Mensen die van koken houden, houden ook van lezen over koken. En nog meer van lezen over eten – niet te verwarren met ‘eetlezen’: tegelijkertijd eten en lezen waar Remco Campert zo’n liefhebber van is, zijn beschrijving van hoe heerlijk een gekookt eitje bij een verbitterde toneelrecensie smaakt, is om van te watertanden. Op dit moment lees ik drie boeken over smaken van vroeger en nu door elkaar en dat is een zeer eetlustopwekkende bezigheid. Eén boek is vrij nieuw: Toast van de Engelse televisiekok en kookschrijver Nigel Slater, de andere twee zijn van vroeger datum: De smaak van heimwee van de Vlaming Dirk Lambrechts en Kliekjes van Joep Habets. Alle drie aanraders!
Toast bestaat uit veelal pijnlijke jeugdherinneringen die op een grappige, met voedsel geïllustreerde manier worden verteld. (Waarom is het Engelse woord ‘food’ veel prettiger en veelomvattender dan ons woord ‘voedsel’? Daarbij moet ik altijd denken aan grote zakken meel in plaats van een lekker bordje spaghetti.) Een erg Brits boekje, misschien wel nauwelijks navoelbaar voor wie nooit een blik ‘Steak and Kidney Pie’ in de oven heeft gezet. Voor mij heel herkenbaar doordat mijn moeder in Glasgow is opgegroeid. Heerlijk om te lezen dat ze in huize Slater ook jelly in de trifle deden, net als wij; heb dat in een kookboek nog nooit kunnen terugvinden. Maar ik heb nooit gehoord van ‘Beatlegum’, kauwgum met plaatjes van John, Paul, George en Ringo, waarmee je enorme ballonnen kon blazen. In Nederland hadden we in de vroege jaren zestig Bazooka, knalroze met een heerlijk zoete artificiële geur, en daar zaten ook geen plaatjes bij van Marlon Brando of zo? Wil de Nederlandse Nigel Slater opstaan en een net zo prachtig, geestig boekje als Toast schrijven?
De smaak van heimwee, herinneringen aan de Europese volkskeuken staat vol met verhalen over ja, inderdaad, verlangen naar thuis, naar vroeger. Dientengevolge komt er veel – terecht – gemopper op de moderne tijd in voor. Deze tijd met zijn rare fratsen als bij ieder gerecht geraspte wortel. Ook in Madrid helaas, eigenlijk op alle plekken waar toeristen komen.
Dirk Lambrechts’ beschrijvingen van van hitte zinderende landschappen, donkere koele stegen en kleine taveernes waar grove boerengerechten met verrukkelijke lokale wijnen worden geserveerd doen je onmiddellijk verlangen weer op reis te gaan.
Italië, Spanje, Frankrijk en Portugal worden uitgebreid en lyrisch beschreven, Ierland moet het logischerwijs met anderhalve pagina doen.
De liefhebber van authentieke gerechten, oude steden met restaurants waar je onmodieuze gerechten krijgt voorgeschoteld wordt wel nostalgisch droevig van dit boek, want op bijna iedere bladzijde gaat er weer iets teloor. Dirk Lambrechts is al een paar jaar dood maar het is er sindsdien niet beter op geworden (behalve dan in Ierland, waar je nu wel enigszins lekker kan eten, in tegenstelling tot in de vroege jaren vijftig toen hij daar op een afgelegen eiland woonde).
Gelukkig staan er aan het eind van ieder hoofdstuk een paar recepten, waarvan vele simpel en aantrekkelijk, zie onderaan dit artikel: Cailles à la Liégeoise oftewel Kwartels op z’n Luiks.
Kliekjes van Joep Habets is een bundel columns uit NRC-Handelsblad, verschenen tussen 2000 en 2002. Wat is er intussen al weer veel veranderd, wie kent bijvoorbeeld Wina Born nog, of weet wat Lätta ook weer was. Joep is een man naar mijn hart met zijn haat-liefde verhouding met Albert Heijn en supermarkten in het algemeen en een gezonde afkeer, net als onze nostalgische Belg, van moderne fratsen. ‘Mag ik een broodje kaas alstublieft?’ ‘Wat voor broodje mag het zijn, een wit of een bruin bolletje, een hard puntje of een baguette’ enzovoort, enzovoort. Dezelfde reeks vragen over de kaas. Joep beheerst de kunst van de satire, want de vraag wat voor kaas op wat voor brood het moet worden beslaat twee en een halve bladzijde.
Intussen was ik laatst bij een hippe bakker annex terras met de heerlijkste tartines (ter verduidelijking staat erbij: een tartine is een boterham) maar een boterham met kaas, die was er niet. Wel een leuke kaasplank met brood als je met zijn tweeën bent.
Discriminatie van de sololuncher, niet eens een boterham met kaas kunnen bestellen. Maar het ging vandaag over drie schrijvers, niet over mij.
Meer van Joep op zijn blog, met recepten:
Meer van Nigel Slater: Real Fast Food, Real Cooking, Appetite
En hier de beloofde Luikse kwartels
Voor 4 personen
200 gram boter
4 kwartels
100 gram spekjes
peper en zout
10 gekneusde jeneverbessen
10 cl jenever
De kwartels inwrijven met peper en zout. Samen met de spekblokjes in boter aanbakken. Flamberen met de jenever.
Jeneverbessen toevoegen en met het deksel op de pan in ongeveer 30 minuten gaar laten worden.
Tot zover Dirk Lambrechts. Ik zou wat minder boter en spek gebruiken, en geen deksel op de pan doen. Op internet vind ik wat verfijndere en ingewikkelder versies van dit recept, maar we hadden het over de nostalgische boerenkeuken nietwaar.
Belgisch biertje erbij, en een aardappelpureetje.
*************************
|