archiefvorig nr.lopend nr. |
||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Vermaak en Genot > Luister! | ||||
Bob Dylan's oude teksten | Henk Klaren | |||
Als ik My Back Pages in mijn hoofd hoor, dan hoor ik de uitvoering van de Byrds. Met Mr. Tambourine Man heb ik dat ook. Halverwege de jaren zestig van de vorige eeuw kregen de Byrds wel het verwijt, dat ze succes probeerden te behalen door zich te spiegelen aan de Beatles en de Stones. En inderdaad zag je hun haren op de publiciteitsfoto’s met de maand langer worden. Voor het overige was dat onzinnig commentaar, vermoedelijk afkomstig uit jaloerse Britse bron. Ze maakten hele andere muziek. Ze hebben wel veel geluk gehad dat ze in 1965 voor hun eerste single Mr. Tambourine Man van Dylan op de kop wisten te tikken. Dat was een vliegende start, maar ook zonder dat zouden we wel van ze gehoord hebben. McGuinn, Parsons, Crosby, Hillman en Clark hebben áls de Byrds én solo later veel betekend. Peter Fonda had het al vroeg in de gaten toen hij in een interview verklaarde dat hij erg van de Byrds hield : “… whoever they are”. Dat sloeg op de grote hoeveelheid bezettingswisselingen in de loop der jaren. My Back Pages is voor mij één van de mooiste Byrds-nummers en het is alweer een Dylan-nummer:. Dylan zette het in 1965 op Another Side Of Bob Dylan. De Byrds kwamen er in 1967 mee op Younger Than Yesterday. Het nummer zou eigenlijk op elke sixties-compilatie moeten staan. Het ademt de sfeer van die tijd.
De titel Younger Than Yesterday moet haast slaan op de slotregels van My Back Pages: Ah, but I was so much older then, I’m younger than that now. In die tijd lette je niet zo op de tekst. Het zal wel weer een protestlied zijn, dacht je dan, want het was nu eenmaal een Dylan-nummer. En Dylan-nummers zijn sowieso nogal cryptisch. En deze wel heel erg. Dat vonden Bindervoet en Henkes ook. Zij hebben alle Dylan-teksten van 1962 tot 1975 vertaald in zingbare Nederlandse teksten. Ze gaven My Back Pages als voorbeeld van een moeilijk vertaalbare tekst. Ze vergeleken het met de poëzie van Lucebert. Ik kan er inkomen, want als je er met het oog van een vertaler – wat ik niet ben, maar toch - naar kijkt word je al snel wanhopig. De bedoeling van de tekst wordt wel snel duidelijk. Dylan nuanceert zijn oudere teksten. Kort door de bocht gezegd: omdat hij, naar zijn zeggen, vroeger nogal zwart-wit was. Vroeger een oude betweter, en nu – nou ja in 1965 – jonger, onbevangener en meer open van geest.
Hoe knap Bindervoet en Henkes Dylan ook hebben vertaald, toch vind ik hun vertaling van de titel van My Back Pages niet sterk. Ze maken er van: ‘Mijn Vorige Vellen’. Ik zou gewoon zeggen: ‘Mijn Oude Teksten’. Ik heb ook twijfels bij de eerste twee regels. Crimson flames tied through my ears, rollin’ high and mighty traps wordt: “Vlamkarmijn in orenknoop, strikte vallen hoog te paard”. Wat betekent dat? Zou dat niet iets moeten zijn in de trant van: “Rode oren schaam ik mij, arrogantie was mijn val”? Maar verder heb ik me er maar niet aan gewaagd. Het moet ook nog zingbaar zijn en rijmen, poeh. Misschien moet je Dylan helemaal niet proberen te vertalen, behalve voor jezelf om de tekst een beetje te begrijpen.
Het is dus geen protestlied, maar een heel persoonlijke, kwetsbare ontboezeming. Dat maakt covers wat merkwaardig. Bij Dylan zelf is My Back Pages een echte folksong, geen muzikale. stijlbreuk. De Byrds maken er sixties-West-Coast-muziek van. Steve Earle komt weer wat dichter bij Dylan, maar toch heel eigen, heel intens. Joan Osborne en Jackson Brown maakten een hele mooie trage versie. The Ramones hebben het ook opgenomen. Pijlsnel, ze zijn in ruim twee minuten klaar met evenveel tekst. Erg interessant is de live-versie van de Travelling Willburys met gasten als Neil Young, Jim McGuinn en Eric Clapton. Het Byrds-gitaartje komt hier weer om de hoek kijken.
In al die versies blijft het nummer kaarsrecht overeind. Alleen The Nice slaagt er zeven minuten lang in het lied vakkundig te vermoorden. Of dat ook geldt voor de Japanse groep de Magokoro Brothers weet ik niet. Ik heb het niet kunnen achterhalen. Ze schijnen geweldig te swingen met behulp van een ronkend Hammondorgel. Al met al luister ik toch het liefst naar My Back Pages in de uitvoering van de Byrds.
*************************************************
Luister naar BNR Nieuwsradio. Informatie op www.bnr.nl . |
||||
© 2006 Henk Klaren | ||||
powered by CJ2 |