Vanochtend – de dag van de verkiezingen voor de Provinciale Staten, of liever: de Eerste Kamer – liep ik op straat een beetje te denken over een stukje over popmuziek in streektalen, dialecten. Ik liep in m’n wandelende denkershouding: zo’n beetje shoegazing, de ogen gericht op mijn schoenpunten en de stoeptegels er omheen. Viel me eigenlijk voor het eerst op welke tekst er op al die kleine putdekseltjes tussen de tegels staat: ‘Lovink Terborg Water’. Dat klinkt wel erg Achterhoeks en dat in Den Haag.

Terborg ìs in de Achterhoek en Lovink is natuurlijk zo’n typisch Saksische naam. Bovendien is het de naam van één van de oprichters van Jovink en de Voederbietels. Hij is de ‘–vink’. ‘Jo-‘ is de zoon van Normaal-voorman Bennie Jolink. De muziek van die bietels houdt niet over. Ze zijn meer beroemd vanwege de organisatie van het heel Achterhoekse evenement, de Zwarte Cross. Daar wilt u niet zijn.

Lovink komt uit Zutphen. Ik ben daar geboren en opgegroeid. Niet met het dialect, dat vonden mijn ouders niet goed, maar als ik wat op heb en mijn best doe kan ik een redelijke nabootsing ten beste geven. Het zal vanwege die achtergrond zijn dat ik destijds steeds elpees van Normaal kocht. Op zijn best heel behoorlijke rock ‘n roll, soms ook geestig. Op zijn slechtst erg simpele feestmuziek en heel erg plat. Maar kom niet aan Normaal. Ik ben zelf ook nog wel eens wezen kijken naar de motorcross op het Hengelose Zand in Markelo. Niet op een Norton of een BSA, maar achterop het brommertje van een vriend. We hebben het overleefd.

Ik heb de Normaal-elpees nooit vervangen door CD’s.

Normaal was de eerste groep die doorbrak met popmuziek, rock in streektaal. In de Achterhoek heb je ook nog Bo’ Foi Toch, de groep van Hans Keuper, met de voormalige drummer van Normaal: Brekken Jan Schampschot. Best leuk. Keuper heeft ook een prachtige smartlap geschreven: Dröpken veur Drop. Dat hoorde ik eens op het Utrechtse korenfestival Grachtensmart uitgevoerd door een koor uit Varsseveld.

Tegenwoordig zijn er allerlei lui die in hun eigen taal zingen. Rowwen Hèze speelt tex-mex en feestmuziek in het Limburgs van America. Helemaal salonfähig geworden. Daniël Lohues in het Drents. Eerst met Skik, later solo. Vind ik wat minder. Ik heb hem eens met alleen een gitaar gezien en gehoord als voorprogramma bij Van Morrison. Had van mij niet gehoeven. Hij is natuurlijk wel een serieuze muzikant. Wat hij met de liedjes van Herman Finkers heeft gedaan is knap. En zijn opnamen met de Lousiana Blues Club zijn echt goed.

En in het Fries had je de Kast, die wel eens een nummer in de eigen taal deden. Héél vroeger had je een Friestalige folkgroep: Irolt. Ik moet er nog ergens een cassettebandje van hebben, maar ik heb geen goed functionerende cassetterecorder meer. De groep is in de vergetelheid geraakt. Toch jammer, het was best charmante muziek met grappige teksten. Ja, ik versta dat. Ik mag dan in Zutphen zijn geboren en opgegroeid, maar mijn ouders waren import.

Al met al zou je denken dat popmuziek in dialect of streektaal iets van de provincie is. Dat is niet helemaal waar, want in Den Haag heb je de Règâhs! Die maken vooral flamencomuziek (‘flamingo’) met Haagse teksten, het Haags van het veen. Daarvan zijn twee CD’s verschenen. Onlangs hebben ze ook een album uitgebracht met Beatle-liedjes. Bij de plaatselijke boekhandel Paagman werd de schijf gepresenteerd, met natuurlijk een kort optreden. Nou is Paagman duidelijk op het zand en dat was aan het publiek ook wel te zien. Toch hadden ze groot succes, een toegift was onvermijdelijk.

Dus toen ik weer eens bij de bibliotheek was heb ik die eerste twee albums maar eens geleend. En in verband met dit stukje heb ik Bes-tof de Beatles zelfs gekocht. Wie koopt er nou nog muziek in deze tijd van Youtube en Spotify? Nou ja, je moet er wat voor over hebben.

John Frauenfelder is de voorman van de Règâhs (‘singâhsongrègâh’). Hij speelt volgens mij – en diverse kenners, die ik sprak – érg goed flamencogitaar en kan ook uit de voeten met de Beatle-songs, die overigens voor een deel zowel muzikaal als tekstueel ‘gehispaniseerd’ zijn. Zo wordt Gotta be Rock ’n Roll Music (if you wanna dance with me): ’t Mot een vette Rumbâh zèn (als jèh wil danse met mèn). De muziek zit goed in elkaar, maar de zang is wat minder. Het Haags van de teksten is soms hilarisch, soms zelfs mooi, zoals Kleine Règâh (And I Love Her) voor zijn kinderen, soms ook te plat voor woorden.

Al met al een grappig verschijnsel. Zingen in de eigen taal kan dus ook in de grote stad.

 

****************************************