archiefvorig nr.lopend nr. |
||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Vermaak en Genot > Een omweg waard | ||||
In Leer en even naar Bremen | Dik Kruithof | |||
We hadden drie nachten geboekt in een hotel in Leer en dus wat meer tijd dan we gewoon zijn als we op een dag heen en weer rijden. Reden om ook meer aandacht te besteden aan de plaatselijke toeristenattracties en Leer had daar goed op ingespeeld door een nieuwe folder uit te brengen met maar liefst vier plaatselijke musea. Drie ervan kende ik wel: het Heimatmuseum met een speciale tentoonstelling over plaatselijke kunstenaars uit de negentiende eeuw, het Bökemuseum dat de nalatenschap beheert van de plaatselijke beeldhouwer en het Bünting-Teemuseum, genoemd naar de plaatselijke theefabriek die inmiddels is uitgegroeid tot een groothandelskolos in voedsel en ook streekproducten verkoopt onder de prachtige merknaam Küstengold. De tentoonstelling in het Heimatmuseum ging vooral over Heinrich Vosberg (die leefde van 1833 tot 1891) en deed erg denken aan die in het Drents Museum. Hij was modelleerling aan de Düsseldorfer Malerschule en maakte mooie, natuurgetrouwe landschappen en een enkel goed geschilderd portret. Verder maakte hij een lange reis naar de Alpen, waar het landschap duidelijk anders is. Als uitschieter is er een serie tegen het impressionisme aanleunende schilderijen van een roeibootje op een Alpenmeer, waar het ineens alleen maar gaat om het bootje en de schaduwen. Een aparte uitschieter. Los van de speciale tentoonstellingen is het Heimatmuseum, dat in twee grote koopmanspanden met pakhuis is gevestigd, altijd de moeite van een bezoek waard. Het is zo groot dat je op de tweede verdieping zomaar tegen een levensgrote, originele binnenvaarttjalk aanloopt, een hoogtepunt van de Leraner zeegeschiedenis. Ook zijn er mooie opstellingen over oude ambachten, als de vlasweverij en het verwante blauwdrukken. Het vierde museum uit de folder was het oudste gebouw van Leer: Haus Samson, waarvan de bouw begonnen is in 1570 (terwijl de pronkgevel uit 1643 stamt). Het is eigendom van een stichting die de nalatenschap beheert van wijnhandelaar Fritz Wolff en zijn vrouw Hilke. Op de begane grond huist de wijnhandel nog, je komt er doorheen als je het museum wilt bezoeken, want dat zit in de oude pakhuizen op de eerste en tweede verdieping. Na de laatste wereldoorlog zijn die verbouwd tot een museum over wonen en werken in de 18e eeuw. Ook is er nog een stukje bedrijfsmuseum, zo staat de oude winkel nu op de tweede verdieping. Groot is het niet, de houten wenteltrappen zijn ook niet makkelijk, maar er is veel leuks te zien. Zoals: diorama’s van de haven van Leer omstreeks 1840, een prachtige kaart van de Dollart op zijn grootst omstreeks 1510 (na de Cosmas en Damianusvloed), scheepsmodellen, koffiepotten en een prachtige collectie zilveren snuifdoosjes. Maar het apartste vond ik een prachtige schildering op hout van een kat en een uil met een muis in de bek en daaronder de mysterieuze tekst: ‘Uhl wat beiszt du mit mein Brod indien Muhl. Katt du muszt weeten ungegunt Brot wat ook ehten’. Wellicht is het een tekst uit een sprookje? Winkelen in Leer was één van redenen van ons bezoek. In Duitsland is veel meer te krijgen op het gebied van dingen die goed voor je zijn. Zo hebben wij onlangs ontdekt dat hoestmiddelen met IJslands mos bij ons heel goed werken. Eén van mijn persoonlijke hobby’s is het uitproberen van Duitse versies van Beerenburg, of andere kruidenbitters. Na verscheidene merken geprobeerd te hebben (die soms ineens niet meer te krijgen zijn) ben ik een jaar of wat geleden terecht gekomen bij de kruidenlikeur Lekker. Toen ik hem bij aankoop wat beter bekeek bleek het een product te zijn van de firma Wolff uit Leer. Precies ja, dezelfde van Haus Samson: Lekker uit Leer. Even door naar Bremen Vanuit Leer kun je met een Niedersachsenkaart van de Deutsche Bahn, met zijn tweeën, de hele deelstaat doorkruisen voor minder dan dertig euro. Wij gingen naar Bremen omdat daar in de Weserburg, museum voor moderne kunst, een tentoonstelling was van Andrea Bowers, een kunstenares uit Los Angeles. Met een citaat van haar waarin zij zich uitspreekt voor kunst die mensen aanmoedigt om zich te laten horen, omdat ze denkt dat kunst effect kan hebben op iemands politieke overtuiging) begint museumdirecteur en curator Janneke de Vries haar aanbeveling van Andrea in het bijbehorende boekje. Bowers doet daarvoor in elk geval geweldig haar best en heeft mooie en aangrijpende kunstwerken gemaakt. Speciaal voor Bremen maakte ze een wand met bladeren van de 135 platanen die langs de Weser stonden en moesten verdwijnen. Ze ondersteunde op die manier de actiegroep die teksten over de betekenis van bomen en natuur aangebracht had op de platanen. Bower verwerkte de teksten in de plataanbladeren op de wand: ‘Bomen zijn gedichten die de aarde schrijft in de lucht’ (Khalil Gibran), ‘Een goed mens doet een boom geen pijn’ (Wijsheid uit Galicie), ‘Ik weet niet hoe je een boom voorbij kunt lopen zonder gelukkig te zijn‘ (Dostojevski), om een paar voorbeelden te noemen. Het begon al met een indrukwekkende opstelling, die bestond uit een verzameling nieuw gemaakte affiches met slogans van de arbeidersbeweging uit de jaren zestig en zeventig. Een tijd waarin ze zelf ook actief was, gezien de bewerking van haar politiefoto (mug shot) die verderop een plaats gekregen heeft in een aparte cel. Ook waren er twee wanden met kleurig beschilderde kleine waaiers voorzien van slogans uit de vrouwenbeweging. Ze hangen aan de muur als opgezette vlinders, de kleur en het versierende karakter tegelijk verbonden met de huiselijke sfeer waarop de teksten zijn gericht. In Geloften spreken twee in wit geklede bruiden de teksten uit waarin Emma Goldman in 1914 het huwelijk beschreef als een patriarchaal dwangmiddel. Vlak daarbij hangt het vonnis waarbij Emma in 1916 werd veroordeeld, omdat ze een pleidooi had gehouden voor geboortebeperking. Er waren in die zaal nog twee mooie stukken gebaseerd op de geschiedenis: Pleasure and Liberation, gebaseerd op werk van kiesrechtactiviste Sylvia Pankhurst en de Kapitalistische Vampier, een getekende maar op een houtsnede gelijkende plaat die verwijst naar de beginjaren van de socialistische strijd. Boven dat alles uit torent het kleurige en knipperende TRUST WOMEN, als een lichtreclame voor deze tentoonstelling. De galerie boven is gevuld met brieven aan en over The Army of Three. Drie vrouwen die in de jaren zestig en zeventig streden voor vrouwenrechten (waaronder het recht op abortus). Mooi was ook wel dat Rolf Julius, met Stilteruimte, een gedeelte van die zolderverdieping leeg had gelaten, waardoor het duidelijk herkenbaar werd als zolder van een oud pakhuis, met prachtig uitzicht over de stad en de rivier. ------- De plaatjes zijn van de schrijver |
||||
© 2020 Dik Kruithof | ||||
powered by CJ2 |