboek opleverde en ik herinner me daaruit de boeken van Abeltje. Dat Abeltje liftboy was en op die manier de wereld rondvloog sprak me erg aan. Die lift steeg al maar verder, het gebouw uit. Verder herinner ik me er niets meer van. Een creatie van Annie M.G. Schmidt, maar de kenners melden dat Roald Dahl jaren later bijna een kopie heeft geschreven.

Dan had je W.G. van de Hulst, daar had ik ook een boek van gekregen, maar dat vond ik behoorlijk suf, want het ging over een poes en het was ontzettend braaf en christelijk.
Mijn oma gaf me een kinderbijbel, al hoor je volgens Franca Treur dat woord niet te gebruiken (het is immers geen echte Bijbel), het is een kinderboek met Bijbelse vertellingen. Gelukkig heb ik die kinderbijbel niet meer, want ik weet nu dat de vreemde verhalen uit de Bijbel daarin ontzettend gekuist worden weergegeven. Ook weer erg braaf en christelijk. Maar ja, mijn oma was nu eenmaal ontzettend gelovig. Daar werden we ibbel van.

Op een dag kwamen mijn kameraden uit mijn klas eens kijken hoe het met me was. Eddy en Erik en wie nog meer. Allemaal jongens natuurlijk, een fatsoenlijke jongen ging niet met meisjes om en fatsoenlijke meisjes gingen niet met jongens om. Alleen Bertje uit onze klas wilde graag met meisjes omgaan. Dat vonden we maar vreemd. Uiteraard pas na de lagere school kwam hij uit de kast, zo zie je maar. Hij werd door sommigen erg gepest. Zo erg, dat toen we eindelijk eens een reünie hadden, verleden jaar, dus ruim 50 jaar nadat we van school waren gegaan, hij niet wilde komen. Zo slecht waren zijn herinneringen.

Terug naar de delegatie. De groep schoolkameraden, jongetjes van 7, 8 jaar oud, kwam me dus opzoeken om te kijken hoe het met me ging. Ik zal niet (meer) besmettelijk zijn geweest, want afhankelijk van de oorzaak van een longontsteking kun je meer of minder besmettelijk zijn.
Ze hadden een cadeautje meegenomen: het boek Witte Veder1503VG Nowee van J.Nowee, deel 2 uit de serie Arendsoog. Ik heb dat boek heel vaak gelezen. En natuurlijk begon het verzamelen van de delen uit de Arendsoog-serie, van mijn zakgeld en als verjaarscadeau. Toen ik genoeg van Arendsoog had, waren er 20 delen in mijn bezit. Er bleven daarna nieuwe delen verschijnen.
J. Nowee was een onderwijzer, die bijverdiende met het schrijven van kinderboeken. Hij begon aan de reeks Arendsoog in 1935. Toen J.(Jan) Nowee overleed in 1958 en er 19 delen waren verschenen, zette zijn zoon Paul de serie voort. Die voltooide eerst het 20ste deel en schreef er zelf nog 43.

Waar gaat Witte Veder over? Net als de andere boeken uit de Arendsoog-serie staat het leven van cowboys centraal. Nou ja, wat Jan en Paul Nowee ervan maken natuurlijk. Net als Karl May, die een serie veelgelezen boeken schreef over Winnetou, waren de Nowee’s niet zo erg geïnteresseerd in de werkelijkheid van het plattelandsleven in het 19de eeuwse Amerika, maar disten een zelf gefantaseerde werkelijkheid op. In Witte Veder gaat het over twee verschillende bendes die vee willen stelen en één van die bendes wordt geleid door een cowboy zonder hoofd. Dat maakte hem afschrikwekkend, zodat cowboys die vee hoedden op de vlucht sloegen. Zodoende steelt de bende van deze spookcowboy veel vee. Uiteraard komt het allemaal goed door ingrijpen van Arendsoog. Zoals het een held betaamt, is Arendsoog onkwetsbaar, maar schiet hij anderen bij bosjes overhoop. Belangrijk is dat Arendsoog een vroom katholiek is, net als de Nowee’s.

In Witte Veder wordt verder een belangrijke rol gespeeld door een pater, Pater Boyle, die Witte Veder, een goede indiaan immers, redt uit de handen van een stel schurken. Om het allemaal nog wat ingewikkelder te maken, blijkt de spookcowboy een broer van de pater. Het hoogtepunt (?) van het boek is, als aan het einde Witte Veder wordt gedoopt en christen wordt, katholiek.
Blijkbaar vond ik dat als kind een prachtig verhaal. Een mooier boek kende ik niet. Als ik nu zie waar het boek over gaat, vind ik het een draak van de eerste orde.

Erger, alle boeken zo ongeveer die ik als kind las, raad ik volgende generaties niet aan.
De afgelopen decennia zijn kinderboeken en jeugdboeken geschreven van hoog niveau. Wat had ik die graag gelezen toen ik jong was. Helaas, je jeugd komt nooit meer terug, dus is het onmogelijk op de zelfde manier als de jeugd van de afgelopen kwart eeuw te genieten van uitstekende Nederlandse jeugdschrijvers, van de schitterende boeken van Roald Dahl of van de deeltjes Harry Potter.

-----
De plaatjes zijn van Via Dit en Arie de Jong
© 2017 Arie de Jong
powered by CJ2