Het gebied buiten de Randstad noemen we gemakshalve de Provincie. Sommige bewoners van de Randstad zijn daar nog nooit geweest, de meerderheid van de bewoners van de Provincie is nog nooit in de Randstad geweest. De bewoners van de Randstad vrezen de woudeenzaamheid van de Provinciale 'natuur' en de Provincialen vrezen beroving, verkrachting en dood door geweld in de Grote Stad. Voor beide angsten is geen enkele reden, maar daar kun je alleen door ondervinding achterkomen.

Een deel van de provincialen woont op een eiland. Raar is dat: je leeft in een land zo groot als een zandtaartje en daar blijken dan ook nog allemaal losse stukjes aan te zitten. Enkele van die eilanden zijn (inmiddels) eigenlijk schiereilanden, de Waddeneilanden zijn echter onvervalste eilanden die alleen met een veerpont te bereiken zijn. Dat is een middeleeuwse situatie, maar vormt wel een deel van de charme van die eilanden; althans voor de tijdelijke bezoeker. Hoe het met de bewoners is weet ik niet.

Voor een Amsterdammer is Texel het best bereikbare Waddeneiland; naar Texel kun je op één dag heen en weer. In principe, want of dat lukt hangt af van allerlei factoren die de reiziger niet in de hand heeft. De overtocht met Texels Eigen Stoomboot Onderneming (TESO) duurt maar twintig minuten, maar de boot gaat maar éénmaal per uur. Als er veel gegadigden zijn kan de wachttijd aardig oplopen. Eenmaal aangeland op het eiland ben je echter in een mum van tijd waar je wezen wilt; de lengte van het eiland is namelijk nergens meer dan 36 kilometer en de breedte maar 9. In één middag kun je het hele eiland rondfietsen en in twee dagen loop je van Zuid naar Noord.

Aan de westkant bevindt zich het strand en in het zuidwesten een uitgestrekt strand- en duingebied; aan de oostkant bevindt zich een dijk, waarover je langs de zee kunt fietsen of wandelen. Nergens kun je, bij mijn weten, zo lang langs de zee fietsen. In het noorden bevindt zich de vuurtoren en de punt waar je omheen kunt lopen en waar de Waddenzee overgaat in de Noordzee. Maar het mooiste is, aan de noordwest kant, de Slufter, een gebied waar de zee binnenstroomt door een opening in de duinen, als gevolg van een doorbraak in 1858 en waar zich allerlei bijzondere vegetatie bevindt die bestand is tegen zout water. Met mijn kleinzoon vond ik er kwallen, kilometers van de zee. Dat de zee daar dus geweest moest zijn, begreep hij onmiddellijk. En helemaal toen hij de blaadjes van de plantjes geproefd had.

Op Texel bevinden zich tien dorpen en gehuchten, elk met hun eigen charme, zoals aan de oostkant het vissersdorp Oudeschild, waar nog meer dan 30 kotters op garnalenvangst gaan. De gretige toerist kan tegen betaling voor een paar uurtjes mee de Waddenzee op. Bij Oudeschild ligt ook de oorlogsbegraafplaats Loladze, waar de Georgiërs liggen die in april 1945 tegen de Duitsers in opstand kwamen en allemaal zijn doodgeschoten.

Texel heeft een omvang van bijna 600 vierkante kilometer en bestaat voor een groot deel uit water. De bijna veertienduizend bewoners hebben dus de ruimte, die ze echter regelmatig moeten delen met een vracht toeristen. Die vormen een belangrijke bron van inkomsten, want slechts 17% van de beroepsbevolking bestaat van de landbouw. Iedereen kent de Tesselaar, het schaap dat zulke prachtige wol levert, maar ook heerlijke kaas en lekker vlees, als dat allemaal van hetzelfde schaap komt. Er wordt trouwens ook heerlijk bier gebrouwen.

Wie de Provincie vreest moet Texel eens proberen. Het is er goed en gevaarloos toeven, er is voor elk wat wils en de Texelaars zijn bijzonder aardige mensen, waarschijnlijk omdat het Noordhollanders zijn. Om je stadse roots niet helemaal te verloochenen, al was het maar tijdelijk, kun je er een tattoe laten zetten, bijvoorbeeld in de vorm van een zeehondje.

 

*************************