archiefvorig nr.lopend nr.

Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept delen printen terug
Collectieve schuld en zwarte bladzijden Willem Minderhout

1510VG Witte de WthAls geschiedenisliefhebber zou ik de enorme belangstelling ervoor natuurlijk moeten toejuichen. Onlangs was de Armeense genocide weer in het nieuws. Een grote meerderheid van de Tweede Kamer vond dat de Nederlandse regering aanwezig moet zijn bij de herdenking van deze tragische gebeurtenis. Zoals te verwachten verzetten de parlementariërs van DENK zich hier fel tegen. DENK-voorman Tunuhan Kuzu meende dat de kwestie ‘te eenzijdig wordt uitgelegd’. Dit bleek aanleiding voor de partij om collegaparlementariërs met een Turkse achtergrond die voor de motie hadden gestemd te bestempelen als ‘landverraders’.

Behalve dat het onzinnig is om feitelijke gebeurtenissen als de Armeense genocide te willen ontkennen, blijkt hieruit dat de mannen van DENK blijkbaar nooit daadwerkelijk zijn geëmigreerd en geestelijk nog steeds in Turkije wonen. Terecht stak er dan ook een storm van verontwaardiging over dit standpunt op.
Maar hebben ze helemaal ongelijk? Kuzu noemde als bezwaar dat door de erkenning van de Armeense genocide groepen mensen tegen elkaar worden opgezet. Ik zou zeggen: dat is gedeeltelijk waar. Afgezien dat DENK de Armeense genocide zelf aangrijpt om groepen mensen tegen elkaar op te zetten, is het ontkennen van deze tragische gebeurtenis al geruime tijd een makkelijk argument voor extreemrechts, in die zin dit zou bewijzen dat Turkse Nederlanders ‘nu eenmaal’ niet deugen.

En dan komen we bij het verschijnsel ‘collectieve schuld’. Hier vindt een merkwaardig spiegelgevecht plaats. Allerlei radicale antiracisten wijzen steeds indringender op het koloniale - en dan met name het slavernijverleden en het ‘institutioneel racisme’ dat daar nog steeds een uitvloeisel van zou zijn. ‘Wij’ autochtone Nederlanders zouden veel explicieter de misdadigheid van de slavernij moeten erkennen en daar rekenschap voor moeten geven. Ook de symbolen van dat verleden – stand- en borstbeelden, straatnamen e.d. van zeehelden en Gouverneurs Generaal – zouden moeten worden verwijderd. DENK maakt zich regelmatig spreekbuis van deze sentimenten.

De ‘autochtone’ reactie hierop is een mengeling van: ‘Je moet die gebeurtenissen in zijn tijd zien.’, ‘Je kunt ons dat niet meer aanrekenen.’ en ‘Het kolonialisme heeft ook veel goeds gebracht.’ De eerste twee opmerkingen zijn waar. De derde overigens ook, als je geneigd bent de geschiedenis van de moderniteit als een positieve ontwikkeling te zien, die – helaas – met veel bloed, zweet en tranen gepaard gaat.
Door menig ‘autochtoon’ wordt tevens tamelijk Kuzuiaans gereageerd. De directie van het Mauritshuis wordt van landverraad beschuldigd omdat ze een borstbeeld van Johan Maurits van Nassau-Siegen in de kelder zetten en in (op?) Urk worden nieuwe straten naar onze fiere zeehelden van weleer vernoemd, om een paar voorbeelden te noemen.

Natuurlijk kun je de Armeense genocide verklaren uit de vrees van de Turken dat de Armeniërs een Vijfde Colonne van de gevreesde Russen zouden vormen. Natuurlijk kun je de genocide op de Banda-eilanden verklaren uit de vrees dat het monopolie op kruidnagels verbroken zou worden. Zo’n verklaring doet echter niets af aan de gruwelen die daar hebben plaatsgevonden. Als we niet in staat zijn om te erkennen dat ‘de mens’, dus ook wijzelf, ‘geneigd is tot alle kwaad’, is de kans groot dat het kwaad alleen maar erger wordt.
Ik voel me overigens in geen enkel opzicht verantwoordelijk voor ‘Banda’ en ik houd de heer Kuzu geenszins aansprakelijk voor het leed dat de Armeniërs is aangedaan. Deze afwijzing van wat men ‘collectieve schuld’ noemt is echter geen vrijbrief om de historische feiten te flatteren, te verdoezelen, of zelfs te ontkennen.

Als belangrijke correctie op onze Vaderlandse Geschiedenis heeft Rob Hartmans daarom de ‘Zwarte bladzijden uit de vaderlandse geschiedenis’ te boek gesteld. In de volgende Leunstoel kom ik daar op terug.

------
De foto is van Henk Klaren. Het is het enige beeld van een twijfelachtige zeeheld dan wel koloniale misfit in Den Haag: Witte de With, https://indebuurt.nl/denhaag/mysteries/mysterie-witte-de-withstraat~16698/

© 2018 Willem Minderhout meer Willem Minderhout - meer "De wereldliteratuur roept" -
Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept
Collectieve schuld en zwarte bladzijden Willem Minderhout
1510VG Witte de WthAls geschiedenisliefhebber zou ik de enorme belangstelling ervoor natuurlijk moeten toejuichen. Onlangs was de Armeense genocide weer in het nieuws. Een grote meerderheid van de Tweede Kamer vond dat de Nederlandse regering aanwezig moet zijn bij de herdenking van deze tragische gebeurtenis. Zoals te verwachten verzetten de parlementariërs van DENK zich hier fel tegen. DENK-voorman Tunuhan Kuzu meende dat de kwestie ‘te eenzijdig wordt uitgelegd’. Dit bleek aanleiding voor de partij om collegaparlementariërs met een Turkse achtergrond die voor de motie hadden gestemd te bestempelen als ‘landverraders’.

Behalve dat het onzinnig is om feitelijke gebeurtenissen als de Armeense genocide te willen ontkennen, blijkt hieruit dat de mannen van DENK blijkbaar nooit daadwerkelijk zijn geëmigreerd en geestelijk nog steeds in Turkije wonen. Terecht stak er dan ook een storm van verontwaardiging over dit standpunt op.
Maar hebben ze helemaal ongelijk? Kuzu noemde als bezwaar dat door de erkenning van de Armeense genocide groepen mensen tegen elkaar worden opgezet. Ik zou zeggen: dat is gedeeltelijk waar. Afgezien dat DENK de Armeense genocide zelf aangrijpt om groepen mensen tegen elkaar op te zetten, is het ontkennen van deze tragische gebeurtenis al geruime tijd een makkelijk argument voor extreemrechts, in die zin dit zou bewijzen dat Turkse Nederlanders ‘nu eenmaal’ niet deugen.

En dan komen we bij het verschijnsel ‘collectieve schuld’. Hier vindt een merkwaardig spiegelgevecht plaats. Allerlei radicale antiracisten wijzen steeds indringender op het koloniale - en dan met name het slavernijverleden en het ‘institutioneel racisme’ dat daar nog steeds een uitvloeisel van zou zijn. ‘Wij’ autochtone Nederlanders zouden veel explicieter de misdadigheid van de slavernij moeten erkennen en daar rekenschap voor moeten geven. Ook de symbolen van dat verleden – stand- en borstbeelden, straatnamen e.d. van zeehelden en Gouverneurs Generaal – zouden moeten worden verwijderd. DENK maakt zich regelmatig spreekbuis van deze sentimenten.

De ‘autochtone’ reactie hierop is een mengeling van: ‘Je moet die gebeurtenissen in zijn tijd zien.’, ‘Je kunt ons dat niet meer aanrekenen.’ en ‘Het kolonialisme heeft ook veel goeds gebracht.’ De eerste twee opmerkingen zijn waar. De derde overigens ook, als je geneigd bent de geschiedenis van de moderniteit als een positieve ontwikkeling te zien, die – helaas – met veel bloed, zweet en tranen gepaard gaat.
Door menig ‘autochtoon’ wordt tevens tamelijk Kuzuiaans gereageerd. De directie van het Mauritshuis wordt van landverraad beschuldigd omdat ze een borstbeeld van Johan Maurits van Nassau-Siegen in de kelder zetten en in (op?) Urk worden nieuwe straten naar onze fiere zeehelden van weleer vernoemd, om een paar voorbeelden te noemen.

Natuurlijk kun je de Armeense genocide verklaren uit de vrees van de Turken dat de Armeniërs een Vijfde Colonne van de gevreesde Russen zouden vormen. Natuurlijk kun je de genocide op de Banda-eilanden verklaren uit de vrees dat het monopolie op kruidnagels verbroken zou worden. Zo’n verklaring doet echter niets af aan de gruwelen die daar hebben plaatsgevonden. Als we niet in staat zijn om te erkennen dat ‘de mens’, dus ook wijzelf, ‘geneigd is tot alle kwaad’, is de kans groot dat het kwaad alleen maar erger wordt.
Ik voel me overigens in geen enkel opzicht verantwoordelijk voor ‘Banda’ en ik houd de heer Kuzu geenszins aansprakelijk voor het leed dat de Armeniërs is aangedaan. Deze afwijzing van wat men ‘collectieve schuld’ noemt is echter geen vrijbrief om de historische feiten te flatteren, te verdoezelen, of zelfs te ontkennen.

Als belangrijke correctie op onze Vaderlandse Geschiedenis heeft Rob Hartmans daarom de ‘Zwarte bladzijden uit de vaderlandse geschiedenis’ te boek gesteld. In de volgende Leunstoel kom ik daar op terug.

------
De foto is van Henk Klaren. Het is het enige beeld van een twijfelachtige zeeheld dan wel koloniale misfit in Den Haag: Witte de With, https://indebuurt.nl/denhaag/mysteries/mysterie-witte-de-withstraat~16698/
© 2018 Willem Minderhout
powered by CJ2