Op een zonnige winterdag liep ik naar paviljoen Obe voor een tentoonstelling van vier Friese schilders die onder de naam Vierspanning voor de tweede keer – de eerste keer was in 1995 – samen een tentoonstelling hebben. In Obe met recent werk van het vierspan, in Afslag BLV in Heerenveen met ouder werk maar samen met andere jongere kunstenaars. Kleurrijk en druk is het werk van drie van de vier schilders, maar wel zeer uiteenlopend: Eddie Sikma schildert lichte en vrolijke expressionistische Friese landschappen, Anne Feddema’s werk is donker en dreigend en doet mij wat sfeer betreft meer denken aan Kiefer dan aan Klee en Kandinsky die bij hem genoemd worden. Horst Dijkstra schildert vooral zichzelf in felle kleuren, vreemde uitdossingen en eenzame situaties. Henk Krist komt over als de rustige denker van de vier die in heldere schilderijen met weinig kleuren de eenzame mens laat zien. Het is een mooie tentoonstelling maar niet nieuw of vernieuwend.

Wat mij wel erg trof was het werk van Maartje Roos die nieuwe foto’s laat zien in de Galerie met de toepasselijke naam De Roos van Tudor. Maartje noemt haar kunst Fine Art Fotografie, ze gebruikt fotografie om verhalen te vertellen in één beeld dat is opgebouwd uit verschillende beeldelementen.

Volgens haar eigen website: De samengestelde composities die op verschillende locaties gemaakt worden geven een geheel eigen, vaak wat vervreemdend of romantisch, beeld. Er is altijd zorgvuldig over elk beeldelement nagedacht. Genadeloos in haar zoektocht en met engelengeduld regisseert en componeert ze haar foto’s tot in het kleinste detail waarmee ze haar kunstwerken voorziet van haar unieke signatuur. Identiteit, natuur en historie zijn steeds terugkerende onderwerpen in haar autonome werk.

Ik ging naar de Roos van Tudor omdat ik een recensie gezien had met de kop: Terug in de tijd met zeldzame rassen. “Levend erfgoed” dus, soms gaat het dan om oude planten die verloren dreigden te gaan zoals de Fryske Wâldbeantsjes, die weer helemaal terug zijn van bijna verdwenen, maar in dit geval gaat het om de dieren waar ook de Stichting Zeldzame Huisdierrassen al jaren mee bezig is. De fotografe kwam de zeldzame roodbonte Friese koeien tegen toen ze een foto maakte voor Eartiids Earnewald: een beeld van het dorp zoals dat er honderd jaar geleden uit zag. Zo kwam ze op het idee om meer oude rassen vast te leggen. Dieren uit verschillende streken, met bij die streek passende boerderijen en vaak bloeiende planten. Het leverde prachtige kunstwerken op, samengesteld uit opnamen die bij het mooiste licht gemaakt zijn.

De Groninger bovenlander Gruno staat in een weids landschap met blauwe vlasbloemen en een Groningse boerderij op de achtergrond. Vlas wordt niet veel meer verbouwd en Maartje had een adres in Ee waar ze op een bepaalde dag zouden bloeien. Ze kwam er heel vroeg aan, ’s ochtends is het licht op zijn mooist, maar er was nog niets te zien. Later op de dag kwam de blauwe pracht er wel. Heel mooi is ook de bloeiende Betuwe bij de Kraaikop-haan Karel en de landgeit Pier uit Brabant met een kortgevelboerderij uit Aarle-Rixtel op de achtergrond waarvan de bewoner het eerst helemaal niet zag zitten om deel uit te gaan maken van een kunstwerk.

Het allermooiste is het Thrianta-konijn uit Drenthe, speciaal gefokt in de oorlogsjaren tegen de Duitsers want het is een oranje konijn. Later is het bijna uitgestorven maar deze eeuw weer opnieuw tot leven gewekt. Mijn buurvrouw, konijnenliefhebster, reageerde met “ohhh wat een dikke pop” toen ik haar de foto toestuurde. En zo ziet hij er ook uit.

Maartje is geboren in Noardburgum, volgde na de middelbare school de opleiding Fotonica, de kunstacademie Artez en de fotoacademie in Groningen waar ze cum laude afstudeerde. Ze werkte in haar studietijd en de eerste jaren als persfotografe maar wijdt zich sinds 2013 aan haar eigen werk. Vorig jaar kreeg ze de Talentprijs van het Prins Bernhard Cultuurfonds Fryslân.

----------

De plaatjes zijn geleverd door de auteur.