archiefvorig nr.lopend nr. |
||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Beschouwingen > Beelden uit soberder tijden | ||||
Oorlog en vrede | Peter Schröder | |||
Dood en verderf
De vorige aflevering eindigde met als cliffhanger de belofte: ”Volgende keer beelden van de inslagen van echte bommen.” Met alleen maar serene beelden uit oorden en inrichtingen kan de aandacht van de kijker in De Leunstoel verslappen. Zonder iets van Sex en Geweld bestaat het risico dat zij/hij in slaap sukkelt. Hier dus de broodnodige Actie. Deze keer beelden van de gevolgen van bommengeweld uit soberder tijden, verstild, nadat de kruitdampen zijn opgetrokken. Meer dan 90 jaar geleden, geen real life games, geen supersonische oog/hand coördinatie vereisende interactieve betrokkenheid. Geen realtime bewegende teevee beelden van massavernietiging. Het beeldnieuws komt voor rustige mensen per prentbriefkaart. Afstandelijke sporen van Dood en Verderf, eenvoudig en overzichtelijk.
Luchtschepen als bommenwerpers
Het was de krankzinnige Eerste Wereldoorlog met de introductie van het luchtwapen in de strijdmachten van de belligerenten. Nu zeer kwetsbaar ogende Ballonnen, Zeppelins en fragiele vliegtuigjes worden ingezet voor verkenningen achter de linies en gaandeweg ook voor het schieten met kogels en het afwerpen van bommen. Schieten en werpen van soldaten onderling en ook van soldaten op burgerdoelen. ‘Raketten en Bommen: het middel der dommen!’ was een slagzin (onder meer te lezen op propagandistische luciferdoosjes) van de Nederlandse vredesbeweging in de jaren 60. De grens tussen dom en slecht is vaak moeilijk te trekken.
De volgende val van Antwerpen
Ten tijde van de Eerste Wereldoorlog kon Nederland nog niet tot de Wereld gerekend worden, het hield zich angstvallig afzijdig van de strijd. België werd aangevallen door Duitsland en was niet neutraal. De Belgische regering was van Brussel naar Antwerpen gevlucht, het Duitse leger maakte zich op om Antwerpen te veroveren. Op 4 oktober had de gemeenteraad de Duitsers te kennen gegeven dat de bevolking zich tot het uiterste zou verzetten tegen inname van de stad. De Duitsers begonnen te schieten en te bombarderen, 5 dagen later was de stad gevallen en de bevolking gevlucht.
Een schone bom?
Op kaart 1. zijn de gevolgen te zien van het ‘Bombardement van Antwerpen, 7, 8 en 9 October 1914, Hoek der Twiststraat te Berchem’. In het begin van de oorlog werden bommen uit Zeppelins en vliegtuigen door de piloten handmatig naar beneden gegooid, later werd het proces gemechaniseerd. De bom van deze inslag kan niet al te zwaar zijn geweest, van de gevolgen van een ontplofte springlading is niet veel te bespeuren. De bom is op de hoek van het huis door het dak naar binnen gekomen en recht naar beneden gegaan, muren van de eerste twee etages en de begane grond zijn symmetrisch naar buiten gevallen. Het bed op de tweede verdieping staat nog op zijn plaats, de mogelijke beslaper heeft eenmaal bijgekomen van de schrik, zonder al te veel moeite het trappenhuis kunnen bereiken. Op straat wat rustige toeschouwers, mannen en kinderen, geen officials. Geen afzettingen, geen ambulances, geen slachtoffers.
Een kindvriendelijke bom? Kaart 2. bevat op de achterkant het opschrift: ‘Ramp te Zierikzee in den nacht van 29 op 30 April 1917. Uit een vliegmachine werden 6 bommen op de stad geworpen’. Onder de foto de toelichting: ”Verwoeste slaapkamer in een perceel aan de Oude Haven, met links boven gat, waardoor de bom is gevallen. Rechtsbeneden het kinderledikant, waaruit het kind wonder boven wonder ongedeerd te voorschijn gehaald is.” Er is veel overhoop gehaald, maar ook hier geen sporen van een explosie. In 1917, zes bommen op Zierikzee in het neutrale Nederland. In die nacht was er een raid van Britse vliegtuigen op de havens van het niet neutrale Zeebrugge. De gedachte aan een dwaling van een Britse piloot lag voor de hand. Engeland ontkende en opperde de uitvlucht van een Duitse actie. Zierikzee bestudeerde de scherven, kwam tot Engelse oorsprong en vroeg schadevergoeding. |
||||
© 2006 Peter Schröder | ||||
powered by CJ2 |