Het is oktober en een bus zal mij gedurende de komende nacht van Antalya naar Bodrum brengen. Ik zal 19 zijn op dit moment, misschien een jaar ouder of jonger. Mijn geheugen laat me iets in de steek. Er is veel veranderd.

Het busstation in Antalya komt mij voor als een vliegveld, of een overslagplaats voor zeer luxe artikelen die in extreem hygiënische omstandigheden vervoerd moeten worden. Het is vlekkeloos en zoiets ken ik niet. Aan de overkant van de hal is een lange balie en ik denk te zien dat daar mensen achter zitten. Ik twijfel want het is zo ver weg. Ik doorkruis de hal, die met duizenden lampjes aan het plafond een gesprek heeft met de scherpe herinnering aan licht op de vloer en haal mijn kaartje af. Na een resolute knik en een bevestiging in gebrekkig Engels loop ik door. Vannacht reis ik alleen.

De nacht buiten is zwart, de bus voelt als een lounge met pluche banken, gedempt licht en de lucht zo zwaar dat het geluid met de volumeknop op ‘zeer zacht’ gezet is. In de bus zitten alleen Turkse mannen. Ik spreek geen Turks. Ik bevind me elders dan thuis en ik voel me een eenling. Een schim die hier is om te observeren. Ik reis alleen en ik ben gelukkig.

Op het moment dat in de achteruitkijkspiegel het busstation verdwijnt, remt de bus af. Meer Turkse mannen stappen in. De mores. Het zwarte geld dat bij de nacht hoort. De lounge en de onbekende geur die ik niet kan duiden. Een touw dat de bus voorttrekt wordt aangespannen en we worden met zijn allen verder getrokken. De Turken slapen. De lichten zijn gedoofd. Alleen ik zit onder de laatste brandende lamp. Ik staar naar de hoofdsteun voor mijn neus, naast mij ligt een boek van Willem Frederik Hermans, naar ik meen. Ik kan het fout hebben. Mijn geheugen laat me weer in de steek. Er is veel veranderd.

Vannacht reis ik alleen door een toekomstig Europa. Geruchten doen de ronde. Grenzen worden opgeheven, alles wordt beter. Deze nacht voel ik dat, als ik voor het eerst alleen reis en mijzelf vrijer voel dan ooit. Mijn gedachten wachten op hun beurt, sommige proberen voor te dringen, maar ik ben alleen en ik heb alle tijd. Ieder krijgt zijn beurt vannacht.

Onder een stolp bewaar ik de gedachte van Utopie-Europa. Een land zonder grenzen, voor het volk. Het zal als een bevrijding voelen. Midden in de nacht ben ik voor. Voor de vrijstaat, van de droom waarin ik heilig geloof. Het reizen zal goedkoper worden, cheesecake zal zijn intrede doen in Nederland, Bossche Bollen zijn te verkrijgen in Thessaloniki. We zullen allen één volk zijn. Allen rijk van het reizen, rijk aan de cultuur. Een Europa zonder grenzen, de geruchten doen de ronde.

De tourbus stopt in Bodrum. In de haven zou een Gület liggen te wachten op mij. De klok op het perron geeft aan dat het vijf uur in de ochtend is. Vijf uur in de ochtend, aan het uiterste eind van het toeristenseizoen, de aanvang van de herfst. Ik kijk naar de zon, die langzaam opkomt. Het is 1995, maar pin me er niet op vast. Het kan best 1999 geweest zijn. Er is zo veel veranderd.

 

************************