archiefvorig nr.lopend nr. Nummer 13 Jaargang 21 4 april 2024 Nummer 14 verschijnt op 18 april 2024 Beschouwingen > De verbazing delen printen terug Wat is er toch met Burundi? Arie de Jong Lijstjes zijn erg leuk, maar vaak misleidend. In de overvloed van informatie die we moeten verwerken zijn ‘benchmarks’ welkom: getallen waarmee je je kunt vergelijken met anderen. Of met jezelf op andere meetmomenten. Het vervelende is dat er altijd onderliggend materiaal is. Dat soms definities wijzigen of dat de omstandigheden waarbinnen iets zich afspeelt gaandeweg veranderen. Zo veranderde het werkloosheidspercentage in Nederland sterk door de verandering van de definitie wie als werkloos werd gezien. En hoe vaak is er niet gemanipuleerd met criminaliteitscijfers? Heel vaak wordt gezegd dat in Nederland de kloof tussen mannen en vrouwen nogal groot is. We staan zelfs achter Burundi! Dat wordt, vreemd genoeg en naar mijn waarneming, vooral naar voren gebracht door academisch gevormde vrouwen. Mensen dus die niet lichtvaardig maar wat roepen. Elke keer knaagt er wel wat bij mij. Want is het niet erg neerbuigend de suggestie te wekken dat Burundi een achterlijk land is? Als je zelfs achterblijft bij Burundi, wat voor een ontwikkelingsland is Nederland dan wel? Onvermijdelijk vraag ik me af wat er dan gemeten wordt? Vreemd genoeg komt het er telkens op neer, in de uitlatingen van de bezorgde vrouwen, dat in Burundi het percentage hoogleraren groter is dan in Nederland. OK, in Nederland is dat percentage niet al te hoog, maar verstaan we onder hoogleraren in Burundi dezelfde functionarissen als in Nederland? Dat zou ik wel eens uitgezocht willen zien. Een bijzaak, maar toch. Wat mij echt interesseert is: dat lijstje! Ik heb het voor u opgezocht. Er is een Global Gender Gap Report en het meest recente is dat van 2016. Dat wordt geproduceerd door het World Economic Forum. Die organisatie ken ik niet, het is een Zwitserse non-profit organisatie, vooral bekend door de jaarlijkse oploop in Davos van een groot aantal belangrijke mensen uit het bedrijfsleven, de politiek en nog zo een en ander. Wat laat het lijstje zien? 144 Landen zijn op grond van een aantal criteria op een rijtje gezet. De lijst wordt aangevoerd door vier noordelijke landen: IJsland, Finland, Noorwegen en Zweden. Die landen fungeren wel vaker hoog op lijstjes, valt me op, volgens mij wordt het paradijs daar het beste benaderd. Waar staat Nederland? Op plaats 16. Niet slecht, zou ik zeggen, we kunnen niet allemaal bovenaan de lijst staan. Toch is het wel goed te kijken wie er nog meer boven ons geplaatst zijn. Daar zijn nog vier Europese landen bij: Ierland, Zwitserland, Slovenië en Duitsland. In totaal gaan acht Europese landen voor op Nederland. Sommige landen die boven Nederland staan, liggen niet in Europa. Het gaat om Rwanda, Burundi, Namibië en Zuid-Afrika, alle vier uit Afrika, en verder de Filippijnen, Nicaragua en Nieuw-Zeeland. Ik beken dat ik daar landen bij tegenkom die ik niet had verwacht. Maar dan! Al die landen die weer onder Nederland staan. Wat moeten ze daar wel niet zeggen? In landen als: België, Frankrijk, Groot-Brittannië, Denemarken en Spanje komen ze er niet mee weg dat ze het spijtig vinden lager te staan dan Burundi, of Rwanda. Nee, daar moeten ze uitleggen hoe het kan dat men zelfs onder Nederland staat. Wat is daar dan mis, dat ze het beduimelde niveau van Nederland niet eens halen? Laten we ook kijken naar de feiten. Wat meldt het rapport allemaal over Nederland en wat maakt dat Nederland achterblijft bij landen die we niet boven ons dulden? En hoe wordt het gat eigenlijk berekend: telt ook een gat als het ‘voordelig’ is voor vrouwen, bijvoorbeeld de gemiddelde levensduur? Het rapport baseert zich op aangeleverde statistieken over een groot aantal variabelen, met betrekking tot: gezondheid, inkomen en economische participatie, onderwijs, deelname aan politiek en bestuur, noem maar op. Al heel snel verdwaalt de belangstellende lezer in dat moeras van variabelen en ontstaat de neiging om bij veel uitkomsten een kanttekening te zetten. Voorbeeld: Op grond van statistische gegevens verdienen mannen in Nederland met elkaar ongeveer twee keer zoveel als alle vrouwen samen. Je hebt echter weer de neiging kanttekeningen te plaatsen: nergens wordt zoveel parttime gewerkt als in Nederland, de meeste partners (in elk geval die in gemeenschap van goederen zijn getrouwd) delen hun inkomen, of: het inkomen per hoofd ligt wel veel hoger dan in de meeste landen. Al die kanttekeningen helpen niet, want het rapport wil maar één ding weten: hoe is in een land per variabele de verhouding van vrouwen ten opzichte van mannen? Toch nog wat verbazing. Nederland scoort slecht bij de gemiddelde levensduur. Mannen leven hier namelijk bijna even lang als vrouwen en dat zorgt voor plaats 103. Burundi heeft een even groot verschil (2 jaar), maar omdat men gemiddeld meer dan 20 jaar eerder dood gaat dan in Nederland neemt het plaats 86 in. Omdat in België mannen gemiddeld een jaartje eerder dood gaan dan in Nederland, is voor de Belgen plaats 81 goed genoeg. Gelukkig is er Angola, op plaats 1. Helaas gaat men daar gemiddeld allemaal vroeg dood (gemiddeld wordt men 45 jaar), maar daarbij is het gat tussen de vrouwen en mannen wel drie jaar! Ik beweer niet dat mijn wenkbrauwen bij elke variabele omhoog gaan, maar dit lijkt mij toch wat dubieus. Als we trouwens een sprong willen maken op de lijst dan is de makkelijkste manier een vrouwelijke minister-president aan te stellen. Die hebben we nog nooit gehad. O ja, voor Burundi (en bij nog veel andere landen) zijn voor enkele variabelen waar Nederland slecht op scoort, geen gegevens beschikbaar, zoals de verhouding tussen mannen en vrouwen in leidinggevende beroepen. Negatief voor Nederland, niet relevant voor Burundi. Maar de toegang tot internet is in Burundi tweemaal zo hoog voor mannen als voor vrouwen (2% en 1%), terwijl het in Nederland ongeveer gelijk ligt (94% voor vrouwen en 93% voor mannen). ------ De tekening is van Linda Hulshof Meer informatie op: www.lindahulshof.nl © 2017 Arie de Jong meer Arie de Jong - meer "De verbazing" - Beschouwingen > De verbazing Wat is er toch met Burundi? Arie de Jong Lijstjes zijn erg leuk, maar vaak misleidend. In de overvloed van informatie die we moeten verwerken zijn ‘benchmarks’ welkom: getallen waarmee je je kunt vergelijken met anderen. Of met jezelf op andere meetmomenten. Het vervelende is dat er altijd onderliggend materiaal is. Dat soms definities wijzigen of dat de omstandigheden waarbinnen iets zich afspeelt gaandeweg veranderen. Zo veranderde het werkloosheidspercentage in Nederland sterk door de verandering van de definitie wie als werkloos werd gezien. En hoe vaak is er niet gemanipuleerd met criminaliteitscijfers? Heel vaak wordt gezegd dat in Nederland de kloof tussen mannen en vrouwen nogal groot is. We staan zelfs achter Burundi! Dat wordt, vreemd genoeg en naar mijn waarneming, vooral naar voren gebracht door academisch gevormde vrouwen. Mensen dus die niet lichtvaardig maar wat roepen. Elke keer knaagt er wel wat bij mij. Want is het niet erg neerbuigend de suggestie te wekken dat Burundi een achterlijk land is? Als je zelfs achterblijft bij Burundi, wat voor een ontwikkelingsland is Nederland dan wel? Onvermijdelijk vraag ik me af wat er dan gemeten wordt? Vreemd genoeg komt het er telkens op neer, in de uitlatingen van de bezorgde vrouwen, dat in Burundi het percentage hoogleraren groter is dan in Nederland. OK, in Nederland is dat percentage niet al te hoog, maar verstaan we onder hoogleraren in Burundi dezelfde functionarissen als in Nederland? Dat zou ik wel eens uitgezocht willen zien. Een bijzaak, maar toch. Wat mij echt interesseert is: dat lijstje! Ik heb het voor u opgezocht. Er is een Global Gender Gap Report en het meest recente is dat van 2016. Dat wordt geproduceerd door het World Economic Forum. Die organisatie ken ik niet, het is een Zwitserse non-profit organisatie, vooral bekend door de jaarlijkse oploop in Davos van een groot aantal belangrijke mensen uit het bedrijfsleven, de politiek en nog zo een en ander. Wat laat het lijstje zien? 144 Landen zijn op grond van een aantal criteria op een rijtje gezet. De lijst wordt aangevoerd door vier noordelijke landen: IJsland, Finland, Noorwegen en Zweden. Die landen fungeren wel vaker hoog op lijstjes, valt me op, volgens mij wordt het paradijs daar het beste benaderd. Waar staat Nederland? Op plaats 16. Niet slecht, zou ik zeggen, we kunnen niet allemaal bovenaan de lijst staan. Toch is het wel goed te kijken wie er nog meer boven ons geplaatst zijn. Daar zijn nog vier Europese landen bij: Ierland, Zwitserland, Slovenië en Duitsland. In totaal gaan acht Europese landen voor op Nederland. Sommige landen die boven Nederland staan, liggen niet in Europa. Het gaat om Rwanda, Burundi, Namibië en Zuid-Afrika, alle vier uit Afrika, en verder de Filippijnen, Nicaragua en Nieuw-Zeeland. Ik beken dat ik daar landen bij tegenkom die ik niet had verwacht. Maar dan! Al die landen die weer onder Nederland staan. Wat moeten ze daar wel niet zeggen? In landen als: België, Frankrijk, Groot-Brittannië, Denemarken en Spanje komen ze er niet mee weg dat ze het spijtig vinden lager te staan dan Burundi, of Rwanda. Nee, daar moeten ze uitleggen hoe het kan dat men zelfs onder Nederland staat. Wat is daar dan mis, dat ze het beduimelde niveau van Nederland niet eens halen? Laten we ook kijken naar de feiten. Wat meldt het rapport allemaal over Nederland en wat maakt dat Nederland achterblijft bij landen die we niet boven ons dulden? En hoe wordt het gat eigenlijk berekend: telt ook een gat als het ‘voordelig’ is voor vrouwen, bijvoorbeeld de gemiddelde levensduur? Het rapport baseert zich op aangeleverde statistieken over een groot aantal variabelen, met betrekking tot: gezondheid, inkomen en economische participatie, onderwijs, deelname aan politiek en bestuur, noem maar op. Al heel snel verdwaalt de belangstellende lezer in dat moeras van variabelen en ontstaat de neiging om bij veel uitkomsten een kanttekening te zetten. Voorbeeld: Op grond van statistische gegevens verdienen mannen in Nederland met elkaar ongeveer twee keer zoveel als alle vrouwen samen. Je hebt echter weer de neiging kanttekeningen te plaatsen: nergens wordt zoveel parttime gewerkt als in Nederland, de meeste partners (in elk geval die in gemeenschap van goederen zijn getrouwd) delen hun inkomen, of: het inkomen per hoofd ligt wel veel hoger dan in de meeste landen. Al die kanttekeningen helpen niet, want het rapport wil maar één ding weten: hoe is in een land per variabele de verhouding van vrouwen ten opzichte van mannen? Toch nog wat verbazing. Nederland scoort slecht bij de gemiddelde levensduur. Mannen leven hier namelijk bijna even lang als vrouwen en dat zorgt voor plaats 103. Burundi heeft een even groot verschil (2 jaar), maar omdat men gemiddeld meer dan 20 jaar eerder dood gaat dan in Nederland neemt het plaats 86 in. Omdat in België mannen gemiddeld een jaartje eerder dood gaan dan in Nederland, is voor de Belgen plaats 81 goed genoeg. Gelukkig is er Angola, op plaats 1. Helaas gaat men daar gemiddeld allemaal vroeg dood (gemiddeld wordt men 45 jaar), maar daarbij is het gat tussen de vrouwen en mannen wel drie jaar! Ik beweer niet dat mijn wenkbrauwen bij elke variabele omhoog gaan, maar dit lijkt mij toch wat dubieus. Als we trouwens een sprong willen maken op de lijst dan is de makkelijkste manier een vrouwelijke minister-president aan te stellen. Die hebben we nog nooit gehad. O ja, voor Burundi (en bij nog veel andere landen) zijn voor enkele variabelen waar Nederland slecht op scoort, geen gegevens beschikbaar, zoals de verhouding tussen mannen en vrouwen in leidinggevende beroepen. Negatief voor Nederland, niet relevant voor Burundi. Maar de toegang tot internet is in Burundi tweemaal zo hoog voor mannen als voor vrouwen (2% en 1%), terwijl het in Nederland ongeveer gelijk ligt (94% voor vrouwen en 93% voor mannen). ------ De tekening is van Linda Hulshof Meer informatie op: www.lindahulshof.nl © 2017 Arie de Jong powered by CJ2