De voorverkiezingen in de strijd om het komende Amerikaanse presidentschap zijn bijna achter de rug. Anders dan Richard North Patterson in The Race (Macmillan, € 19,99, Van Ditmar Boekenimport) beschrijft, had juist de strijd tussen de Democratische kandidaten Clinton en Obama het karakter van een thriller. Patterson richt zich met zijn boek op de andere partij: de Republikeinen. Zijn verhaal is meer een sociaal-realistische roman dan een thriller, maar wel een roman met spanning. De grote vraag is of een a-typische Republikein door zijn partij zal worden genomineerd.

In een nawoord vertelt Patterson dat hij uitgebreid sprak met allerlei hotemetoten uit de Republikeinse partij, waaronder senator John McCain die nu als presidentkandidaat door zijn partij wordt aangewezen. De hoofdpersoon Corey Grace is een soort jongere uitgave van McCain. Hij is een jachtvlieger die in de Golfoorlog gevangen raakt en gemarteld wordt. Na zijn vrijlating wordt hij als oorlogsheld ingehaald en begint hij niet veel later zijn politieke loopbaan.

Corey voelt zich ongemakkelijk in zijn partij waar rechts-christelijke krachten het steeds meer voor het zeggen hebben. Hij is ook zeer bezorgd over de ontwikkeling in de V.S. waarbij de media steeds meer propagandamachines worden in plaats van nieuwsbronnen. De favoriete kandidaat van zijn partij vindt hij maar een draaikont en dat brengt hem ertoe zelf in de strijd te stappen.

Corey krijgt een relatie met een zwarte – Afro-Amerikaanse – actrice, wat zijn kansen niet verhoogt. Daarbij komt dat hij God eigenlijk niet zit zitten en niet homofoob is. Dat verergert alles alleen nog maar. Behalve dat hij moet winnen van een collega-senator als favoriet, is er ook nog een ultra-christelijke dominee die veel stemmen trekt. Met name de voorverkiezing in Zuid-Carolina leidt tot allerlei smerige verkiezingstrucs, zoals dat ook eerder in werkelijkheid werd vertoond. Beschuldigingen van seks buiten het huwelijk breken een mens snel op, maar de snelste manier om politieke zelfmoord te plegen is om een stiekeme homo te zijn.

Uiteindelijk haalt Patterson als verrassing nog een politiek konijn uit de hoge hoed. Hij schildert de politieke strijd realistisch, maar wel zwaar aangezet. Politiek is een zootje waardoor fatsoenlijke mensen eigenlijk alleen maar bezoedeld raken. Gelukkig is er af en toe iemand die met een riek de mest wil ruimen.

Na al het gekuip dat Patterson beschrijft, werkt de lichte toets van simpele oplichterij enigszins bevrijdend. Onlang werd bekend dat de steenrijke Marcel Boekhoorn – die zich ook als persbaron manifesteert – zich had laten verleiden om voor een spotprijs The Ritz, een van de beroemdste Londense hotels, te kopen. Hij ging met zijn hebzucht voor anderhalf miljoen het schip in. Lang geleden schreef Len Deighton Only when I larf over een trio dat zijn bestaan maakt van mensen als Boekhoorn.

Bij herlezing is het nog steeds een smakelijk verhaal – dat indertijd ook is verfilmd – en dat niets met spionage heeft te maken, het onderwerp dat Deighton wereldberoemd maakte. Zijn debuut The IPCRESS File is overigens onlangs heruitgebracht in het Nederlands en is eveneens een aan te bevelen boek.

Bob, Silas en Liz vertellen in Only when I larf omstebeurt hun avonturen. Bob is een brutale Londense durfal, Liz is de knappe vrouw die net als de assistente van de goochelaar voor afleiding zorgt. Silas is de baas van het spul die alles bedenkt. Tussen Bob en Silas woedt een machtsstrijd, zowel over wie er de baas is als wie het met Liz mag doen.

Na een mislukte poging van Silas om zogenaamd wapens aan een Afrikaanse politicus met revolutieplannen te leveren, mag Bob proberen in te spelen op de hebzucht van een zakenman à la Boekhoorn. Ook in 1968 toen Deighton het verhaal schreef, bestond er bij mensen die al veel hebben, hebzucht in ernstige mate. Deightons' sympathie gaat duidelijk uit naar de oplichters. Zolang ze zich maar geen kandidaat stellen voor het presidentschap van de V.S. is daar weinig mee mis en als ze het wel doen, moet je maar hopen dat we ze doorzien. Maar gezond verstand blijft helaas een schaars goed.

 

*******************************