archiefvorig nr.lopend nr.

Vermaak en Genot > Luister! delen printen terug
Ira Hayes Henk Klaren

0307VG Luister
Het moet meer dan dertig jaar geleden zijn. Ik kocht bij de Slegte een boek van William Bradford Huie: The Hero of Iwo Jima and other Stories. Ik weet niet precies meer waarom. Op de omslag stond de beroemde foto van Joe Rosenthal van de zes Amerikaanse mariniers die na de slag om Iwo Jima op 23 februari 1945 de Amerikaanse vlag plaatsten op de Suribachi-heuvel. Misschien was het daarom. Het was een verhalenbundel. Eén van de verhalen ging over Ira Hayes, één van de zes mariniers. Het verhaal moet indruk op me hebben gemaakt, want ik heb het altijd onthouden.

Ira Hayes was een Pima-Indiaan, die in de Tweede Wereldoorlog dienst had genomen bij de mariniers. Dat lag wel in de traditie van de Pima’s, die betrouwbare verkenners voor de Amerikaanse kavalerie leverden in de tijd van het wilde westen. Het was overigens een vreedzame, gastvrije en vrij hoog ontwikkelde stam van sedentaire landbouwers. Zo beschikten ze over een sophisticated irrigatiesysteem. Van de zes mariniers op de foto sneuvelden er drie op Iwo Jima. Twee op 1 maart, één een paar weken later. Twee anderen keerden terug naar het normale burgerleven en stierven later een natuurlijke dood. Eén van de twee was een succesvol zakenman. Over de ander is niet veel bekend. Het hartverscheurende verhaal is dat van de derde die terug kwam: Ira Hayes.

Toen de foto van het plaatsen van de vlag op Iwo Jima in de krant kwam,ontstond een hype. De Amerikaanse propagandamachine zag er wat in en de overlevenden werden tot helden gebombardeerd. Ze werden naar Amerika terug gehaald en werden ontvangen door de president, uitgenodigd op erediners en noem maar op. Het Amerikaanse volk had helden nodig. Zelf waren ze er niet zo weg van. Ira Hayes had er zelfs een hekel aan. In 1954 werd hij weer eens gehuldigd door Eisenhower. Een reporter vroeg hem: ‘How do you like the pomp and circumstances?’ Het antwoord was kort: ‘I don’t’. Al dat feestvieren ging gepaard met drank. Resteert een verhaal van veel te veel drank, tientallen arrestaties wegens wangedrag en mislukte pogingen tot een normaal burgerbestaan. Een paar maanden na de ontvangst door Eisenhower stierf hij op 32-jarige leeftijd in een greppel naast een katoenveld in Arizona, als gevolg van onderkoeling na dagen drinken.

Een jaar of wat, misschien wel tien, geleden kocht ik een schitterende CD van Townes van Zandt: Roadsongs. Het eerste nummer heette The Ballad of Ira Hayes. Dat ging toch wel door merg en been. En het was precies het verhaal van Huie, sterk samengevat natuurlijk. Het begint met gesproken tekst: ‘Gather ‘round me people, there’s a story I will tell’. Zo beginnen wel meer nummers. Neem Pretty Boy Floyd, die zou een soort Robin Hood zijn geweest. Nou vergeet het maar. Hij was eerder een bloeddorstig monster. Lees bijvoorbeeld: Public Enemies van Bryan Burrough over het ontstaan van de FBI. The Ballad of Ira Hayes daarentegen is níet geromantiseerd. Het is het kale verhaal. Doorspekt met passages over het eeuwige onrecht dat de Indianen in Amerika is aangedaan, dat wel.

Het lied is begin jaren zestig van de vorige eeuw geschreven door ene Peter Lafarge, een Indiaanse folk-muzikant, die platen uitbracht in de jaren zestig. Johnny Cash nam het als eerste op. Het bekende Cash-werk met zo’n lekkere begeleiding als een motorbootje. Zo klinkt de versie van Kris Kristofferson ook. Bob Dylan zette er een dameskoortje achter en verder is de oude Dylan gewoon de oude Dylan, prachtig. Townes van Zandt met zijn gruizige stem en een nog mooier koortje bekoort me toch meer. Maar de mooiste versie is volgens mij toch die van Kinky Friedman* op het album Folk. Daar doet Peter Lafarge zelf aan mee!
Ik heb alle versies achter elkaar gezet op een CD-tje. Mooi.
 
* Zie ook: Elvis, Jezus en Coca-Cola. De Leunstoel, 2, 19 (08.09.2005)
 


© 2006 Henk Klaren meer Henk Klaren - meer "Luister!" -
Vermaak en Genot > Luister!
Ira Hayes Henk Klaren
0307VG Luister
Het moet meer dan dertig jaar geleden zijn. Ik kocht bij de Slegte een boek van William Bradford Huie: The Hero of Iwo Jima and other Stories. Ik weet niet precies meer waarom. Op de omslag stond de beroemde foto van Joe Rosenthal van de zes Amerikaanse mariniers die na de slag om Iwo Jima op 23 februari 1945 de Amerikaanse vlag plaatsten op de Suribachi-heuvel. Misschien was het daarom. Het was een verhalenbundel. Eén van de verhalen ging over Ira Hayes, één van de zes mariniers. Het verhaal moet indruk op me hebben gemaakt, want ik heb het altijd onthouden.

Ira Hayes was een Pima-Indiaan, die in de Tweede Wereldoorlog dienst had genomen bij de mariniers. Dat lag wel in de traditie van de Pima’s, die betrouwbare verkenners voor de Amerikaanse kavalerie leverden in de tijd van het wilde westen. Het was overigens een vreedzame, gastvrije en vrij hoog ontwikkelde stam van sedentaire landbouwers. Zo beschikten ze over een sophisticated irrigatiesysteem. Van de zes mariniers op de foto sneuvelden er drie op Iwo Jima. Twee op 1 maart, één een paar weken later. Twee anderen keerden terug naar het normale burgerleven en stierven later een natuurlijke dood. Eén van de twee was een succesvol zakenman. Over de ander is niet veel bekend. Het hartverscheurende verhaal is dat van de derde die terug kwam: Ira Hayes.

Toen de foto van het plaatsen van de vlag op Iwo Jima in de krant kwam,ontstond een hype. De Amerikaanse propagandamachine zag er wat in en de overlevenden werden tot helden gebombardeerd. Ze werden naar Amerika terug gehaald en werden ontvangen door de president, uitgenodigd op erediners en noem maar op. Het Amerikaanse volk had helden nodig. Zelf waren ze er niet zo weg van. Ira Hayes had er zelfs een hekel aan. In 1954 werd hij weer eens gehuldigd door Eisenhower. Een reporter vroeg hem: ‘How do you like the pomp and circumstances?’ Het antwoord was kort: ‘I don’t’. Al dat feestvieren ging gepaard met drank. Resteert een verhaal van veel te veel drank, tientallen arrestaties wegens wangedrag en mislukte pogingen tot een normaal burgerbestaan. Een paar maanden na de ontvangst door Eisenhower stierf hij op 32-jarige leeftijd in een greppel naast een katoenveld in Arizona, als gevolg van onderkoeling na dagen drinken.

Een jaar of wat, misschien wel tien, geleden kocht ik een schitterende CD van Townes van Zandt: Roadsongs. Het eerste nummer heette The Ballad of Ira Hayes. Dat ging toch wel door merg en been. En het was precies het verhaal van Huie, sterk samengevat natuurlijk. Het begint met gesproken tekst: ‘Gather ‘round me people, there’s a story I will tell’. Zo beginnen wel meer nummers. Neem Pretty Boy Floyd, die zou een soort Robin Hood zijn geweest. Nou vergeet het maar. Hij was eerder een bloeddorstig monster. Lees bijvoorbeeld: Public Enemies van Bryan Burrough over het ontstaan van de FBI. The Ballad of Ira Hayes daarentegen is níet geromantiseerd. Het is het kale verhaal. Doorspekt met passages over het eeuwige onrecht dat de Indianen in Amerika is aangedaan, dat wel.

Het lied is begin jaren zestig van de vorige eeuw geschreven door ene Peter Lafarge, een Indiaanse folk-muzikant, die platen uitbracht in de jaren zestig. Johnny Cash nam het als eerste op. Het bekende Cash-werk met zo’n lekkere begeleiding als een motorbootje. Zo klinkt de versie van Kris Kristofferson ook. Bob Dylan zette er een dameskoortje achter en verder is de oude Dylan gewoon de oude Dylan, prachtig. Townes van Zandt met zijn gruizige stem en een nog mooier koortje bekoort me toch meer. Maar de mooiste versie is volgens mij toch die van Kinky Friedman* op het album Folk. Daar doet Peter Lafarge zelf aan mee!
Ik heb alle versies achter elkaar gezet op een CD-tje. Mooi.
 
* Zie ook: Elvis, Jezus en Coca-Cola. De Leunstoel, 2, 19 (08.09.2005)
 
© 2006 Henk Klaren
powered by CJ2