archiefvorig nr.lopend nr.

Vermaak en Genot > Misdaadboeken delen printen terug
Mankell meets Ludlum Rolf Bos

0613VG Portret
‘De landerijen op Totenvika waren groene en gele vierkanten. Het meer, de raderboot en Totenåsen verdwenen al snel achter de sparren. Toen hij over de Mjøsabrug naar Lillehammer reed, was de raderboot niet meer te zien. Hij reed verder door het Gudbrandsdal, langs de rivier Lågen. De zonnestralen drongen scherp en fel tussen de bomen door.’ De ‘hij’ in deze scène is inspecteur Gunnarstranda, een Noorse politieman die in Wraakengel, een roman van de Noorse schrijver Kjell Ola Dahl, op zoek is naar een vermiste advocaat, die bij nader inzien nog bij hem op de lagere school heeft gezeten.

Ik kende die hele Kjell Ola Dahl nog niet, maar ik vind hem, na lezing van dat ene boek, nu al een geweldige schrijver. Volgens de achterflap was hij leraar en psycholoog voordat hij zich aan het begin van deze eeuw helemaal aan de schrijverij ging wijden. Voor een van zijn eerdere boeken, het ook in het Nederlandse vertaalde En liten gyllen ring (Een kleine gouden ring), won hij in 2000 de 'Rivertonprisen', zeg maar de Noorse Gouden Strop. Hij schreef sinds 1993 al elf boeken, waarvan er zes in het Nederlands zijn verschenen - bij uitgeverij Bruna, die wat betreft de Scandinavische misdaadliteratuur een naam heeft hoog te houden.
 
Je hebt lezers die van de Scandinavische misdaadliteratuur helemaal niets moeten hebben. Die werpen op dat de hoofdpersonen in deze boeken, meestal politiemannen, immer sombere personen zijn die depressief door de eeuwig zingende bossen waren, terwijl ze tussen neus en lippen de meest verschrikkelijke misdrijven oplossen. Daarbij tippen de schrijvers meestal de nodige maatschappelijke mistanden aan. Die critici hebben helemaal gelijk, maar voor de liefhebbers schuilt in die, zeg maar oneerbiedig, clichés nu juist de kracht van de Scandinavische misdaadliteratuur, die wereldwijd vele malen populairder is dan de Nederlandse.
Je kunt zeggen dat het genre ontstond in de hoofden van het legendarische schrijversduo Sjöwall & Wahlöö. Hun Martin Beck is de vader, die vele zonen (en enkele dochters) kreeg. Laten we deze stamboom bij Beck beginnen, dan lopen er van hem directe lijntjes naar fictieve IJslandse, Zweedse en Noorse personages als Varg Veum, Erlendur, Gunnarstranda, Konrad Sejer, Erik Winter, Maria Wern, Annika Bengtzon, Van Veeteren, Stefan Lindman en natuurlijk Kurt Wallander, de sombere speurder van Henning Mankell, die wat mij betreft nog steeds de koning van de Scandinavische misdaadliteratuur is. Wallander mag met pensioen zijn (al weet je het nooit zeker), Mankell blijft met boeken als De Chinees (uit 2008, lees dat boek!, met een futuristische, maar daarom niet minder realistische kijk op de verhouding tussen China en het Afrikaanse continent) parels afleveren.
Mankell heeft even geen nieuw boek, maar de liefhebber van het genre hoeft zich niet over te geven aan Angelsaksische of, voor velen wellicht toch minder aantrekkelijk, Nederlandse misdaadliteratuur. Het noorden blijft een mer à boire. Want daar zijn dit voorjaar bijvoorbeeld Mari Jungstedt, een Zweedse die nog niet zo lang thrillers schrijft (haar nieuwste en weer overtuigende ‘Anders Knutas’-roman heet In die heerlijke Zomertijd) en de door mij hierboven al genoemde Kjell Ola Dahl.
 
Heerlijk dwarse man, diens rechercheur Gunnarstranda, die samen met zijn partner Frølich de moord op een collega onderzoekt en daarnaast ook nog naar een verdwenen advocaat speurt. Gunnarstranda is bij geen van zijn collega’s geliefd, ook Frølich haat hem, maar ze zijn blijkbaar wel tot elkaar veroordeeld. Hoe dat allemaal zo gekomen is, weet ik niet, ik ken alleen dit nieuwste boek van Dahl - maar daar kom ik nog wel achter, want de oudere romans van Dahl ga ik zeker lezen. Het lijkt me geen straf als deze dezelfde kwaliteit bezitten als Wraakengel.
 
Een schrijver waar ik wel van gehoord had, maar waar ik ook nog niets van gelezen had, is Stieg Larsson. Ook een Zweed, maar wel een die buiten de gebaande paden van Sjöwall & Wahlöö en Mankell treedt. Hier geen depressieve speurders, maar een journalist, Mikael Blomkvist, die samen met de getatoeëerde, gepiercte - en in haar jeugd misbruikte - onderzoekster en computerhacker Lisbeth Salander allerlei misstanden in het moderne Zweden aan de kaak stelt. De drie boeken die van Larsson in het Nederlands zijn vertaald vormen samen de Millenium-reeks. Millenium is de naam van het tijdschrift waarvoor Mikael Blomkvist werkt, als journalist en uitgever.
De drie boeken (uitgegeven door Signatuur) zijn afzonderlijk te lezen, maar het verdient aanbeveling om gewoon bij deel 1, Mannen die vrouwen haten, te beginnen. Daarin tal van verhaallijnen, waarbij Blomkvist te maken krijgt met een verloren rechtszaak tegen een zakenman, gaat werken voor een industrieel (Henrik Vanger) die hem opdracht geeft diens biografie te schrijven en voor dezelfde (oude) man moet gaan speuren naar een verdwenen familielid. Het boek komt wat traag op gang, maar daarna is wegleggen niet langer een optie. In deel twee, De vrouw die met vuur speelde, gaat het om mensensmokkel en een drievoudige moord die wel erg dichtbij Blomkvist en Salander in de buurt komt. In deel 3 van de Milleniumreeks, Gerechtigheid, wordt Salander zelf gezocht voor moord.
Ingrediënten in de drie boeken van Larsson, die samen meer dan 1800 (!) pagina’s tellen: maatschappelijke thema’s, vrije seks, seriemoordenaars, journalistiek-onder-druk, louche zakenlieden, sympathieke, maar soms ietwat duistere (Salander!) hoofdpersonen, met spanning en vaart opgeschreven. Soms wat weinig subtiel, maar zeer de moeite waard. Mankell meets Ludlum; met dien verstande: net zo goed als Mankell, en nog véél beter dan Robert Ludlum. Ideale vakantielectuur, kortom.
Met Ludlum is er trouwens nog een overeenkomst. Ook Stieg Larsson is dood, in 2004 stierf de Zweedse auteur op 50-jarige leeftijd aan een hartaanval. Zijn boeken kwamen postuum uit. Het grote succes maakte de man, die net als Sjöwall & Wahlöö voornemens was om tien boeken over zijn twee helden te schrijven, dus niet meer mee. In 2006 kreeg hij postuum voor Flickan som lekte med elden, De vrouw die met vuur speelde, de Martin Beck-Award, de prijs voor het beste Zweedse misdaadboek, genaamd naar de (anti-)held van het beroemdste Zweedse schrijversduo. Daarmee was de cirkel toch nog aardig rond.
 
*****************************************
Boekhandel Schimmelpennink aan de
Weteringschans in Amsterdam heeft een mooie website:


© 2009 Rolf Bos meer Rolf Bos - meer "Misdaadboeken"
Vermaak en Genot > Misdaadboeken
Mankell meets Ludlum Rolf Bos
0613VG Portret
‘De landerijen op Totenvika waren groene en gele vierkanten. Het meer, de raderboot en Totenåsen verdwenen al snel achter de sparren. Toen hij over de Mjøsabrug naar Lillehammer reed, was de raderboot niet meer te zien. Hij reed verder door het Gudbrandsdal, langs de rivier Lågen. De zonnestralen drongen scherp en fel tussen de bomen door.’ De ‘hij’ in deze scène is inspecteur Gunnarstranda, een Noorse politieman die in Wraakengel, een roman van de Noorse schrijver Kjell Ola Dahl, op zoek is naar een vermiste advocaat, die bij nader inzien nog bij hem op de lagere school heeft gezeten.

Ik kende die hele Kjell Ola Dahl nog niet, maar ik vind hem, na lezing van dat ene boek, nu al een geweldige schrijver. Volgens de achterflap was hij leraar en psycholoog voordat hij zich aan het begin van deze eeuw helemaal aan de schrijverij ging wijden. Voor een van zijn eerdere boeken, het ook in het Nederlandse vertaalde En liten gyllen ring (Een kleine gouden ring), won hij in 2000 de 'Rivertonprisen', zeg maar de Noorse Gouden Strop. Hij schreef sinds 1993 al elf boeken, waarvan er zes in het Nederlands zijn verschenen - bij uitgeverij Bruna, die wat betreft de Scandinavische misdaadliteratuur een naam heeft hoog te houden.
 
Je hebt lezers die van de Scandinavische misdaadliteratuur helemaal niets moeten hebben. Die werpen op dat de hoofdpersonen in deze boeken, meestal politiemannen, immer sombere personen zijn die depressief door de eeuwig zingende bossen waren, terwijl ze tussen neus en lippen de meest verschrikkelijke misdrijven oplossen. Daarbij tippen de schrijvers meestal de nodige maatschappelijke mistanden aan. Die critici hebben helemaal gelijk, maar voor de liefhebbers schuilt in die, zeg maar oneerbiedig, clichés nu juist de kracht van de Scandinavische misdaadliteratuur, die wereldwijd vele malen populairder is dan de Nederlandse.
Je kunt zeggen dat het genre ontstond in de hoofden van het legendarische schrijversduo Sjöwall & Wahlöö. Hun Martin Beck is de vader, die vele zonen (en enkele dochters) kreeg. Laten we deze stamboom bij Beck beginnen, dan lopen er van hem directe lijntjes naar fictieve IJslandse, Zweedse en Noorse personages als Varg Veum, Erlendur, Gunnarstranda, Konrad Sejer, Erik Winter, Maria Wern, Annika Bengtzon, Van Veeteren, Stefan Lindman en natuurlijk Kurt Wallander, de sombere speurder van Henning Mankell, die wat mij betreft nog steeds de koning van de Scandinavische misdaadliteratuur is. Wallander mag met pensioen zijn (al weet je het nooit zeker), Mankell blijft met boeken als De Chinees (uit 2008, lees dat boek!, met een futuristische, maar daarom niet minder realistische kijk op de verhouding tussen China en het Afrikaanse continent) parels afleveren.
Mankell heeft even geen nieuw boek, maar de liefhebber van het genre hoeft zich niet over te geven aan Angelsaksische of, voor velen wellicht toch minder aantrekkelijk, Nederlandse misdaadliteratuur. Het noorden blijft een mer à boire. Want daar zijn dit voorjaar bijvoorbeeld Mari Jungstedt, een Zweedse die nog niet zo lang thrillers schrijft (haar nieuwste en weer overtuigende ‘Anders Knutas’-roman heet In die heerlijke Zomertijd) en de door mij hierboven al genoemde Kjell Ola Dahl.
 
Heerlijk dwarse man, diens rechercheur Gunnarstranda, die samen met zijn partner Frølich de moord op een collega onderzoekt en daarnaast ook nog naar een verdwenen advocaat speurt. Gunnarstranda is bij geen van zijn collega’s geliefd, ook Frølich haat hem, maar ze zijn blijkbaar wel tot elkaar veroordeeld. Hoe dat allemaal zo gekomen is, weet ik niet, ik ken alleen dit nieuwste boek van Dahl - maar daar kom ik nog wel achter, want de oudere romans van Dahl ga ik zeker lezen. Het lijkt me geen straf als deze dezelfde kwaliteit bezitten als Wraakengel.
 
Een schrijver waar ik wel van gehoord had, maar waar ik ook nog niets van gelezen had, is Stieg Larsson. Ook een Zweed, maar wel een die buiten de gebaande paden van Sjöwall & Wahlöö en Mankell treedt. Hier geen depressieve speurders, maar een journalist, Mikael Blomkvist, die samen met de getatoeëerde, gepiercte - en in haar jeugd misbruikte - onderzoekster en computerhacker Lisbeth Salander allerlei misstanden in het moderne Zweden aan de kaak stelt. De drie boeken die van Larsson in het Nederlands zijn vertaald vormen samen de Millenium-reeks. Millenium is de naam van het tijdschrift waarvoor Mikael Blomkvist werkt, als journalist en uitgever.
De drie boeken (uitgegeven door Signatuur) zijn afzonderlijk te lezen, maar het verdient aanbeveling om gewoon bij deel 1, Mannen die vrouwen haten, te beginnen. Daarin tal van verhaallijnen, waarbij Blomkvist te maken krijgt met een verloren rechtszaak tegen een zakenman, gaat werken voor een industrieel (Henrik Vanger) die hem opdracht geeft diens biografie te schrijven en voor dezelfde (oude) man moet gaan speuren naar een verdwenen familielid. Het boek komt wat traag op gang, maar daarna is wegleggen niet langer een optie. In deel twee, De vrouw die met vuur speelde, gaat het om mensensmokkel en een drievoudige moord die wel erg dichtbij Blomkvist en Salander in de buurt komt. In deel 3 van de Milleniumreeks, Gerechtigheid, wordt Salander zelf gezocht voor moord.
Ingrediënten in de drie boeken van Larsson, die samen meer dan 1800 (!) pagina’s tellen: maatschappelijke thema’s, vrije seks, seriemoordenaars, journalistiek-onder-druk, louche zakenlieden, sympathieke, maar soms ietwat duistere (Salander!) hoofdpersonen, met spanning en vaart opgeschreven. Soms wat weinig subtiel, maar zeer de moeite waard. Mankell meets Ludlum; met dien verstande: net zo goed als Mankell, en nog véél beter dan Robert Ludlum. Ideale vakantielectuur, kortom.
Met Ludlum is er trouwens nog een overeenkomst. Ook Stieg Larsson is dood, in 2004 stierf de Zweedse auteur op 50-jarige leeftijd aan een hartaanval. Zijn boeken kwamen postuum uit. Het grote succes maakte de man, die net als Sjöwall & Wahlöö voornemens was om tien boeken over zijn twee helden te schrijven, dus niet meer mee. In 2006 kreeg hij postuum voor Flickan som lekte med elden, De vrouw die met vuur speelde, de Martin Beck-Award, de prijs voor het beste Zweedse misdaadboek, genaamd naar de (anti-)held van het beroemdste Zweedse schrijversduo. Daarmee was de cirkel toch nog aardig rond.
 
*****************************************
Boekhandel Schimmelpennink aan de
Weteringschans in Amsterdam heeft een mooie website:
© 2009 Rolf Bos
powered by CJ2