archiefvorig nr.lopend nr.

Beschouwingen > Beelden uit soberder tijden delen printen terug
Ontspanning in het zilte nat II Peter Schröder

0315BS Le Treport
Vervolksing
Zeden en gewoonten van het strandleven in Europa aan het begin van de vorige eeuw kwamen de vorige keer in beeld. Dat strandleven hoorde tot de bezigheden van elites, de periode van het volksvermaak moest nog beginnen. Nette mensen logeerden in Badhotels, bedienden zich van badkoetsjes en bedienden. Het volk ging nog niet uitgebreid te water, ook het baden van de kustbewoners kwam op de prentbriefkaarten nog niet in beeld. Geleidelijk groeide echter het getal van de badgasten en werd het voller op het strand. Gaandeweg domineerde steeds eenvoudiger volk het strandleven. Alleen al die volte verdroeg geen ruimtebeslag van badkoetsjes meer en evenmin van strandtenten en badstoelen. Zo kwam het in onze streken tot de nu gebruikelijke (vroeger onvoorstelbare) dichtheid van steeds schaarser geklede gewone mensen.

Van familievermaak tot massa-individualisering
Elites zochten hun toevlucht tot enclaves in steeds verder afgelegen exotische oorden waar het stil genoeg is voor hun strandleven, duiksport en zeilvaart. (Waar ze steeds vaker op de hielen worden gezeten door gewonere toeristen.). Er veranderde meer aan het strandleven.Aanvankelijk ging het vooral om baden en spelen in familieverband, de kleine kinderen stonden centraal. Plonzen en spetteren, spelen met emmertjes en schepjes, vliegeren, kanalen graven en forten bouwen. Gaandeweg splitsten de pubers (rotzooien en bier drinken) en ook de huwelijksrijpe stellen (omarmend en suffend) zich af.

Leuk is het hier hè!
De laatste stand van de ontwikkelingen wordt weerspiegeld in de prentbriefkaarten die nu vanuit de badplaatsen worden verstuurd. Daarop is echter maar weinig te zien van het hedendaagse strandleven. Tussen, pakweg 1900 en 1950, kon de prentbriefkaartenfotograaf zich met zijn camera tussen de badgasten begeven om onbekommerd om zich heen te fotograferen. De baders van toen gingen spontaan in de houding staan en keken onbevangen richting fotograaf. Ze wachtten geduldig tot de plaatjes waren gemaakt. Ze verzonden op enorme schaal de eindproducten in prentbriefkaartvorm (met daarop hun soortgenoten van vorige jaren) aan vrienden en kennissen.

Afdwalen van0315BS Scheveningen het hoofdonderwerp
Die tijden zijn voorbij. We maken onze eigen kiekjes van elkaar op het strand. We zien de gestileerde versies van het strandleven (goed gevormde, overwegend vrouwelijke adolescenten uitgestrekt in strandstoelen, jonge echtparen door het water hollend met kleine kinderen) in de kleurenfoto’s van de reisfolders. Meestal trouwens aan de rand van een zwembad. Vandaag versturen oudere mensen een prentbriefkaart met een zonsondergang of een vissersboot, pubers versturen afbeeldingen van condooms en blote meiden.

Portretrecht
Probeer eens het gedachte-experiment van de serieuze vakfotograaf die nu een groepje badgasten op het strand van Estepona of Zandvoort zou willen fotograferen voor een prentbriefkaart. Inderdaad: óf men zou hem de rug toe keren, óf hij zou worden weggejaagd (‘Sodemieter op smeerlap!’), óf hem zou worden gevraagd voor welke publicatie de foto bedoeld was en welk bedrag de geportretteerden er aan zouden verdienen. Dat het in soberder tijden anders toeging is te zien op stapels authentieke prentbriefkaarten. Deze keer komt een overgang in beeld van een publieke omgeving van sociaal vermaak naar een meer private sfeer van recreatie in minder mensen omvattend verband.

Kaart 1. Le Tréport (S.-Inf.) [‘Seine Inferieure’, zo heette dat departement toen, omdat het als kwetsend werd ervaren tegenwoordig werd het veranderd in ‘Seine Maritime’] – L’Heure du Bain. Circa 1920 verstuurd met “des compliments de Raymanonde et de Madeleine” aan “Monsieur Joseph et François Bollekens, 20 boulevard Gambetta, Calais”. Ongeveer 25 mannen en vrouwen in het zeewater. In mooie badpakken, met mooie mutsen, en voor zover mogelijk, allemaal lachend naar de fotograaf.

Kaart 2. Scheveningen, Gem. Zeebad. [bekend van het Super Spoonerisme “Scheel Heveningen werd een Vlooi der Prammen zodat alle Gadbasten Gezoodnaakt waren hun Poffers te Kakken .....” etc..] Begin jaren '50, onbeschreven kaart, nooit verstuurd. Het tafereel werd nog wel vastgelegd, maar raakt duidelijk in onbruik. De fotograaf neemt behoorlijk afstand en fotografeert overwegend ruggen. Van plezier is weinig te merken.


© 2006 Peter Schröder meer Peter Schröder - meer "Beelden uit soberder tijden" -
Beschouwingen > Beelden uit soberder tijden
Ontspanning in het zilte nat II Peter Schröder
0315BS Le Treport
Vervolksing
Zeden en gewoonten van het strandleven in Europa aan het begin van de vorige eeuw kwamen de vorige keer in beeld. Dat strandleven hoorde tot de bezigheden van elites, de periode van het volksvermaak moest nog beginnen. Nette mensen logeerden in Badhotels, bedienden zich van badkoetsjes en bedienden. Het volk ging nog niet uitgebreid te water, ook het baden van de kustbewoners kwam op de prentbriefkaarten nog niet in beeld. Geleidelijk groeide echter het getal van de badgasten en werd het voller op het strand. Gaandeweg domineerde steeds eenvoudiger volk het strandleven. Alleen al die volte verdroeg geen ruimtebeslag van badkoetsjes meer en evenmin van strandtenten en badstoelen. Zo kwam het in onze streken tot de nu gebruikelijke (vroeger onvoorstelbare) dichtheid van steeds schaarser geklede gewone mensen.

Van familievermaak tot massa-individualisering
Elites zochten hun toevlucht tot enclaves in steeds verder afgelegen exotische oorden waar het stil genoeg is voor hun strandleven, duiksport en zeilvaart. (Waar ze steeds vaker op de hielen worden gezeten door gewonere toeristen.). Er veranderde meer aan het strandleven.Aanvankelijk ging het vooral om baden en spelen in familieverband, de kleine kinderen stonden centraal. Plonzen en spetteren, spelen met emmertjes en schepjes, vliegeren, kanalen graven en forten bouwen. Gaandeweg splitsten de pubers (rotzooien en bier drinken) en ook de huwelijksrijpe stellen (omarmend en suffend) zich af.

Leuk is het hier hè!
De laatste stand van de ontwikkelingen wordt weerspiegeld in de prentbriefkaarten die nu vanuit de badplaatsen worden verstuurd. Daarop is echter maar weinig te zien van het hedendaagse strandleven. Tussen, pakweg 1900 en 1950, kon de prentbriefkaartenfotograaf zich met zijn camera tussen de badgasten begeven om onbekommerd om zich heen te fotograferen. De baders van toen gingen spontaan in de houding staan en keken onbevangen richting fotograaf. Ze wachtten geduldig tot de plaatjes waren gemaakt. Ze verzonden op enorme schaal de eindproducten in prentbriefkaartvorm (met daarop hun soortgenoten van vorige jaren) aan vrienden en kennissen.

Afdwalen van0315BS Scheveningen het hoofdonderwerp
Die tijden zijn voorbij. We maken onze eigen kiekjes van elkaar op het strand. We zien de gestileerde versies van het strandleven (goed gevormde, overwegend vrouwelijke adolescenten uitgestrekt in strandstoelen, jonge echtparen door het water hollend met kleine kinderen) in de kleurenfoto’s van de reisfolders. Meestal trouwens aan de rand van een zwembad. Vandaag versturen oudere mensen een prentbriefkaart met een zonsondergang of een vissersboot, pubers versturen afbeeldingen van condooms en blote meiden.

Portretrecht
Probeer eens het gedachte-experiment van de serieuze vakfotograaf die nu een groepje badgasten op het strand van Estepona of Zandvoort zou willen fotograferen voor een prentbriefkaart. Inderdaad: óf men zou hem de rug toe keren, óf hij zou worden weggejaagd (‘Sodemieter op smeerlap!’), óf hem zou worden gevraagd voor welke publicatie de foto bedoeld was en welk bedrag de geportretteerden er aan zouden verdienen. Dat het in soberder tijden anders toeging is te zien op stapels authentieke prentbriefkaarten. Deze keer komt een overgang in beeld van een publieke omgeving van sociaal vermaak naar een meer private sfeer van recreatie in minder mensen omvattend verband.

Kaart 1. Le Tréport (S.-Inf.) [‘Seine Inferieure’, zo heette dat departement toen, omdat het als kwetsend werd ervaren tegenwoordig werd het veranderd in ‘Seine Maritime’] – L’Heure du Bain. Circa 1920 verstuurd met “des compliments de Raymanonde et de Madeleine” aan “Monsieur Joseph et François Bollekens, 20 boulevard Gambetta, Calais”. Ongeveer 25 mannen en vrouwen in het zeewater. In mooie badpakken, met mooie mutsen, en voor zover mogelijk, allemaal lachend naar de fotograaf.

Kaart 2. Scheveningen, Gem. Zeebad. [bekend van het Super Spoonerisme “Scheel Heveningen werd een Vlooi der Prammen zodat alle Gadbasten Gezoodnaakt waren hun Poffers te Kakken .....” etc..] Begin jaren '50, onbeschreven kaart, nooit verstuurd. Het tafereel werd nog wel vastgelegd, maar raakt duidelijk in onbruik. De fotograaf neemt behoorlijk afstand en fotografeert overwegend ruggen. Van plezier is weinig te merken.
© 2006 Peter Schröder
powered by CJ2