archiefvorig nr.lopend nr.

Beschouwingen > Beelden uit soberder tijden delen printen terug
Dieren versieren Peter Schröder

0517BS 46.1
Mens en dier
Het leven op aarde kent een grote verscheidenheid aan dieren. Dieren zijn in te delen naar veel interessante criteria: gewone dieren en rare dieren, beesten en insecten, Grote Dieren en kleine dieren, Sterke Dieren en zwakke diertjes, schadelijke dieren en nuttige dieren, maar vooral lieve dieren en onaardige dieren. In de loop der eeuwen hebben mensen met hun botte omgangsvormen de verscheidenheid in de dierenwereld stevig weten terug te dringen – voor zover het grotere dieren betreft. De grotere zoogdieren zijn goeddeels uitgeroeid of gedomesticeerd, gevangen genomen en ondergebracht op het boerenbedrijf, bij de huiselijke haard of in reservaten. Ook het bestaan van de eetbare zeebewoners (vis, schelp en schaaldier, maar ook de stekelhuidige zeekomkommer!) staat er door menselijke tussenkomst niet best voor. Op de wereld van de insecten echter, de kleinere kruipende dieren (wormen!), en niet te vergeten de microben, ja: de Microben, hebben mensen veel minder vat gehad. Juist dat kleine gespuis (luis, vlo, mijt, lintworm, en nano-wezentjes) blijft onafscheidelijk verbonden met menselijk leven, maar het zou te ver gaan deze hechte banden op te vatten als vriendschappelijk.

Menselijke dieren
Hier gaan we focusseren op lieve dieren, dieren die beschouwd worden als gevoelsmatig zeer verwant aan mensen, bijna menselijk (het dier in de mens/de mens in het dier). En dat gaat niet over die schatjes als koe, kip of paard, de landbouwdieren met een bepaald nut als voedselproducent of lastdier, maar vooral om nutteloze huisbewoners die te boek staan als gezelschapsdieren zoals hond en kat. En ook wel de bijna menselijke dierentuinbewoners uit de apenfamilie. Deze dieren zijn vaak gekleed in smaakvolle vachten en veren. Maar uit dat interessante gezelschap halen we hier dan weer de dieren die desgewenst daaroverheen enige mensenkleding kunnen dragen. Het mag niet van Marianne Thieme, Wouter van Dieren en Midas Dekkers, maar het is niet verboden: de aangeklede aap, de muis in een rokje en de ezel met een strohoed (en dan die oren erdoor). Mits de vereiste zorgvuldigheid wordt betracht is er juridisch geen zwaarwegend probleem. En mensen zijn immers ook zoogdieren, of ze nou gekleed zijn in smoking, peniskoker, spijkerbroek, bikini of monnikspij. Daar protesteert nooit (even die burka’s vergeten) iemand tegen!

Geklede dieren op prentbriefkaarten
Deze keer niet al te ver terug naar soberder tijden. We beginnen met de versierde koe, Le Boeuf à la Mode op kaart 1a. Het gaat hier om een woordgrapje; de volgens de laatste mode geklede koe staat voor een gerecht van de koe, van haarzelf, in dit geval een runderlappenstoofpot (overigens, mits goed toebereid, zeer hoogaangeschreven bij de gourmets). Pervers natuurlijk, zoals ook die weerzinwekkende gipsen varkentjes die vroeger(? Tot in de jaren ‘60) in slagerskostuum hun eigen vlees aanprezen in de etalage van de slagerij. Niet helemaal correct, maar in dit geval wel verwerkt tot een mooie tekening door Franck Lefort, Graveur, Paris en op een briefkaart gezet ten behoeve van de publicité van het gelijknamige restaurant gevestigd op de Rue de Valois nr. 8 in Parijs. Het restaurant werd gesticht in 1792 en was een van de allereerste restaurants0517BS 46.2 in Parijs.

Adel en hondjes
Zoals u weet heeft de Franse Revolutie niet alleen de adel in het nauw gebracht maar ook de virtuoze keukenstaven vanaf 1789 verjaagd uit adellijke kastelen en hotels. De ondernemende kokstypes uit de beroepsgroep begonnen toen voor eigen rekening de eerste restaurants voor citoyens. De kaart kwam op 19 september 1928 in het bezit van een kenner en liefhebber die in potlood de aantekening maakte dat het restaurant werd opgeheven in 1935.
Van de koe naar de hond. Op kaart 1b twee jonge honden, of eigenlijk meer puppies, jongen en meisje, die gestrand zijn tijdens een ritje in een (speelgoed)auto. Zij zit in een snoezig jurkje onder een paraplu in de open auto terwijl Hij de voorwielen van het vervoermiddel omhoog heeft gehesen en er nu wat ongemakkelijk half onder zit. De scène ziet er niet al te authentiek uit, maar het gaat heus om echte diertjes: Photoshop is er niet aan te pas gekomen. Te lezen is een commentaar in iets kreupele, dichtvorm:
Altijd maar panne, altijd pech,
Het is niet te verdragen;
We koopen ons zoo gauw als ’t kan,
Een mooie, nieuwe wagen.
De kaart werd op 18 november 1937 zonder verder commentaar door Kokki verstuurd aan den Jongen Heer Pietje Smit in Den Haag.

Alpenweide en rokende aap
Op kaart 2a zien we de aan de mens nauw verwante chimpansee gekleed in blouse, Alpen-souvenir-petje en witte schoentjes, gezeten op een kalfje in een Zwitserse weide. Aap rijdt op kalf. Het kalfje is op die koeiebel na gekleed zonder kunstmatige toevoegingen: in haar eigen kalverenvacht. Een gedomesticeerde aap op een biologisch kalf zou je kunnen zeggen. De zon schijnt, de beide dieren staren wat wezenloos naar het gras. Een tafereel wederom tot stand gebracht zonder de inmenging van Photoshop. Verlag A. Kiener, Schwanden/GL, Suisse verzorgde de uitgave.
Tot slot terug naar eigen land met eigen aap: het is 30 juni 1961, blijkens de stempelvlag vond tussen 10 en 15 juli in Arnhem de N.A.T.O. TAPTOE plaats. Riet verzond uit Rotterdam kaart 2b aan J.J. Jongeling in Breukelen. Afgebeeld is een aap met een pet op die ook een sigaret in de mond weet te houden. Alweer juridische aspecten en facetten. Apen mogen misschien na 1 juli nog wel in de besloten openbare ruimte roken, althans, doen alsof, althans voor zover daar in de plaatselijke verordening is voorzien, dan wel ontheffing is verleend. Op de kaart van Diergaarde BLIJDORP – Rotterdam staat de naam van de aap vermeld: Trees de Canadees (kwam ze al rokend uit Canada?). Ook staat er gedrukt: Geen goedkopere dag dan .... een Blijdorp dag!
Geen goedkopere grap dan een Blijdorp grap?

************
Kaarten uit ‘de Peter Schröder Collectie’, copyright 2008 Peter Schröder. Aan mijn website met mooiere versies van de plaatjes wordt gewerkt.
Veel van de in deze rubriek vertoonde prentbriefkaarten zijn geleverd door Antiquariaat Jac. Verloop. www.jacverloop.nl . Jaap Verloop beschikt over een zeer veelzijdig assortiment ansichtkaarten en ander drukwerk.


© 2008 Peter Schröder meer Peter Schröder - meer "Beelden uit soberder tijden" -
Beschouwingen > Beelden uit soberder tijden
Dieren versieren Peter Schröder
0517BS 46.1
Mens en dier
Het leven op aarde kent een grote verscheidenheid aan dieren. Dieren zijn in te delen naar veel interessante criteria: gewone dieren en rare dieren, beesten en insecten, Grote Dieren en kleine dieren, Sterke Dieren en zwakke diertjes, schadelijke dieren en nuttige dieren, maar vooral lieve dieren en onaardige dieren. In de loop der eeuwen hebben mensen met hun botte omgangsvormen de verscheidenheid in de dierenwereld stevig weten terug te dringen – voor zover het grotere dieren betreft. De grotere zoogdieren zijn goeddeels uitgeroeid of gedomesticeerd, gevangen genomen en ondergebracht op het boerenbedrijf, bij de huiselijke haard of in reservaten. Ook het bestaan van de eetbare zeebewoners (vis, schelp en schaaldier, maar ook de stekelhuidige zeekomkommer!) staat er door menselijke tussenkomst niet best voor. Op de wereld van de insecten echter, de kleinere kruipende dieren (wormen!), en niet te vergeten de microben, ja: de Microben, hebben mensen veel minder vat gehad. Juist dat kleine gespuis (luis, vlo, mijt, lintworm, en nano-wezentjes) blijft onafscheidelijk verbonden met menselijk leven, maar het zou te ver gaan deze hechte banden op te vatten als vriendschappelijk.

Menselijke dieren
Hier gaan we focusseren op lieve dieren, dieren die beschouwd worden als gevoelsmatig zeer verwant aan mensen, bijna menselijk (het dier in de mens/de mens in het dier). En dat gaat niet over die schatjes als koe, kip of paard, de landbouwdieren met een bepaald nut als voedselproducent of lastdier, maar vooral om nutteloze huisbewoners die te boek staan als gezelschapsdieren zoals hond en kat. En ook wel de bijna menselijke dierentuinbewoners uit de apenfamilie. Deze dieren zijn vaak gekleed in smaakvolle vachten en veren. Maar uit dat interessante gezelschap halen we hier dan weer de dieren die desgewenst daaroverheen enige mensenkleding kunnen dragen. Het mag niet van Marianne Thieme, Wouter van Dieren en Midas Dekkers, maar het is niet verboden: de aangeklede aap, de muis in een rokje en de ezel met een strohoed (en dan die oren erdoor). Mits de vereiste zorgvuldigheid wordt betracht is er juridisch geen zwaarwegend probleem. En mensen zijn immers ook zoogdieren, of ze nou gekleed zijn in smoking, peniskoker, spijkerbroek, bikini of monnikspij. Daar protesteert nooit (even die burka’s vergeten) iemand tegen!

Geklede dieren op prentbriefkaarten
Deze keer niet al te ver terug naar soberder tijden. We beginnen met de versierde koe, Le Boeuf à la Mode op kaart 1a. Het gaat hier om een woordgrapje; de volgens de laatste mode geklede koe staat voor een gerecht van de koe, van haarzelf, in dit geval een runderlappenstoofpot (overigens, mits goed toebereid, zeer hoogaangeschreven bij de gourmets). Pervers natuurlijk, zoals ook die weerzinwekkende gipsen varkentjes die vroeger(? Tot in de jaren ‘60) in slagerskostuum hun eigen vlees aanprezen in de etalage van de slagerij. Niet helemaal correct, maar in dit geval wel verwerkt tot een mooie tekening door Franck Lefort, Graveur, Paris en op een briefkaart gezet ten behoeve van de publicité van het gelijknamige restaurant gevestigd op de Rue de Valois nr. 8 in Parijs. Het restaurant werd gesticht in 1792 en was een van de allereerste restaurants0517BS 46.2 in Parijs.

Adel en hondjes
Zoals u weet heeft de Franse Revolutie niet alleen de adel in het nauw gebracht maar ook de virtuoze keukenstaven vanaf 1789 verjaagd uit adellijke kastelen en hotels. De ondernemende kokstypes uit de beroepsgroep begonnen toen voor eigen rekening de eerste restaurants voor citoyens. De kaart kwam op 19 september 1928 in het bezit van een kenner en liefhebber die in potlood de aantekening maakte dat het restaurant werd opgeheven in 1935.
Van de koe naar de hond. Op kaart 1b twee jonge honden, of eigenlijk meer puppies, jongen en meisje, die gestrand zijn tijdens een ritje in een (speelgoed)auto. Zij zit in een snoezig jurkje onder een paraplu in de open auto terwijl Hij de voorwielen van het vervoermiddel omhoog heeft gehesen en er nu wat ongemakkelijk half onder zit. De scène ziet er niet al te authentiek uit, maar het gaat heus om echte diertjes: Photoshop is er niet aan te pas gekomen. Te lezen is een commentaar in iets kreupele, dichtvorm:
Altijd maar panne, altijd pech,
Het is niet te verdragen;
We koopen ons zoo gauw als ’t kan,
Een mooie, nieuwe wagen.
De kaart werd op 18 november 1937 zonder verder commentaar door Kokki verstuurd aan den Jongen Heer Pietje Smit in Den Haag.

Alpenweide en rokende aap
Op kaart 2a zien we de aan de mens nauw verwante chimpansee gekleed in blouse, Alpen-souvenir-petje en witte schoentjes, gezeten op een kalfje in een Zwitserse weide. Aap rijdt op kalf. Het kalfje is op die koeiebel na gekleed zonder kunstmatige toevoegingen: in haar eigen kalverenvacht. Een gedomesticeerde aap op een biologisch kalf zou je kunnen zeggen. De zon schijnt, de beide dieren staren wat wezenloos naar het gras. Een tafereel wederom tot stand gebracht zonder de inmenging van Photoshop. Verlag A. Kiener, Schwanden/GL, Suisse verzorgde de uitgave.
Tot slot terug naar eigen land met eigen aap: het is 30 juni 1961, blijkens de stempelvlag vond tussen 10 en 15 juli in Arnhem de N.A.T.O. TAPTOE plaats. Riet verzond uit Rotterdam kaart 2b aan J.J. Jongeling in Breukelen. Afgebeeld is een aap met een pet op die ook een sigaret in de mond weet te houden. Alweer juridische aspecten en facetten. Apen mogen misschien na 1 juli nog wel in de besloten openbare ruimte roken, althans, doen alsof, althans voor zover daar in de plaatselijke verordening is voorzien, dan wel ontheffing is verleend. Op de kaart van Diergaarde BLIJDORP – Rotterdam staat de naam van de aap vermeld: Trees de Canadees (kwam ze al rokend uit Canada?). Ook staat er gedrukt: Geen goedkopere dag dan .... een Blijdorp dag!
Geen goedkopere grap dan een Blijdorp grap?

************
Kaarten uit ‘de Peter Schröder Collectie’, copyright 2008 Peter Schröder. Aan mijn website met mooiere versies van de plaatjes wordt gewerkt.
Veel van de in deze rubriek vertoonde prentbriefkaarten zijn geleverd door Antiquariaat Jac. Verloop. www.jacverloop.nl . Jaap Verloop beschikt over een zeer veelzijdig assortiment ansichtkaarten en ander drukwerk.
© 2008 Peter Schröder
powered by CJ2