archiefvorig nr.lopend nr.

Vermaak en Genot > Een omweg waard delen printen terug
Hermans Dijkstra Dik Kruithof

1902VG Hermans1
Pieter Reint Dijkstra was de laatste telg van een boerengeslacht Dijkstra. Hij was de jongste zoon maar hield van jongs af aan meer van bomen en planten, van zijn trouwe hond en van pluimvee dan van landbouw en paarden, zoals zijn vader Derk  die een bekend fokker van het Oldenburger paardenras was. Toen hij 14 was werd hij op kostschool gestuurd en om indruk te maken kreeg hij de achternaam van zijn moeder Auwina Hermans erbij. Zijn oudere broer en zus sloten goede huwelijken en zo bleef hij alleen achter op de boerderij in Midwolda die nu naar hem genoemd is, Hermans Dijkstra.

Die boerderij had in 1858 een nieuw voorhuis gekregen in chaletstijl. De landbouwopbrengsten waren in de voorgaande jaren in het Oldambt zo overvloedig geweest dat de boeren, zoals een plaatselijk dominee schreef: “hun woningen met waren kastelen konden verwisselen”.  Er werd ook een romantische landschapstuin met sierlijke wandelpaden voor de boerderij aangelegd.  In de eeuw erna ging het lang goed met de familie die ook andere boerderijen kocht.  Bij een ruilverkaveling in 1970 werd alle grond verkocht maar Pieter heeft er nog tot zijn dood in 1994 gewoond. De boerderij was toen al ondergebracht in een stichting en is nu een museumboerderij, trouwlocatie en restaurant. Achter de boerderij zelf is een bijgebouw gekomen voor een bed and breakfast die Graanzicht heet.

De lange stal voor de Oldenburger paarden van Derk Dijkstra staat nu vol met oud landbouwgereedschap, alleen de foto’s van de paarden zijn er nog. In de schuur staan een paar mooie houten wagens en het voorhuis is nog geheel in de 19e-eeuwse overdaad ingericht. Opvallend is de grote kelderverdieping met een hele wand inmaak en een collectie Keuls aardewerk en even opvallend is dat er naar de eerste verdieping alleen een kleine ijzeren wenteltrap leidt. Die eerste verdieping werd nagenoeg niet gebruikt en was alleen gebouwd voor de uitstraling.1902VG Hermans2 In de oudere traditionele Oldambt-boerderijen zat er boven het woongedeelte vaak nog een korenschuur, wat je soms nog terugziet in de twee rijen veel te kleine raampjes op die verdieping.

Enige kilometers ten noorden van Midwolda ligt Nieuwolda. Bij het onderzoek naar de boerderij in Midwolda vond ik een mooi verhaal over twee bewoners van een groot huis in Nieuwolda, Hoogheem, die dachten dat er iets aan de hand was in een vervallen boerderij vlak naast hun woning. De boerderij was sinds de jaren negentig niet meer in gebruik en het woonhuis stond leeg. Ze vonden in de boerderij veel overblijfsels die verwezen naar betere tijden, deden onderzoek en vonden uit dat het een van de oudste boerderijen van de polder Nieuwland was, en dat een van de laatste bewoners de schoonzoon van DDD, Doeko Derks Dijkstra was. En dat was de grootvader van de Pieter Reint Dijkstra, waarmee dit verhaal begint.  De boerderij wordt nu zo goed mogelijk gerestaureerd.

Rijden door het Oldambt en kijken naar de boerderijen is een apart genoegen. Het is een type dat vooral in het oosten van de provincie Groningen voorkomt, waarbij het woonhuis en de schuur in elkaars verlengde zijn gebouwd en waarbij het woonhuis even hoog is – of lijkt – als de schuur. Als dakbedekking horen dakpannen gebruikt te worden, rode voor de schuur en blauwe voor het voorhuis. Omdat vanaf 1850 de akkerbouw zeer succesvol was hadden de boerderijen vaak een lage, lange schuur: akkerbouwproducten hebben minder opslagruimte nodig dan hooi in de veeteeltboerderijen.

Opvallend is dat in veel dorpen huizen staan die vaak een kleine uitvoering van de Oldambt-boerderij zijn. Het zijn huisjes die vaak gebouwd zijn in het kader van de landarbeiderswet van 1918 en ze worden Krimpenwoningen genoemd naar de krimpjes waardoor ze steeds smaller worden naar voren toe.

-------
De plaatjes zijn van de schrijver


© 2021 Dik Kruithof meer Dik Kruithof - meer "Een omweg waard" -
Vermaak en Genot > Een omweg waard
Hermans Dijkstra Dik Kruithof
1902VG Hermans1
Pieter Reint Dijkstra was de laatste telg van een boerengeslacht Dijkstra. Hij was de jongste zoon maar hield van jongs af aan meer van bomen en planten, van zijn trouwe hond en van pluimvee dan van landbouw en paarden, zoals zijn vader Derk  die een bekend fokker van het Oldenburger paardenras was. Toen hij 14 was werd hij op kostschool gestuurd en om indruk te maken kreeg hij de achternaam van zijn moeder Auwina Hermans erbij. Zijn oudere broer en zus sloten goede huwelijken en zo bleef hij alleen achter op de boerderij in Midwolda die nu naar hem genoemd is, Hermans Dijkstra.

Die boerderij had in 1858 een nieuw voorhuis gekregen in chaletstijl. De landbouwopbrengsten waren in de voorgaande jaren in het Oldambt zo overvloedig geweest dat de boeren, zoals een plaatselijk dominee schreef: “hun woningen met waren kastelen konden verwisselen”.  Er werd ook een romantische landschapstuin met sierlijke wandelpaden voor de boerderij aangelegd.  In de eeuw erna ging het lang goed met de familie die ook andere boerderijen kocht.  Bij een ruilverkaveling in 1970 werd alle grond verkocht maar Pieter heeft er nog tot zijn dood in 1994 gewoond. De boerderij was toen al ondergebracht in een stichting en is nu een museumboerderij, trouwlocatie en restaurant. Achter de boerderij zelf is een bijgebouw gekomen voor een bed and breakfast die Graanzicht heet.

De lange stal voor de Oldenburger paarden van Derk Dijkstra staat nu vol met oud landbouwgereedschap, alleen de foto’s van de paarden zijn er nog. In de schuur staan een paar mooie houten wagens en het voorhuis is nog geheel in de 19e-eeuwse overdaad ingericht. Opvallend is de grote kelderverdieping met een hele wand inmaak en een collectie Keuls aardewerk en even opvallend is dat er naar de eerste verdieping alleen een kleine ijzeren wenteltrap leidt. Die eerste verdieping werd nagenoeg niet gebruikt en was alleen gebouwd voor de uitstraling.1902VG Hermans2 In de oudere traditionele Oldambt-boerderijen zat er boven het woongedeelte vaak nog een korenschuur, wat je soms nog terugziet in de twee rijen veel te kleine raampjes op die verdieping.

Enige kilometers ten noorden van Midwolda ligt Nieuwolda. Bij het onderzoek naar de boerderij in Midwolda vond ik een mooi verhaal over twee bewoners van een groot huis in Nieuwolda, Hoogheem, die dachten dat er iets aan de hand was in een vervallen boerderij vlak naast hun woning. De boerderij was sinds de jaren negentig niet meer in gebruik en het woonhuis stond leeg. Ze vonden in de boerderij veel overblijfsels die verwezen naar betere tijden, deden onderzoek en vonden uit dat het een van de oudste boerderijen van de polder Nieuwland was, en dat een van de laatste bewoners de schoonzoon van DDD, Doeko Derks Dijkstra was. En dat was de grootvader van de Pieter Reint Dijkstra, waarmee dit verhaal begint.  De boerderij wordt nu zo goed mogelijk gerestaureerd.

Rijden door het Oldambt en kijken naar de boerderijen is een apart genoegen. Het is een type dat vooral in het oosten van de provincie Groningen voorkomt, waarbij het woonhuis en de schuur in elkaars verlengde zijn gebouwd en waarbij het woonhuis even hoog is – of lijkt – als de schuur. Als dakbedekking horen dakpannen gebruikt te worden, rode voor de schuur en blauwe voor het voorhuis. Omdat vanaf 1850 de akkerbouw zeer succesvol was hadden de boerderijen vaak een lage, lange schuur: akkerbouwproducten hebben minder opslagruimte nodig dan hooi in de veeteeltboerderijen.

Opvallend is dat in veel dorpen huizen staan die vaak een kleine uitvoering van de Oldambt-boerderij zijn. Het zijn huisjes die vaak gebouwd zijn in het kader van de landarbeiderswet van 1918 en ze worden Krimpenwoningen genoemd naar de krimpjes waardoor ze steeds smaller worden naar voren toe.

-------
De plaatjes zijn van de schrijver
© 2021 Dik Kruithof
powered by CJ2