archiefvorig nr.lopend nr.

Bezigheden > Ergernissen delen printen terug
Flagrante onzin Arie de Jong

1702BZ JohannesAl weer jaren geleden vierde ik met mijn vrouw vakantie in Frankrijk. We bezochten oude stadjes, musea, kastelen, kathedralen en andere kerken. In één zo’n kerk was een belangrijk reliek de schedel van Johannes de Doper. Daar keken we wel van op, dat die zo mooi bewaard was gebleven! Johannes de Doper is een belangrijke figuur in het Nieuwe Testament. Leermeester van Jezus, zijn bijnaam kreeg hij door de doop van Jezus. En met doop wordt dan bedoeld: volledige onderdompeling in de Jordaan als reinigingsritueel. Op die manier werden de zonden van de dopeling weggewassen.

Johannes de Doper leefde dus in de eerste helft van de eerste eeuw en hij kwam gewelddadig aan zijn eind. Het verhaal gaat, maar daarvoor is maar één matig betrouwbare bron, dat hij werd onthoofd omdat bij het huwelijksfeest van Antipas en Herodias, Salomé (zijn dochter) een wens mocht doen. Zij vroeg om het hoofd van Johannes, die immers zijn weerzin had geuit over het huwelijk van Antipas en Herodias. Beiden waren al getrouwd en gingen nu doodleuk met elkaar trouwen. Het heeft heel wat schilderijen opgeleverd waarop het hoofd van Johannes op een schaal wordt getoond. Op zichzelf is dat al een mooi onzinnig verhaal, al is het wel helder hoe fijn het voor een kerk is over de schedel van Johannes te beschikken. Waar het mij echter om gaat, terugkerend naar mijn vakantie in Frankrijk, is dat we een paar dagen later in een andere kerk opnieuw werden geconfronteerd met de schedel van Johannes de Doper. Het kon niet anders dan dat één van beide schedels niet afkomstig was van Johannes. (En waarschijnlijk geen van beide.)

Vooral in de katholieke kerk bestaat er een onstuitbare behoefte aan allerhande herinneringen. Stukjes bot of schedels van heiligen, brokjes van het kruis waaraan Christus heeft gehangen, de doek waarmee zijn bezwete gezicht was afgeveegd, bedenk het maar. In de loop van de tijd ging men soms op zoek naar een geschikte heilige om te verbinden aan de kerk (bedevaartsplaats zijn gaf prestige en inkomsten). Hoogtepunt daarin vind ik Santiago de Compostella. Tegenwoordig trekken elk jaar honderdduizenden er op af, te voet of per fiets. Al zegt het merendeel de tocht te maken uit eigenbelang: om een verlies te verwerken, overspannenheid te overwinnen of gewoon om de prestatie te leveren. Blijft overeind: die hele Jacob is nooit in Santiago geweest. Maar het is onuitroeibaar en in de kathedraal omhelzen de bedevaartgangers het beeld van Jacob en zetten daarna de Jakobsschelp op hun hoed.

Ander onderwerp onder de noemer van flagrante onzin. Het monster van Loch Ness. Er is geen monster van Loch Ness. Discussie gesloten.

Volgend voorbeeld van flagrante onzin: de zon komt op, de zon gaat onder. Weinig zaken zijn zo universeel als het idee dat ’s ochtend de zon opkomt en ’s avonds weer onder gaat. Duizenden en duizenden schilderijen, laat staan miljarden foto’s, hebben de titel van de ondergaande of de opkomende zon. Lieve mensen: het is gezichtsbedrog! De aarde draait, de zon staat (ten opzichte van de aarde, min of meer) stil. We blijven het zeggen, ik weet het zeker. Ondenkbaar, dat we bij de ‘ondergaande zon’ opeens gaan zeggen dat ‘we wegdraaien van de zon’.

Sommige onzin beperkt zich tot een beperkt gezelschap. Niet al te lang geleden was er volgens krantenberichten in Nederland een bijeenkomst van mensen die menen dat de aarde plat is. Bij deze conferentie waren zo’n 150 deelnemers aanwezig, overal vandaan, maar voornamelijk mannen. Als het nog voor de grap was, kon ik het begrijpen, maar deze mensen menen het echt en blijkbaar hebben ze bij de vliegreis naar Amsterdam niet uit het raampje gekeken.

Laten we ook niet voorbijgaan aan onze orthodoxe medemensen, voorzien van een letterlijke interpretatie van Bijbel of Koran. Zij menen dat de aarde een paar duizend jaar geleden is ‘geschapen’ en zijn niet gemakkelijk af te brengen van deze onzinnige nepkennis. Mooier nog vind ik overigens de Jehova’s Getuigen en vergelijkbare groepen die precies menen te weten wanneer de ‘jongste dag’ komt. Deze mensen worden keer op keer teleurgesteld, maar menen hooguit dat hun berekeningen verkeerd zijn. Op naar de volgende gelegenheid om geoordeeld te worden en de weg naar de hemel of de hel snel af te leggen!
Niet onvermeld mag blijven het gezelschap dat al weer enige jaren geleden, vergezeld van de voormalige secretaris-generaal Rutten van Economische Zaken, op een berg in Spanje ging zitten wachten op het einde der tijden. Velen hadden hun bezittingen verkocht of weggegeven, want die zouden ze niet meer nodig hebben. Hoe komen ze op zulke onzinnigheid?

Het allervreemdst vind ik alle mensen die menen dat je op grond van de stand van de sterren, het bestuderen van de ingewanden van offerdieren of het lezen van de lijnen in iemands hand, de toekomst kunt voorspellen. Over kristallen bollen en kaartleggerij kunnen we beter zwijgen. Dat je de behoefte hebt om te weten wat nog gaat komen, dat kan ik snappen. Maar al die maffe ideeën over hoe je dat te weten komt, die gaat er bij mij niet in. Niet vatbaar voor falsificatie, houdt men vast aan al die onzin, of laat men zich de (Tarot-)kaarten leggen. Mijn respect voor de mensheid krijgt er elke keer een knauw mee.

Ik kan nog uren doorgaan, het is geweldig. Daarom als afsluiter het idee bij een grote groep dat er vliegende schotels (of althans: niet geïdentificeerde objecten) zijn en dat die bemand (kun je dat zeggen bij wezens van buiten de aarde?) worden door wezens die iets met de aarde of de mensen willen. Vragen zulke lui zich nooit eens af hoe dat praktisch moet functioneren? Waar die wezens dan vandaan komen en hoe lang ze er wel niet over moeten doen om naar de aarde te komen? Wat ze hier dan te zoeken hebben? Hoe ze zich in leven houden? Waarom ze met ons zouden willen of kunnen communiceren? Waar ze de technologische kennis en energiedrager vandaan halen om zulke afstanden af te leggen en dat allemaal om even op aarde te zijn?

-----
Het plaatje is van Freek de Vries Lentsch


© 2019 Arie de Jong meer Arie de Jong - meer "Ergernissen" -
Bezigheden > Ergernissen
Flagrante onzin Arie de Jong
1702BZ JohannesAl weer jaren geleden vierde ik met mijn vrouw vakantie in Frankrijk. We bezochten oude stadjes, musea, kastelen, kathedralen en andere kerken. In één zo’n kerk was een belangrijk reliek de schedel van Johannes de Doper. Daar keken we wel van op, dat die zo mooi bewaard was gebleven! Johannes de Doper is een belangrijke figuur in het Nieuwe Testament. Leermeester van Jezus, zijn bijnaam kreeg hij door de doop van Jezus. En met doop wordt dan bedoeld: volledige onderdompeling in de Jordaan als reinigingsritueel. Op die manier werden de zonden van de dopeling weggewassen.

Johannes de Doper leefde dus in de eerste helft van de eerste eeuw en hij kwam gewelddadig aan zijn eind. Het verhaal gaat, maar daarvoor is maar één matig betrouwbare bron, dat hij werd onthoofd omdat bij het huwelijksfeest van Antipas en Herodias, Salomé (zijn dochter) een wens mocht doen. Zij vroeg om het hoofd van Johannes, die immers zijn weerzin had geuit over het huwelijk van Antipas en Herodias. Beiden waren al getrouwd en gingen nu doodleuk met elkaar trouwen. Het heeft heel wat schilderijen opgeleverd waarop het hoofd van Johannes op een schaal wordt getoond. Op zichzelf is dat al een mooi onzinnig verhaal, al is het wel helder hoe fijn het voor een kerk is over de schedel van Johannes te beschikken. Waar het mij echter om gaat, terugkerend naar mijn vakantie in Frankrijk, is dat we een paar dagen later in een andere kerk opnieuw werden geconfronteerd met de schedel van Johannes de Doper. Het kon niet anders dan dat één van beide schedels niet afkomstig was van Johannes. (En waarschijnlijk geen van beide.)

Vooral in de katholieke kerk bestaat er een onstuitbare behoefte aan allerhande herinneringen. Stukjes bot of schedels van heiligen, brokjes van het kruis waaraan Christus heeft gehangen, de doek waarmee zijn bezwete gezicht was afgeveegd, bedenk het maar. In de loop van de tijd ging men soms op zoek naar een geschikte heilige om te verbinden aan de kerk (bedevaartsplaats zijn gaf prestige en inkomsten). Hoogtepunt daarin vind ik Santiago de Compostella. Tegenwoordig trekken elk jaar honderdduizenden er op af, te voet of per fiets. Al zegt het merendeel de tocht te maken uit eigenbelang: om een verlies te verwerken, overspannenheid te overwinnen of gewoon om de prestatie te leveren. Blijft overeind: die hele Jacob is nooit in Santiago geweest. Maar het is onuitroeibaar en in de kathedraal omhelzen de bedevaartgangers het beeld van Jacob en zetten daarna de Jakobsschelp op hun hoed.

Ander onderwerp onder de noemer van flagrante onzin. Het monster van Loch Ness. Er is geen monster van Loch Ness. Discussie gesloten.

Volgend voorbeeld van flagrante onzin: de zon komt op, de zon gaat onder. Weinig zaken zijn zo universeel als het idee dat ’s ochtend de zon opkomt en ’s avonds weer onder gaat. Duizenden en duizenden schilderijen, laat staan miljarden foto’s, hebben de titel van de ondergaande of de opkomende zon. Lieve mensen: het is gezichtsbedrog! De aarde draait, de zon staat (ten opzichte van de aarde, min of meer) stil. We blijven het zeggen, ik weet het zeker. Ondenkbaar, dat we bij de ‘ondergaande zon’ opeens gaan zeggen dat ‘we wegdraaien van de zon’.

Sommige onzin beperkt zich tot een beperkt gezelschap. Niet al te lang geleden was er volgens krantenberichten in Nederland een bijeenkomst van mensen die menen dat de aarde plat is. Bij deze conferentie waren zo’n 150 deelnemers aanwezig, overal vandaan, maar voornamelijk mannen. Als het nog voor de grap was, kon ik het begrijpen, maar deze mensen menen het echt en blijkbaar hebben ze bij de vliegreis naar Amsterdam niet uit het raampje gekeken.

Laten we ook niet voorbijgaan aan onze orthodoxe medemensen, voorzien van een letterlijke interpretatie van Bijbel of Koran. Zij menen dat de aarde een paar duizend jaar geleden is ‘geschapen’ en zijn niet gemakkelijk af te brengen van deze onzinnige nepkennis. Mooier nog vind ik overigens de Jehova’s Getuigen en vergelijkbare groepen die precies menen te weten wanneer de ‘jongste dag’ komt. Deze mensen worden keer op keer teleurgesteld, maar menen hooguit dat hun berekeningen verkeerd zijn. Op naar de volgende gelegenheid om geoordeeld te worden en de weg naar de hemel of de hel snel af te leggen!
Niet onvermeld mag blijven het gezelschap dat al weer enige jaren geleden, vergezeld van de voormalige secretaris-generaal Rutten van Economische Zaken, op een berg in Spanje ging zitten wachten op het einde der tijden. Velen hadden hun bezittingen verkocht of weggegeven, want die zouden ze niet meer nodig hebben. Hoe komen ze op zulke onzinnigheid?

Het allervreemdst vind ik alle mensen die menen dat je op grond van de stand van de sterren, het bestuderen van de ingewanden van offerdieren of het lezen van de lijnen in iemands hand, de toekomst kunt voorspellen. Over kristallen bollen en kaartleggerij kunnen we beter zwijgen. Dat je de behoefte hebt om te weten wat nog gaat komen, dat kan ik snappen. Maar al die maffe ideeën over hoe je dat te weten komt, die gaat er bij mij niet in. Niet vatbaar voor falsificatie, houdt men vast aan al die onzin, of laat men zich de (Tarot-)kaarten leggen. Mijn respect voor de mensheid krijgt er elke keer een knauw mee.

Ik kan nog uren doorgaan, het is geweldig. Daarom als afsluiter het idee bij een grote groep dat er vliegende schotels (of althans: niet geïdentificeerde objecten) zijn en dat die bemand (kun je dat zeggen bij wezens van buiten de aarde?) worden door wezens die iets met de aarde of de mensen willen. Vragen zulke lui zich nooit eens af hoe dat praktisch moet functioneren? Waar die wezens dan vandaan komen en hoe lang ze er wel niet over moeten doen om naar de aarde te komen? Wat ze hier dan te zoeken hebben? Hoe ze zich in leven houden? Waarom ze met ons zouden willen of kunnen communiceren? Waar ze de technologische kennis en energiedrager vandaan halen om zulke afstanden af te leggen en dat allemaal om even op aarde te zijn?

-----
Het plaatje is van Freek de Vries Lentsch
© 2019 Arie de Jong
powered by CJ2