archiefvorig nr.lopend nr.

Vermaak en Genot > Een omweg waard delen printen terug
De dubbelzinnigheid van Co Westerik Frits Hoorweg

Waarom zou een vrolijk type zoals ik vallen voor het werk van Co Westerik? In het Haagse Gemeentemuseum is tot 10 december een tentoonstelling van zijn schilderijen en tekeningen (en wat foto’s). Ik bezocht die met drie anderen en die raakten er allemaal lichtelijk gedeprimeerd van. Het gaat misschien wat ver om te zeggen dat ik er vrolijk van werd, maar mooi en interessant vond ik het zeker; en af en toe moest ik er zelfs om glimlachen. Zijn werk is een beetje dubbelzinnig, in de zin dat het op twee of drie manieren kan worden uitgelegd. Misschien is dat het wel wat mij aanspreekt.

Het schilderij Schoolmeester met kind is een mooi voorbeeld. Ik hoop dat het lukt een nette overdruk naast dit artikel te krijgen. Een kind huilt en wordt getroost door de meester. Dat is de meest voor de hand liggende uitleg. Maar het eigenaardige is dat ze elkaar niet aankijken. Het kind heeft de enigszins angstige blik gericht op iets dat zich ter rechterzijde van de kijker bevindt. De meester kijkt je aan met ogen die iets onbestemds uitdrukken, in ieder geval geen mededogen. Waarom zou het kind eigenlijk huilen? Het zou kunnen zijn dat hij net op zijn donder heeft gehad van diezelfde meester. Dat is de tweede mogelijke uitleg. En dan is er ook nog een derde, namelijk dat er nog iets veel ergers te gebeuren staat. Misschien een idee dat nu eerder bovenkomt dan in 1961, toen het schilderij werd gemaakt.

Het leidt geen twijfel dat die dubbelzinnigheid er bewust is ingelegd. In een interview dat Max Pam de schilder in 1999 afnam * zei hij er het volgende over: ‘Ik had namelijk een schoolmeester die er ook zo uitzag, met net zo’n pet. Die man speelde ook viool. Als mijn ouders op school kwamen, zei die altijd: “Ach die Co, dat is een van mijn aardigste leerlingen.” Pokke-huichelaar.’

Een van mijn metgezellen was vooral onder de indruk van het Portret Frits Becht uit 1994. Westerik had zich moeten concentreren op portretschilderen,’ zei hij ‘daar is hij onwaarschijnlijk goed in.’ Blijkens hetzelfde interview met Pam is de schilder zich daarvan bewust (in plaats van het woord ‘onwaarschijnlijk’ gebruikte hij overigens ‘erg’), maar hij heeft daar nooit een reden in gezien om het meer dan incidenteel te doen. Becht is een bijzonder geval omdat het iemand is die al heel vroeg begonnen is met het aanschaffen van werk van Westerik; soms op afbetaling.

Dezelfde metgezel was ook bereid toe te geven dat het vakmanschap van Westerik verbluffend is. Als voorbeeld wees hij op het bekende schilderij Snijden aan gras. ‘De precisie waarmee de belijning van de vinger is geschilderd!’ Ook daar is de schilder in het interview niet bescheiden over: ‘Als een meubelmaker kijk ik ernaar,’ al gaf hij aan er veel tijd voor nodig te hebben, meer dan wat hij echte genieën noemt. Hij maakte aanvankelijk maar twee schilderijen per jaar. Later werd dat wel iets meer, maar als het er 5 waren had hij een topjaar. Aan dat schilderij ‘Snijden aan gras’ zit nog een verhaal vast dat mij niet bekend was. Reproducties ervan hebben een tijdlang onze treinen gesierd, dat wist ik wel. Maar dat die vanwege klachten verwijderd zijn, was mij niet bekend en ik vind het eerlijk gezegd ook nogal absurd. Zo absurd dat ik er om moet lachen. Waarmee misschien het antwoord is gegeven op de vraag waarmee ik begon.

* Westerik in de collectie Becht, ISBN 90 74310 57 5
 
*******************
Ballet van verse voetjes
Een dichtbundel van
Claude Aendenboom
Kost 7 E. Bestel hem
Via de reactieknop onder.



© 2006 Frits Hoorweg meer Frits Hoorweg - meer "Een omweg waard" -
Vermaak en Genot > Een omweg waard
De dubbelzinnigheid van Co Westerik Frits Hoorweg
Waarom zou een vrolijk type zoals ik vallen voor het werk van Co Westerik? In het Haagse Gemeentemuseum is tot 10 december een tentoonstelling van zijn schilderijen en tekeningen (en wat foto’s). Ik bezocht die met drie anderen en die raakten er allemaal lichtelijk gedeprimeerd van. Het gaat misschien wat ver om te zeggen dat ik er vrolijk van werd, maar mooi en interessant vond ik het zeker; en af en toe moest ik er zelfs om glimlachen. Zijn werk is een beetje dubbelzinnig, in de zin dat het op twee of drie manieren kan worden uitgelegd. Misschien is dat het wel wat mij aanspreekt.

Het schilderij Schoolmeester met kind is een mooi voorbeeld. Ik hoop dat het lukt een nette overdruk naast dit artikel te krijgen. Een kind huilt en wordt getroost door de meester. Dat is de meest voor de hand liggende uitleg. Maar het eigenaardige is dat ze elkaar niet aankijken. Het kind heeft de enigszins angstige blik gericht op iets dat zich ter rechterzijde van de kijker bevindt. De meester kijkt je aan met ogen die iets onbestemds uitdrukken, in ieder geval geen mededogen. Waarom zou het kind eigenlijk huilen? Het zou kunnen zijn dat hij net op zijn donder heeft gehad van diezelfde meester. Dat is de tweede mogelijke uitleg. En dan is er ook nog een derde, namelijk dat er nog iets veel ergers te gebeuren staat. Misschien een idee dat nu eerder bovenkomt dan in 1961, toen het schilderij werd gemaakt.

Het leidt geen twijfel dat die dubbelzinnigheid er bewust is ingelegd. In een interview dat Max Pam de schilder in 1999 afnam * zei hij er het volgende over: ‘Ik had namelijk een schoolmeester die er ook zo uitzag, met net zo’n pet. Die man speelde ook viool. Als mijn ouders op school kwamen, zei die altijd: “Ach die Co, dat is een van mijn aardigste leerlingen.” Pokke-huichelaar.’

Een van mijn metgezellen was vooral onder de indruk van het Portret Frits Becht uit 1994. Westerik had zich moeten concentreren op portretschilderen,’ zei hij ‘daar is hij onwaarschijnlijk goed in.’ Blijkens hetzelfde interview met Pam is de schilder zich daarvan bewust (in plaats van het woord ‘onwaarschijnlijk’ gebruikte hij overigens ‘erg’), maar hij heeft daar nooit een reden in gezien om het meer dan incidenteel te doen. Becht is een bijzonder geval omdat het iemand is die al heel vroeg begonnen is met het aanschaffen van werk van Westerik; soms op afbetaling.

Dezelfde metgezel was ook bereid toe te geven dat het vakmanschap van Westerik verbluffend is. Als voorbeeld wees hij op het bekende schilderij Snijden aan gras. ‘De precisie waarmee de belijning van de vinger is geschilderd!’ Ook daar is de schilder in het interview niet bescheiden over: ‘Als een meubelmaker kijk ik ernaar,’ al gaf hij aan er veel tijd voor nodig te hebben, meer dan wat hij echte genieën noemt. Hij maakte aanvankelijk maar twee schilderijen per jaar. Later werd dat wel iets meer, maar als het er 5 waren had hij een topjaar. Aan dat schilderij ‘Snijden aan gras’ zit nog een verhaal vast dat mij niet bekend was. Reproducties ervan hebben een tijdlang onze treinen gesierd, dat wist ik wel. Maar dat die vanwege klachten verwijderd zijn, was mij niet bekend en ik vind het eerlijk gezegd ook nogal absurd. Zo absurd dat ik er om moet lachen. Waarmee misschien het antwoord is gegeven op de vraag waarmee ik begon.

* Westerik in de collectie Becht, ISBN 90 74310 57 5
 
*******************
Ballet van verse voetjes
Een dichtbundel van
Claude Aendenboom
Kost 7 E. Bestel hem
Via de reactieknop onder.

© 2006 Frits Hoorweg
powered by CJ2