 |
|
|
|
|
 |
 |
archiefvorig nr.lopend nr. |
 |
|
 |
 |
|
 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
 |
|
 |
|||||||||||||||||||||||||||
| Beschouwingen > Beelden uit soberder tijden | ||||
| Beren op de weg: dansen ze nog? | Peter Schröder | |||
 Vakantie spenderen we niet meer in de zon op het strand: we doen een doe-vakantie, we maken ook minder kennis met vreemde volken en hun vreemde zeden en gewoonten. Wel maken we steeds intiemer kennis met de plantaardige en dierlijke natuur. Toen het bericht in ons land doordrong dat in Roemenië echte, gecertificeerd wilde, beren de steden onveilig aan het maken waren, zagen we daar veel ruimte voor een extreem piekmoment van een belevingsverblijf.Altijd maar lachen We lieten ons informeren door de NOS en ja hoor, https://nos.nl/artikel/2186837-beren-bedreigen-roemeense-steden.html, in een niet genoemde stad liepen die lieve grote pelsdragers gewoon op straat. Ze schransten uit de openbare vuilnisbakken. Hilariteit onder de plaatselijke mensen (en honden en katten). Enige schrik, maar vooral gegiechel! En bezwering van mogelijke angst: ‘Ja, er was er een binnengedrongen bij een oud vrouwtje, daar had hij haar pannenkoeken opgegeten! Maar hij viel haar niet aan!’ leerzaam en gezellig tegelijk! Het leek er sterk op dat een van die levende speelgoedbeesten een meetkastje om de hals was gehangen, door biologen aangesloten op netwerk en GPS. Maar beste mensen, vergeet niet dat een tik van een berenpoot (bijten is niet nodig) fataal kan zijn voor mensen! Leercurve Denk aan de grote natuurreservaten in de Verenigde Staten: daar wonen veel griezelige Grizzlyberen, dezelfde als ‘onze’ bruine beren. Maar Amerikaanse toeristen hadden geweren en hielden de beren daarmee, pang pang, uit de buurt. De beren daar hadden onze dodelijke vuurwapensignalen na vallen en opstaan geïnternaliseerd en stampten het er goed in bij de kinderen, ook die bleven voortaan uit de buurt van mensen – totdat er toeristen in die gezellige VW-campers op bezoek kwamen, maar hun geweren thuis lieten. Dat hadden die beren snel door en zo kwamen ze steeds dichter bij de knusse kampvuurtjes om de barbecuehapjes soldaat te maken vóór de hoofdbewoners de kans kregen. Het kostte de nodige verwondingen en enige mensenlevens voor de toeristen de berensignalen oppikten en voortaan uit de buurt beleven. Deze ontwikkeling werd mij destijds geschetst in de collegebanken als voorbeeld van de razendsnelle sociale (niet constitutionele/ genetische) erfelijke aanpassing van dieren aan hun milieu (met die mezen en kauwtjes die door de doppen heen pikten van de voor de deur afgeleverde flessen melk). Mishandeling? Verder terug, de beer als dansende artiest! In de minder knusse Oosterse gebieden waarin IS zo kan huishouden, kennen we de figuur van de ‘berenvertoner’, de man die een (genderneutrale) gevangen beer gemuilkorfd met zich meevoert en die met de berenvertoningen de kost verdient. Hij pakt zijn entertainment weinig subtiel aan: bij aankomst in een dorp vangt de man wat zwerfhonden en voert de beesten mee naar een geknutselde arena, waar hij de beer laat vechten met de honden tot alleen de beer nog in leven is, dit onder levendige belangstellingen van de dorpelingen. Beren zijn groot, dik en gevaarlijk, ze eten behalve zalm en fruit graag schapen en andere behapbare dieren. Ze werden in West Europa dan ook uitgeroeid en bleven als soort alleen in vereenzaamde staat over in uithoeken van bijvoorbeeld de Alpen en de Pyreneeën. Lang heeft er rond die plekken nog wel een iets beschaafdere versie van de ‘berenvertoner’ bestaan, ooit gedreven door zigeuners afkomstig  uit landen als Roemenië en verder naar het Oosten. De mensen hadden de beer kunstjes geleerd en maakten muziek waarop de beer danste. De menagerie omvatte vaak nog andere dieren zoals aapjes en de mensen maakten er muziek bij, en sloegen op de trommel. Marianne Thieme zou van oordeel zijn dat de dierenrechten door de zigeuners ernstig werden geschonden.Grensconflicten De mensenrechten van de zigeunerminderheden werden door de meerderheden in Europa weer minder gerespecteerd. In Leunstoel Nummer 14, Jaargang 14, 11 mei 2017, http://www.deleunstoel.nl/artikel.php?artikel_id=4957 werden goedmoedig ogende, maar weinig respectvolle uitwijzingspraktijken van een groep zigeuners behandeld, deze keer een vervolgkaart: Kijk naar Kaart 1: ‘Vic Arracourt; A cheval sur la Frontière Grenze, La Gendarmerie Allemande interdit l’entrée sur son territoire d’une bande de Romanichels Serbe, expulsé par la France’/ ‘Ausgewiesene serbische Sigeunerbande unter deutsch franzözische Polizeilischer Bewachung’. Wat hiervan te zeggen: Dat is interessante folklore! Wat gebeuren er hier in Vic Arracourt spannende dingen! Van deze plaatselijke zeden en gewoonten sturen we een kaartje naar het thuisfront!’ Overigens raadselachtige manoeuvres: de douaniers aan de ene kant schuiven de Bande de grens over, waar die van de andere kant klaar staan om ze terug te schuiven. Hoe eindigt zoiets? Succes voor de taaiste douanier? Ingrijpen van het leger? Van de burgemeester? Vic- Arracourt is een plaatsje in dept. Meurthe-et-Moselle, dat toen op de grens lag van Frankrijk en het Reich (zie de grenspaal). Met één been in het ene, en het andere been in het andere land, ‘A cheval’ heet dat in het Frans. OK, nu de hoofdzaken: minstens drie woonwagens, flink wat Romanichels en dan schattige kindertjes en twee stevige beren. Vandaar misschien de afstand tussen de officials en de leiders van de bande. Wie bewaakt wie? Hetzelfde incident is ook op een andere postkaart Kaart No.2. te bezichtigen, nu omarmt de ene leider een beer. Intiem. En ligt er een persoon geboeid op straat? Een verdachte? Kerkse beren Voor nog een leuk historisch berenincident uit vroeger tijden over naar de Pyreneeën, naar het gehucht Cominac. Op kaart 3 zien we de ingang van de plaatselijke kerk, met daarvoor veel volk. De pastoor in het midden, drie mannen met alpino’s en lange stokken, de eigenaars/exploitanten van drie stevige beren. Wat heeft dit te betekenen? De tekst luidt: ' Inventaire de Cominac, près Oust, Haute Ariège, Arrivée des réprentants de la loi’. Het was 1905, in Cominac werd een inventaris opgemaakt waarbij de staatsgoederen in de gemeenten gescheiden werden van de kerkelijke goederen. De dorpelingen voelden fijntjes aan dat hen een nieuwe belasting te wachten stond en weigerden de inspecteur/ taxateur van de Domeinen zijn werk te laten doen: die kerkelijke goederen (waaronder de kerk) waren door de burgers zelf betaald en daar had de staat maar mooi van af te blijven! Pastoor en gemeente bedachten een effectieve barrière tegen de kadastrale ambtenaren: de drie beren waarmee de plaatselijke berenvertoners de kost verdienden. Lang geleden, maar in 1988 waren de gemuilkorfde Pyreneesche beren nog steeds een toeristische attractie in St. Girons, vlak in de buurt. De een of twee resterende vereenzaamde wilde beren lieten zich niet meer zien. Kijk op Kaart No.4. ‘ St. Girons, 1988, Dimitri, Montreur d’ Ours’. Even niet goed opletten achter je Pastis en je ziet gewoon een straatmuzikant met een cither en een grote hond, of een verkleed persoon op een jaarfeest. -------- De plaatjes komen van: Beeldbank Peterschroder atb.nl |
||||
| © 2017 Peter Schröder | ||||
|
|
|
||
|
powered by CJ2 | |||