archiefvorig nr.lopend nr.

Vermaak en Genot > Een omweg waard delen printen terug
Twee borgen Dik Kruithof

1902VG Borgen1
Vlakbij Hermans Dijkstra in Midwolda ligt het landgoed Ennemaborg, een groot vierkant landhuis van twee verdiepingen dat omstreeks 1700 is gebouwd op de plaats van een steenhuis met twee torens en een gracht eromheen dat mogelijk omstreeks 1400 werd gebouwd voor ene Sebo Emmens. Van de gracht is waarschijnlijk de vijver achter het landhuis overgebleven. 

Tot 1817 wordt het bewoond door rijke families die in de stad en de provincie belangrijke functies hadden, maar in januari 1817 is “het buitengoed Ennema-borg, met den aankleve van dien en aanzienlijke veenen” te koop, nader omschreven als “Eene aanzienlijke en zeer ruime Heeren Huizinge, voorzien met een aantal schoone kamers, ruime kelders, met een groot Schathuis daarbij waarin Waschhuis, Koetshuis en Stalling voor verscheidene paarden … etc”. De nieuwe eigenaren gaat het kennelijk vooral om de veengebieden, ze halen hun baten uit turf, hout en pachten.  De Ennemaborg wordt ondergebracht in een familie-bv waarvan de aandelen in 1965 in het bezit komen van het Groninger Landschap dat in het landhuis haar kantoor heeft gehad, nu is het de galerie en het atelier van de kunstenares Maya Wildevuur. Het koetshuis is omgebouwd tot theehuis.

Het landgoed bestaat uit weide en bos. Oorspronkelijk waren dat productiebossen maar die worden langzaam omgevormd tot natuurbos.  Omgevallen bomen mogen blijven liggen omdat in het dode hout insecten en larven leven voor de vogels en de dassen die hier ook een plaats hebben gevonden. Door bos en weide loopt een kudde wilde konikpaarden en een mysterieuze heuvel langs het wandelpad die doet denken aan een restje van een oude wierde of zandrug blijkt het door menselijk ingrijpen gevormde vleermuizenverblijf te bevatten. Onderdeel van het landgoed zijn ook twee plassen die zijn ontstaan door zandafgraving voor de aanleg van de autoweg naar Duitsland.  Je kunt er prachtig wandelen.

Middelstum1902VG Borgen2 is een dorp op het Hogeland dat al in de negende eeuw genoemd wordt. Omstreeks 1500 liggen er drie borgen in of rond het dorp. Van Asinga is nog een poortgebouw over en van Mentheda nog een villa met dezelfde naam maar van de borg Ewsum die buiten het dorp ligt is nog het hele grondplan overgebleven. In de bijgebouwen is een theeschenkerij gevestigd en de uitgebreide tuinen worden goed bijgehouden als leer-werkbedrijf. Deze zomer is het uitgebreid met een prachtige historische kas.

De borg Ewsum is vanaf 1300 ontstaan als woonplaats van de familie Ewsum, bekend is dat Evo Ewesma er in 1371 woonde. Vanaf die tijd is het een geschiedenis van strijd, vernieling en wederopbouw. Zo kocht de weduwe van Hidde Ewsum in 1440 al stenen voor de wederopbouw na een strijd tegen de Oostfriezen waarin haar man gesneuveld was. In de eeuw erna waren ze vaak in conflict met de stad Groningen en stonden dus aan de kant van de Saksische hertogen. Omstreeks 1600 trouwde de laatste vrouwelijke erfgenaam van de Ewsums met Evert Lewe, hun nakomelingen woonden tot omstreeks 1850 op de borg die op een schilderij uit de achttiende eeuw in zijn mooiste vorm bewaard is gebleven als een prachtig bakstenen gebouw met een hoge vierkante toren bekroond met een uivormige top, oprijzend uit het water en bereikbaar over een houten ophaalbrug. Van al dat moois is nu alleen een kruittoren bewaard gebleven op een eilandje in de slotvijver.

Op 26 januari 1856 stond het buitengoed Ewsum bij Middelstum te koop in de Groninger courant nadat in de eerste helft van die eeuw al tweeduizend meest zware bomen waren verkocht: niet te verwonderen dat in de vorige eeuw het borgterrein vrij kaal was. Wel is er toen een nieuwe schuur met veestalling gebouwd en zijn de tuinen aangelegd. In 1958 is het land bij de borg gekocht door de boerderij ernaast, in 1994 werd het borgterrein met de boerderij verkocht aan de Staat.

------
De plaatjes zijn van de schrijver


© 2021 Dik Kruithof meer Dik Kruithof - meer "Een omweg waard" -
Vermaak en Genot > Een omweg waard
Twee borgen Dik Kruithof
1902VG Borgen1
Vlakbij Hermans Dijkstra in Midwolda ligt het landgoed Ennemaborg, een groot vierkant landhuis van twee verdiepingen dat omstreeks 1700 is gebouwd op de plaats van een steenhuis met twee torens en een gracht eromheen dat mogelijk omstreeks 1400 werd gebouwd voor ene Sebo Emmens. Van de gracht is waarschijnlijk de vijver achter het landhuis overgebleven. 

Tot 1817 wordt het bewoond door rijke families die in de stad en de provincie belangrijke functies hadden, maar in januari 1817 is “het buitengoed Ennema-borg, met den aankleve van dien en aanzienlijke veenen” te koop, nader omschreven als “Eene aanzienlijke en zeer ruime Heeren Huizinge, voorzien met een aantal schoone kamers, ruime kelders, met een groot Schathuis daarbij waarin Waschhuis, Koetshuis en Stalling voor verscheidene paarden … etc”. De nieuwe eigenaren gaat het kennelijk vooral om de veengebieden, ze halen hun baten uit turf, hout en pachten.  De Ennemaborg wordt ondergebracht in een familie-bv waarvan de aandelen in 1965 in het bezit komen van het Groninger Landschap dat in het landhuis haar kantoor heeft gehad, nu is het de galerie en het atelier van de kunstenares Maya Wildevuur. Het koetshuis is omgebouwd tot theehuis.

Het landgoed bestaat uit weide en bos. Oorspronkelijk waren dat productiebossen maar die worden langzaam omgevormd tot natuurbos.  Omgevallen bomen mogen blijven liggen omdat in het dode hout insecten en larven leven voor de vogels en de dassen die hier ook een plaats hebben gevonden. Door bos en weide loopt een kudde wilde konikpaarden en een mysterieuze heuvel langs het wandelpad die doet denken aan een restje van een oude wierde of zandrug blijkt het door menselijk ingrijpen gevormde vleermuizenverblijf te bevatten. Onderdeel van het landgoed zijn ook twee plassen die zijn ontstaan door zandafgraving voor de aanleg van de autoweg naar Duitsland.  Je kunt er prachtig wandelen.

Middelstum1902VG Borgen2 is een dorp op het Hogeland dat al in de negende eeuw genoemd wordt. Omstreeks 1500 liggen er drie borgen in of rond het dorp. Van Asinga is nog een poortgebouw over en van Mentheda nog een villa met dezelfde naam maar van de borg Ewsum die buiten het dorp ligt is nog het hele grondplan overgebleven. In de bijgebouwen is een theeschenkerij gevestigd en de uitgebreide tuinen worden goed bijgehouden als leer-werkbedrijf. Deze zomer is het uitgebreid met een prachtige historische kas.

De borg Ewsum is vanaf 1300 ontstaan als woonplaats van de familie Ewsum, bekend is dat Evo Ewesma er in 1371 woonde. Vanaf die tijd is het een geschiedenis van strijd, vernieling en wederopbouw. Zo kocht de weduwe van Hidde Ewsum in 1440 al stenen voor de wederopbouw na een strijd tegen de Oostfriezen waarin haar man gesneuveld was. In de eeuw erna waren ze vaak in conflict met de stad Groningen en stonden dus aan de kant van de Saksische hertogen. Omstreeks 1600 trouwde de laatste vrouwelijke erfgenaam van de Ewsums met Evert Lewe, hun nakomelingen woonden tot omstreeks 1850 op de borg die op een schilderij uit de achttiende eeuw in zijn mooiste vorm bewaard is gebleven als een prachtig bakstenen gebouw met een hoge vierkante toren bekroond met een uivormige top, oprijzend uit het water en bereikbaar over een houten ophaalbrug. Van al dat moois is nu alleen een kruittoren bewaard gebleven op een eilandje in de slotvijver.

Op 26 januari 1856 stond het buitengoed Ewsum bij Middelstum te koop in de Groninger courant nadat in de eerste helft van die eeuw al tweeduizend meest zware bomen waren verkocht: niet te verwonderen dat in de vorige eeuw het borgterrein vrij kaal was. Wel is er toen een nieuwe schuur met veestalling gebouwd en zijn de tuinen aangelegd. In 1958 is het land bij de borg gekocht door de boerderij ernaast, in 1994 werd het borgterrein met de boerderij verkocht aan de Staat.

------
De plaatjes zijn van de schrijver
© 2021 Dik Kruithof
powered by CJ2