Als ik op zoek ben naar een goed boek, dan kan ik in de verleiding komen op Wikipedia de lijst van Nobelprijswinnaars van de literatuur na te lopen. Die lijst is lang, want die prijs wordt al meer dan een eeuw vergeven. Wat me frappeert is het grote aantal namen van mij onbekende schrijvers en dichters. Ook de laatste jaren valt de Nobelprijs voor literatuur nogal eens op iemand van wie ik niet eerder heb gehoord of die me in elk geval niet is bijgebleven. Ik houd daar gemengde gevoelens aan over. Dat het erg is dat ik van zo iemand niet eerder gehoord heb en vooral dat ik er niets van heb gelezen. Een gevoel dat wordt gecompenseerd door de opluchting dat er nog veel te ontdekken valt en dat er blijkbaar een stuwmeer is van geweldige romans, verhalen, poëzie en toneel dat ligt te wachten om door mij ontdekt te worden. Tegelijk moedeloosheid dat ik veel daarvan ook nooit zal kennen. Het is te veel en erger: veel is er helemaal niet meer beschikbaar.

Een minpunt van de lijst van Nobelprijswinnaars is dat die niet geheel evenwichtig is. Nooit iemand uit het Nederlandse taalgebied, maar wel veel Scandinaviërs (drie keer een Noor, drie keer een Deen, zeven keer een Zweed, en dan ook nog eentje uit Finland en eentje uit IJsland). Pas de laatste decennia is er oog voor schrijvers en dichters uit Azië en Afrika. Vooral in het begin veel mannen. Ook veel schrijvers uit Engelssprekende landen, die blijkbaar gemakkelijker in beeld zijn bij het comité dat de prijs toekent (zoals elf uit de Verenigde Staten en negen uit het Verenigd Koninkrijk, maar ook vier Ieren).

En dan zijn er nog vele schrijvers die niet in die rij staan. Duizenden, tienduizenden, honderdduizenden. Veel ervan zal ik nooit kennen en ik weet niet wat ik mis!

Soms is er een vergeten schrijver die ik als het ware ontdek en op de een of andere manier lukt het dan wel om wat boeken op de kop te tikken. Al heel lang had ik een pocket in mijn kast van P.G. Wodehouse, maar nooit gelezen. Een niemendalletje, dacht ik zo. Enkele jaren terug kwam ik eindelijk toe aan dat niemendalletje. Wat vond ik het leuk! Van deze vergeten schrijver wilde ik meer lezen. Helaas, geen enkel boek was in de handel en bij de bibliotheek moest ik ook al niet wezen. Pelham Grenville Wodehouse, ik heb het nagekeken bij de online bibliotheek en de catalogus van de Leidse bibliotheek: niets, helemaal niets hebben ze van die man. Toch heb ik kans gezien 23 romans van hem op de kop te tikken. Lang geleden uitgegeven (in vertaling) door Het Spectrum. Op marktplaats of via tweedehands bij Bol.com. Gemiddeld voor een euro per stuk. En leuk dat het is. Die boeken gaan nergens over, de hoofdpersonen zijn bijna allemaal uilskuikens, en aan het einde van een roman komt alles op zijn pootjes terecht. De boeken spelen meer dan een halve eeuw geleden. Niemand loopt met een telefoon rond, sterker nog: er worden handgeschreven brieven verstuurd! Gelieven gaan pas met elkaar naar bed als ze met elkaar getrouwd zijn, en zo’n verbintenis heeft veel voeten in de aarde. Zeg maar: verwikkelingen, want daar staan die boeken vol mee. Bijna alles speelt in de hogere kringen. Men reist nog eersteklas. Een reis naar de Verenigde Staten vanuit Engeland gaat per boot. De meeste lieden uit deze elite zijn, zoals gezegd, uilskuikens, maar wel uitgekookt. Al nemen ze domme beslissingen en zitten de boeken vol misverstanden. Erg leuk.