archiefvorig nr.lopend nr.

Beschouwingen > Een rustig mens delen printen terug
Jaap Blonk nog lang niet met pensioen Willem Minderhout

1814BS Blonk1
Onlangs verscheen een album waarop drie helden van de nieuwe generatie improvisatoren, de gitaristen Jasper Stadhouders  en Miguel Petrucelli en de drummer Frank Rosaly, samenwerken met een oude rot in de geïmproviseerde muziek: de stemkunstenaar Jaap Blonk. De groep heeft de toepasselijke titel 'Jaap Blonk's Retirement Overdue', en het album heet 'New Start'. Blonk, die in '53 het levenslicht zag, blijkt nog lang niet van plan  om achter de geraniums te gaan zitten. In zijn winkeltje op Bandcamp trof ik van alles en nog wat aan uit zijn lange carrière dat ik altijd al had willen hebben, of waarvan ik het bestaan nooit vermoed had, maar waarvan ik niet begrijp dat ik ooit zonder heb kunnen leven. Een 'shopping spree' volgde en na iedere aankoop stuurde Jaap een vriendelijk bedankje. Dat leek me wel een reden - of een kans - om hem te vragen of hij als volgende van de rij musici die ik heb geïnterviewd in de Leunstoel plaats zou willen nemen. Aldus geschiedde.

Anders dan de vorige geïnterviewde musici heb ik Jaap nooit live zien optreden. (Al heb ik hem ooit wel eens als spreekstalmeester op een festival van The Ex in actie gezien.) Ik ken hem echter al vanaf 1986 toen hij de 'Ursonate' van Kurt Schwitters op LP uitbracht. Dat klankgedicht heb ik ooit aangetroffen in een heruitgave van Arthur Lehnings avant-garde tijdschrift 'i 10' uit de jaren twintig van de vorige eeuw en had om een onverklaarbare wijze een diepe indruk op me gemaakt. Het declameren van dit gedicht behoorde zelfs tot het repertoire waarmee ik ooit de moeder van mijn kinderen heb verleid, dus u begrijpt dat ik blij verrast was dat iemand dit op plaat had uitgebracht. Ik moet echter toegeven dat mijn performance bleek afstak tegen die van Jaap. Kurt Schwitters was één van de fakkeldragers van de Dada. Ik had me daarom voorgenomen om het interview te beginnen met de vraag of hij zichzelf aan Dada-kunstenaar acht.

'Ik ben sterk geïnspireerd door Dada. In 1977 kwamen de klankgedichten van Hugo Ball, de drijvende kracht achter Cabaret Voltaire, op mijn pad en daar werd ik sterk door gegrepen. Klankgedichten vormen een wereld tussen muziek en taal waar geen regels gelden, of waarin je vrijelijk je eigen regels mag gebruiken. De spanning tussen absolute spontaniteit en - het liefst een tikkie bizarre - regels is wat mij fascineert en waar ik mee werk.

Ik studeerde wis- en natuurkunde in Utrecht. In die tijd was ik ook al met muziek bezig. Ik speelde saxofoon en ik begon met componeren. Tijdens mijn studietijd werden er lunchconcerten in de entreehal van de universiteit georganiseerd. Dat kun je je nu nauwelijks meer voorstellen, maar ik zag daar onder meer het Willem Breuker Kollektief, de Instant Composers Pool, Guus Janssen en Maarten van Regteren Altena. Dat was heel inspirerend.

In mijn eerste band, Splinks, zong ik en speelde ik sax. Het heeft wel even geduurd voordat ik de sax aan de wilgen hing en ik me volledig op mijn stem ging richten. Je zou dat een soort 'epifanie' kunnen noemen. In 1984 luisterde ik naar 'Three For A Quarter, One For A Dime' van Archie Shepp. Shepps sax is daar in een koortsige dialoog met de trombone van Roswell Rudd. Ik ging daar als derde stem bij meezingen. Ik was nog bezig toen ik merkte da de plaat allang afgelopen was, dus het voelde wel goed. Ik wist eerst niet of het wel iets voorstelde , maar in de destijds heel open en actieve Amsterdamse improvisatie scene, met musici en dansers, werd mijn stem-werk gewaardeerd en kon ik het verder ontwikkelen.

Zoals je weet is de 'Ursonate' op het BVHAAST-label Willem Breuker uitgebracht en Willem vond het hartstikke leuk wat ik deed, bijvoorbeeld de klankgedichten van Hugo Ball met Pieter Meurs en Bar van der Putten.

Ik ben eigenlijk de enige in Nederland in dit genre. Greetje Bijma komt in de buurt, maar zij doet toch wezenlijk andere dingen dan ik. Han Buhrs? Nee, Han zingt zijn teksten, doet geen stem-improvisatie. Internationaal zijn er wel zielsverwanten. Ik vond het erg leuk om met Phil Minton, David Moss, Paul Dutton en Koichi Makigami als 'Five Men Singing' op te treden.

Aan internationale erkenning heb ik nooit gebrek gehad. Van mijn eerste klankproductie met eigen werk, 'Flux de Bouche' uit 1993, heb ik een heleboel presentexemplaren over de wereld verspreid. Eén van de mensen die daar op reageerden was Lou Mallozzi uit Chicago. Hij nodigde me uit om over te komen en dat resulteerde in een tournee van zes weken door de VS en Canada in 1994.

Daar kamen best veel mensen op af. Uiteraard geen stadions vol, maar uit de gesprekken na afloop bleek dat sommige Amerikanen het er voor over hebben om drie tot zes uur in de auto te zitten voor een concert. Vergelijk dat eens met Nederland! Als je in Utrecht optreedt zitten er echt geen Amsterdammers in de zaal.

Via Ken Vandermark kwam ik in contact met Catalytic Sound. Dat is meer dan een muzieklabel, het is een platform voor creatieve musici. Ik ben daar allerlei zeer interessante mensen tegen1814BS Blonk2 gekomen waar ik weer allerlei projecten mee gedaan heb. Met Lou Mallozzi zelf ik ik ruim een jaar geleden nog een album gemaakt waarop ook Ken Vandermark meedoet.

Mijn meest opwindende vrije-improvisatie-band is 'JeJaWeDa' met Jeb Bishop, Wessel Walter en Damon Smith. We hebben een cd en een cassette uitgebracht, maar een nieuwe tournee zit er helaas even niet in.

Vanaf het einde van de jaren '90 heb ik me ook toegelegd op de elektronica. In de loop der tijd heb ik daarmee in de improvisatie eenzelfde flexibiliteit ontwikkeld als met de stem,

Dat er op dit moment geen optredens mogelijk zijn, vind ik eigenlijk niet zo erg. Ik woon al heel lang in Arnhem, waar sowieso niets gebeurt. Die rust vind ik eigenlijk wel lekker want het geeft me de tijd om te werken. Ik ben nu bezig met nieuwe elektronica en met boekuitgaven van mijn beeldende werk. Het eerste dat zal verschijnen is 'Garbage Collection'. Dat is wat de naam zegt, een bundel met collages van troep die ik gevonden heb. Of het op de Merz-kunst van Schwitters lijkt? Ik heb alles digitaal bewerkt, dus dat zal je bij Schwitters niet aantreffen, maar misschien is het idee erachter hetzelfde. Ik hoop natuurlijk wel dat ik binnenkort weer kan toeren. Met 'Retirement Overdue' hebben we in ieder geval wel plannen in die richting. Jasper Stadhouders ken ik al vanaf de presentatie van 'Klinkt'  in 2013. Hij bleek geïnteresseerd in mijn werk en in een project in Leiden van de kunstenares Ibelisse Guardi Ferragutti (de vrouw van Frank die ook danst in Jaspers 'Polyband') hebben we de plannen voor een samenwerking gesmeed. Die bleek vruchtbaar, en we willen ons graag weer aan het publiek tonen.

De foto's zijn van Paolo Scagliotti (2017) en Benediktas Janusevicius (2016)
 
 


© 2021 Willem Minderhout meer Willem Minderhout - meer "Een rustig mens" -
Beschouwingen > Een rustig mens
Jaap Blonk nog lang niet met pensioen Willem Minderhout
1814BS Blonk1
Onlangs verscheen een album waarop drie helden van de nieuwe generatie improvisatoren, de gitaristen Jasper Stadhouders  en Miguel Petrucelli en de drummer Frank Rosaly, samenwerken met een oude rot in de geïmproviseerde muziek: de stemkunstenaar Jaap Blonk. De groep heeft de toepasselijke titel 'Jaap Blonk's Retirement Overdue', en het album heet 'New Start'. Blonk, die in '53 het levenslicht zag, blijkt nog lang niet van plan  om achter de geraniums te gaan zitten. In zijn winkeltje op Bandcamp trof ik van alles en nog wat aan uit zijn lange carrière dat ik altijd al had willen hebben, of waarvan ik het bestaan nooit vermoed had, maar waarvan ik niet begrijp dat ik ooit zonder heb kunnen leven. Een 'shopping spree' volgde en na iedere aankoop stuurde Jaap een vriendelijk bedankje. Dat leek me wel een reden - of een kans - om hem te vragen of hij als volgende van de rij musici die ik heb geïnterviewd in de Leunstoel plaats zou willen nemen. Aldus geschiedde.

Anders dan de vorige geïnterviewde musici heb ik Jaap nooit live zien optreden. (Al heb ik hem ooit wel eens als spreekstalmeester op een festival van The Ex in actie gezien.) Ik ken hem echter al vanaf 1986 toen hij de 'Ursonate' van Kurt Schwitters op LP uitbracht. Dat klankgedicht heb ik ooit aangetroffen in een heruitgave van Arthur Lehnings avant-garde tijdschrift 'i 10' uit de jaren twintig van de vorige eeuw en had om een onverklaarbare wijze een diepe indruk op me gemaakt. Het declameren van dit gedicht behoorde zelfs tot het repertoire waarmee ik ooit de moeder van mijn kinderen heb verleid, dus u begrijpt dat ik blij verrast was dat iemand dit op plaat had uitgebracht. Ik moet echter toegeven dat mijn performance bleek afstak tegen die van Jaap. Kurt Schwitters was één van de fakkeldragers van de Dada. Ik had me daarom voorgenomen om het interview te beginnen met de vraag of hij zichzelf aan Dada-kunstenaar acht.

'Ik ben sterk geïnspireerd door Dada. In 1977 kwamen de klankgedichten van Hugo Ball, de drijvende kracht achter Cabaret Voltaire, op mijn pad en daar werd ik sterk door gegrepen. Klankgedichten vormen een wereld tussen muziek en taal waar geen regels gelden, of waarin je vrijelijk je eigen regels mag gebruiken. De spanning tussen absolute spontaniteit en - het liefst een tikkie bizarre - regels is wat mij fascineert en waar ik mee werk.

Ik studeerde wis- en natuurkunde in Utrecht. In die tijd was ik ook al met muziek bezig. Ik speelde saxofoon en ik begon met componeren. Tijdens mijn studietijd werden er lunchconcerten in de entreehal van de universiteit georganiseerd. Dat kun je je nu nauwelijks meer voorstellen, maar ik zag daar onder meer het Willem Breuker Kollektief, de Instant Composers Pool, Guus Janssen en Maarten van Regteren Altena. Dat was heel inspirerend.

In mijn eerste band, Splinks, zong ik en speelde ik sax. Het heeft wel even geduurd voordat ik de sax aan de wilgen hing en ik me volledig op mijn stem ging richten. Je zou dat een soort 'epifanie' kunnen noemen. In 1984 luisterde ik naar 'Three For A Quarter, One For A Dime' van Archie Shepp. Shepps sax is daar in een koortsige dialoog met de trombone van Roswell Rudd. Ik ging daar als derde stem bij meezingen. Ik was nog bezig toen ik merkte da de plaat allang afgelopen was, dus het voelde wel goed. Ik wist eerst niet of het wel iets voorstelde , maar in de destijds heel open en actieve Amsterdamse improvisatie scene, met musici en dansers, werd mijn stem-werk gewaardeerd en kon ik het verder ontwikkelen.

Zoals je weet is de 'Ursonate' op het BVHAAST-label Willem Breuker uitgebracht en Willem vond het hartstikke leuk wat ik deed, bijvoorbeeld de klankgedichten van Hugo Ball met Pieter Meurs en Bar van der Putten.

Ik ben eigenlijk de enige in Nederland in dit genre. Greetje Bijma komt in de buurt, maar zij doet toch wezenlijk andere dingen dan ik. Han Buhrs? Nee, Han zingt zijn teksten, doet geen stem-improvisatie. Internationaal zijn er wel zielsverwanten. Ik vond het erg leuk om met Phil Minton, David Moss, Paul Dutton en Koichi Makigami als 'Five Men Singing' op te treden.

Aan internationale erkenning heb ik nooit gebrek gehad. Van mijn eerste klankproductie met eigen werk, 'Flux de Bouche' uit 1993, heb ik een heleboel presentexemplaren over de wereld verspreid. Eén van de mensen die daar op reageerden was Lou Mallozzi uit Chicago. Hij nodigde me uit om over te komen en dat resulteerde in een tournee van zes weken door de VS en Canada in 1994.

Daar kamen best veel mensen op af. Uiteraard geen stadions vol, maar uit de gesprekken na afloop bleek dat sommige Amerikanen het er voor over hebben om drie tot zes uur in de auto te zitten voor een concert. Vergelijk dat eens met Nederland! Als je in Utrecht optreedt zitten er echt geen Amsterdammers in de zaal.

Via Ken Vandermark kwam ik in contact met Catalytic Sound. Dat is meer dan een muzieklabel, het is een platform voor creatieve musici. Ik ben daar allerlei zeer interessante mensen tegen1814BS Blonk2 gekomen waar ik weer allerlei projecten mee gedaan heb. Met Lou Mallozzi zelf ik ik ruim een jaar geleden nog een album gemaakt waarop ook Ken Vandermark meedoet.

Mijn meest opwindende vrije-improvisatie-band is 'JeJaWeDa' met Jeb Bishop, Wessel Walter en Damon Smith. We hebben een cd en een cassette uitgebracht, maar een nieuwe tournee zit er helaas even niet in.

Vanaf het einde van de jaren '90 heb ik me ook toegelegd op de elektronica. In de loop der tijd heb ik daarmee in de improvisatie eenzelfde flexibiliteit ontwikkeld als met de stem,

Dat er op dit moment geen optredens mogelijk zijn, vind ik eigenlijk niet zo erg. Ik woon al heel lang in Arnhem, waar sowieso niets gebeurt. Die rust vind ik eigenlijk wel lekker want het geeft me de tijd om te werken. Ik ben nu bezig met nieuwe elektronica en met boekuitgaven van mijn beeldende werk. Het eerste dat zal verschijnen is 'Garbage Collection'. Dat is wat de naam zegt, een bundel met collages van troep die ik gevonden heb. Of het op de Merz-kunst van Schwitters lijkt? Ik heb alles digitaal bewerkt, dus dat zal je bij Schwitters niet aantreffen, maar misschien is het idee erachter hetzelfde. Ik hoop natuurlijk wel dat ik binnenkort weer kan toeren. Met 'Retirement Overdue' hebben we in ieder geval wel plannen in die richting. Jasper Stadhouders ken ik al vanaf de presentatie van 'Klinkt'  in 2013. Hij bleek geïnteresseerd in mijn werk en in een project in Leiden van de kunstenares Ibelisse Guardi Ferragutti (de vrouw van Frank die ook danst in Jaspers 'Polyband') hebben we de plannen voor een samenwerking gesmeed. Die bleek vruchtbaar, en we willen ons graag weer aan het publiek tonen.

De foto's zijn van Paolo Scagliotti (2017) en Benediktas Janusevicius (2016)
 
 
© 2021 Willem Minderhout
powered by CJ2