archiefvorig nr.lopend nr.

Beschouwingen > In de polder delen printen terug
Noord-Zuidlijn Noord Henk Klaren

1518BS PurmerlijntjePurmerendse forenzen klagen over de Amsterdamse Noord-Zuidlijn. Of liever: over de gevolgen van de opening van die lijn voor het openbaar vervoer tussen Amsterdam en Purmerend. De meeste bussen uit Purmerend gaan nu niet verder meer dan de noordelijkste halte van de nieuwe metrolijn. Dat betekent overstappen en dat wordt niet als aantrekkelijk ervaren, ondanks de enkele minuutjes kortere reistijd. Dat bracht mij in gedachten een decennia of vier terug: de tijd van het groeikernenbeleid. En naar mijn eerste écht belangrijke opdracht als rijksambtenaar.

Purmerend was zo’n groeikern. Bedoeld om Amsterdammers te huisvesten. De hele Purmer zou worden volgebouwd. Daarnaast had Edam-Volendam nog een flinke groeitaak, ook vooral bedoeld voor de Amsterdamse overloop. Dat heette toen zo. En omdat een heleboel van de mensen die daar zouden komen te wonen elke werkdag naar Amsterdam zouden moeten was voorzien in een aftakking van de spoorlijn naar Hoorn door de noordelijke Purmer en dan naar Edam en Volendam. Gezien de fikse bouwopgave geen gek idee, al zou er niet precies sprake zijn van een rechtstreekse verbinding met Amsterdam. Het bestaande spoor liep (en loopt) met een omweg via Zaandam en kruist dan het IJ alvorens op CS aan te komen.

Maar: ruimtelijk beleid is wisselvallig. De provinciale groeitaak van Edam en Volendam verviel bijna geheel en de beoogde bebouwing van de Purmer werd gehalveerd. Alleen Purmer-Noord bleef over. Het geplande spoortakje werd ingekort en zou alleen Purmer-Noord bedienen. Nog weer later werd de stadsuiteg anders vormgegeven: tegen de bestaande stedelijke bebouwing in de westelijke delen van zowel de noordelijke als de zuidelijke Purmer. Het spoorlijntje moest dan wel wat anders gaan lopen. Het werd – op tekening – naar beneden afgebogen. Dat leek het Rijk geen goede oplossing.

Maar wat dan wel? Een kwalitatief hoogwaardige openbaar vervoervoorziening tussen de groeikern en de donorstad is natuurlijk noodzakelijk. Daar was iedereen het over eens. Een rechtstreekse spoorverbinding onder het IJ door zou veel te prijzig worden. Oplossing: een commissie. Alle belanghebbenden zaten er in op flink niveau: gemeenten Amsterdam en Purmerend, Provincie Noord-Holland, de betrokken ov-maatschappijen en misschien nog wel meer belanghebbenden. Ik weet het niet precies meer.

Wat ik nog wel weet: als jong beleidsambtenaar van het Directoraat-Generaal van het Verkeer (dat zich niet met verkeer, maar met vervoer bezig hield) mocht ik de commissie voorzitten. Mijn opdracht: zorg voor een advies voor goed ov tussen groeikern en donorstad, niet zijnde een rechtstreekse spoorlijn en zónder pieletje Purmerend, zoals we op kantoor het resterende Purmerlijntje waren gaan noemen. Jiskefet  … . En, oh, ja, zorg voor draagvlak bij de stakeholders.

Dat moest dus wel een bussysteem worden. Maar om dat kwalitatief hoogwaardig te doen zijn vergde dat nogal niet niks. Overtuig Purmerend van de onhaalbaarheid van het Purmerlijntje (er waren – zij het in heel andere omstandigheden – verwachtingen gewekt). Overtuig Amsterdam van de noodzaak van vrije banen en voorrangsregelingen in de toch al zo drukke directe omgeving van het Centraal Station. Idem de provincie van de aanpassing van de provinciale weg.

Nou ja, het is allemaal gelukt. En het is blijven werken en dat vind ik nogal bijzonder. Vrije busbanen en voorrangsregelingen zijn makkelijker weer terug  te draaien dan railinfrastructuur. Járen later heb ik dagen achtereen van de voorziening gebruik gemaakt. Heen en terug, toen ik het Trekvogelpad liep. En kennelijk werkte het tot afgelopen maandag nog steeds, gehoord het gemopper van de Purmerendse forenzen. Ik snap natuurlijk óók wel, dat je een buslijn en een dure metro niet met elkaar moet laten concurreren. Maar er is maar één echt goeie oplossing: trek het lijntje door naar Purmerend. Bovengronds natuurlijk, er liggen vast nog wel wat ruimtelijke reserveringen hier en daar. En het duurste stukje, onder het IJ, ligt er al!

Ik wil wel een commissie voorzitten tegen een leuk free-lancetariefje.

-------
Het plaatje is van de schrijver


© 2018 Henk Klaren meer Henk Klaren - meer "In de polder" -
Beschouwingen > In de polder
Noord-Zuidlijn Noord Henk Klaren
1518BS PurmerlijntjePurmerendse forenzen klagen over de Amsterdamse Noord-Zuidlijn. Of liever: over de gevolgen van de opening van die lijn voor het openbaar vervoer tussen Amsterdam en Purmerend. De meeste bussen uit Purmerend gaan nu niet verder meer dan de noordelijkste halte van de nieuwe metrolijn. Dat betekent overstappen en dat wordt niet als aantrekkelijk ervaren, ondanks de enkele minuutjes kortere reistijd. Dat bracht mij in gedachten een decennia of vier terug: de tijd van het groeikernenbeleid. En naar mijn eerste écht belangrijke opdracht als rijksambtenaar.

Purmerend was zo’n groeikern. Bedoeld om Amsterdammers te huisvesten. De hele Purmer zou worden volgebouwd. Daarnaast had Edam-Volendam nog een flinke groeitaak, ook vooral bedoeld voor de Amsterdamse overloop. Dat heette toen zo. En omdat een heleboel van de mensen die daar zouden komen te wonen elke werkdag naar Amsterdam zouden moeten was voorzien in een aftakking van de spoorlijn naar Hoorn door de noordelijke Purmer en dan naar Edam en Volendam. Gezien de fikse bouwopgave geen gek idee, al zou er niet precies sprake zijn van een rechtstreekse verbinding met Amsterdam. Het bestaande spoor liep (en loopt) met een omweg via Zaandam en kruist dan het IJ alvorens op CS aan te komen.

Maar: ruimtelijk beleid is wisselvallig. De provinciale groeitaak van Edam en Volendam verviel bijna geheel en de beoogde bebouwing van de Purmer werd gehalveerd. Alleen Purmer-Noord bleef over. Het geplande spoortakje werd ingekort en zou alleen Purmer-Noord bedienen. Nog weer later werd de stadsuiteg anders vormgegeven: tegen de bestaande stedelijke bebouwing in de westelijke delen van zowel de noordelijke als de zuidelijke Purmer. Het spoorlijntje moest dan wel wat anders gaan lopen. Het werd – op tekening – naar beneden afgebogen. Dat leek het Rijk geen goede oplossing.

Maar wat dan wel? Een kwalitatief hoogwaardige openbaar vervoervoorziening tussen de groeikern en de donorstad is natuurlijk noodzakelijk. Daar was iedereen het over eens. Een rechtstreekse spoorverbinding onder het IJ door zou veel te prijzig worden. Oplossing: een commissie. Alle belanghebbenden zaten er in op flink niveau: gemeenten Amsterdam en Purmerend, Provincie Noord-Holland, de betrokken ov-maatschappijen en misschien nog wel meer belanghebbenden. Ik weet het niet precies meer.

Wat ik nog wel weet: als jong beleidsambtenaar van het Directoraat-Generaal van het Verkeer (dat zich niet met verkeer, maar met vervoer bezig hield) mocht ik de commissie voorzitten. Mijn opdracht: zorg voor een advies voor goed ov tussen groeikern en donorstad, niet zijnde een rechtstreekse spoorlijn en zónder pieletje Purmerend, zoals we op kantoor het resterende Purmerlijntje waren gaan noemen. Jiskefet  … . En, oh, ja, zorg voor draagvlak bij de stakeholders.

Dat moest dus wel een bussysteem worden. Maar om dat kwalitatief hoogwaardig te doen zijn vergde dat nogal niet niks. Overtuig Purmerend van de onhaalbaarheid van het Purmerlijntje (er waren – zij het in heel andere omstandigheden – verwachtingen gewekt). Overtuig Amsterdam van de noodzaak van vrije banen en voorrangsregelingen in de toch al zo drukke directe omgeving van het Centraal Station. Idem de provincie van de aanpassing van de provinciale weg.

Nou ja, het is allemaal gelukt. En het is blijven werken en dat vind ik nogal bijzonder. Vrije busbanen en voorrangsregelingen zijn makkelijker weer terug  te draaien dan railinfrastructuur. Járen later heb ik dagen achtereen van de voorziening gebruik gemaakt. Heen en terug, toen ik het Trekvogelpad liep. En kennelijk werkte het tot afgelopen maandag nog steeds, gehoord het gemopper van de Purmerendse forenzen. Ik snap natuurlijk óók wel, dat je een buslijn en een dure metro niet met elkaar moet laten concurreren. Maar er is maar één echt goeie oplossing: trek het lijntje door naar Purmerend. Bovengronds natuurlijk, er liggen vast nog wel wat ruimtelijke reserveringen hier en daar. En het duurste stukje, onder het IJ, ligt er al!

Ik wil wel een commissie voorzitten tegen een leuk free-lancetariefje.

-------
Het plaatje is van de schrijver
© 2018 Henk Klaren
powered by CJ2