archiefvorig nr.lopend nr.

Vermaak en Genot > Een omweg waard delen printen terug
Licht, kleur en klank in Groningen Dik Kruithof

1620VG Roosegaarde1Daan Roosegaarde is met Presence voor het eerst aanwezig in een museum. Hij is beroemd geworden met projecten in de open lucht, zoals het Van Goghpad in Nuenen (2014) en Icoon Afsluitdijk (2017)). Zijn werk heeft te maken met aanraken, voelen, licht en donker, klimaat, milieu en alles wat beweegt. En nu heeft hij dat alles omgezet van landscape-art naar een bijzondere vorm van museumkunst. Het eerste wat opvalt als je de tentoonstelling binnengaat is dat het donker is met lichtgevende plekken. Het tweede: dat je hoesjes om je schoenen moet, omdat de vloeren kwetsbaar zijn.

Later blijkt dit allemaal uitgelegd te worden in een folder met de huisregels, waarvan regel 1 is dat je alle objecten in de tentoonstelling mag aanraken; maar wees er wel voorzichtig mee. Eenmaal binnen ontvouwt zich een feest van licht en schaduw, van indruk en afdruk en van lichtgevende korreltjes, waarin mensen zich wentelen tot grote ballen die je met de zaklamp van je mobiel kunt beschilderen. Er is een zaal waar vloer en wanden je afdruk bewaren als je er een poos tegenaan staat, of op ligt. Daar kun je dus iemand een handstand zien maken tegen de muur die nog een minuut zichtbaar blijft als hij/zij allang weer staat. En overal is licht en kleur, vrolijkheid en uitbundigheid.

Het is opmerkelijk hoe vrij een, toen wij er waren jonger dan gemiddeld, museumpubliek zich gedraagt in deze nieuwe museumvorm. Uiteraard is dit allemaal veel meer dan alleen maar een spel, het gaat er ook om de ecologische voetafdruk zichtbaar te maken en om niet alleen maar een brein met ogen te zijn maar om alle zintuigen en het sensomotorisch vermogen aan te spreken; wijsheid die uit een bijgeleverd boekje komt. In het auditorium bij de ingang van het museum wordt ook een film vertoond waarin Roosegaarde vertelt over zijn werk en wat hij ermee wil bereiken. Zijn andere werk is trouwens ook te zien in1620VG Roosegaarde2 een zaaltje (met video's) binnen de tentoonstelling en ook op zijn website. Maar misschien is het citaat van Marshall McLuhan voldoende waarmee de tentoonstelling dan ook besloten wordt: 'There are no passengers on spaceship earth. We are all crew'.

Naast Roosegaarde heeft het Groninger museum nog een prachtige installatie met beeld en geluid van Peter Struycken op de bovenste verdieping van het Coop Himmelb(l)au-paviljoen. Struycken heeft met behulp van computerdeskundige D. Dekkers muziek van de Rus Alexander Skrjabin (1872-1915) en de Fransman Pierre Boulez (1925-2016) voorzien van beeld en gezorgd voor een fascinerende en meeslepende voorstelling.
Skrjabin wilde met zijn Prometheus kleur en geluid samen laten smelten tot één totaalervaring. In zijn tijd was men geïnteresseerd in synesthesie, het koppelen van waarnemingen van verschillende zintuigen en werd er geëxperimenteerd met kleurorgels die geluid in kleur moesten 'vertalen'. Een succes werd dat niet en door zijn vroege overlijden heeft Skrjabin nooit een opvoering meegemaakt.

Peter Struycken kreeg in 1997 opdracht van de NPS om een kleurbeeld bij Prometheus te maken en heeft daarvoor gebruik gemaakt van het door hem ontwikkelde idee van de 'dynamische kleurruimte' als basis voor een computergestuurde vertaling van muziek in kleur. Ook van zijn favoriete musicus Pierre Boulez heeft hij een werk omgezet in kleuren en vormen. De vertoning bovenin Coop Himmelb(l)au van de muziek van Skrjabin en Boulez op vijf grote schermen is een geweldige ervaring. Houd er wel rekening mee dat het ongeveer een uur duurt.

Groninger Museum
Daan Roosegaarde, Presence, tot 12 januari 2020
Peter Struycken, Kleurexplosies, tot 10 februari 2020.
en vanaf 12 oktober: de wereld van Mendini, de architect van het gebouw.

-------
De plaatjes zijn van de schrijver


© 2019 Dik Kruithof meer Dik Kruithof - meer "Een omweg waard" -
Vermaak en Genot > Een omweg waard
Licht, kleur en klank in Groningen Dik Kruithof
1620VG Roosegaarde1Daan Roosegaarde is met Presence voor het eerst aanwezig in een museum. Hij is beroemd geworden met projecten in de open lucht, zoals het Van Goghpad in Nuenen (2014) en Icoon Afsluitdijk (2017)). Zijn werk heeft te maken met aanraken, voelen, licht en donker, klimaat, milieu en alles wat beweegt. En nu heeft hij dat alles omgezet van landscape-art naar een bijzondere vorm van museumkunst. Het eerste wat opvalt als je de tentoonstelling binnengaat is dat het donker is met lichtgevende plekken. Het tweede: dat je hoesjes om je schoenen moet, omdat de vloeren kwetsbaar zijn.

Later blijkt dit allemaal uitgelegd te worden in een folder met de huisregels, waarvan regel 1 is dat je alle objecten in de tentoonstelling mag aanraken; maar wees er wel voorzichtig mee. Eenmaal binnen ontvouwt zich een feest van licht en schaduw, van indruk en afdruk en van lichtgevende korreltjes, waarin mensen zich wentelen tot grote ballen die je met de zaklamp van je mobiel kunt beschilderen. Er is een zaal waar vloer en wanden je afdruk bewaren als je er een poos tegenaan staat, of op ligt. Daar kun je dus iemand een handstand zien maken tegen de muur die nog een minuut zichtbaar blijft als hij/zij allang weer staat. En overal is licht en kleur, vrolijkheid en uitbundigheid.

Het is opmerkelijk hoe vrij een, toen wij er waren jonger dan gemiddeld, museumpubliek zich gedraagt in deze nieuwe museumvorm. Uiteraard is dit allemaal veel meer dan alleen maar een spel, het gaat er ook om de ecologische voetafdruk zichtbaar te maken en om niet alleen maar een brein met ogen te zijn maar om alle zintuigen en het sensomotorisch vermogen aan te spreken; wijsheid die uit een bijgeleverd boekje komt. In het auditorium bij de ingang van het museum wordt ook een film vertoond waarin Roosegaarde vertelt over zijn werk en wat hij ermee wil bereiken. Zijn andere werk is trouwens ook te zien in1620VG Roosegaarde2 een zaaltje (met video's) binnen de tentoonstelling en ook op zijn website. Maar misschien is het citaat van Marshall McLuhan voldoende waarmee de tentoonstelling dan ook besloten wordt: 'There are no passengers on spaceship earth. We are all crew'.

Naast Roosegaarde heeft het Groninger museum nog een prachtige installatie met beeld en geluid van Peter Struycken op de bovenste verdieping van het Coop Himmelb(l)au-paviljoen. Struycken heeft met behulp van computerdeskundige D. Dekkers muziek van de Rus Alexander Skrjabin (1872-1915) en de Fransman Pierre Boulez (1925-2016) voorzien van beeld en gezorgd voor een fascinerende en meeslepende voorstelling.
Skrjabin wilde met zijn Prometheus kleur en geluid samen laten smelten tot één totaalervaring. In zijn tijd was men geïnteresseerd in synesthesie, het koppelen van waarnemingen van verschillende zintuigen en werd er geëxperimenteerd met kleurorgels die geluid in kleur moesten 'vertalen'. Een succes werd dat niet en door zijn vroege overlijden heeft Skrjabin nooit een opvoering meegemaakt.

Peter Struycken kreeg in 1997 opdracht van de NPS om een kleurbeeld bij Prometheus te maken en heeft daarvoor gebruik gemaakt van het door hem ontwikkelde idee van de 'dynamische kleurruimte' als basis voor een computergestuurde vertaling van muziek in kleur. Ook van zijn favoriete musicus Pierre Boulez heeft hij een werk omgezet in kleuren en vormen. De vertoning bovenin Coop Himmelb(l)au van de muziek van Skrjabin en Boulez op vijf grote schermen is een geweldige ervaring. Houd er wel rekening mee dat het ongeveer een uur duurt.

Groninger Museum
Daan Roosegaarde, Presence, tot 12 januari 2020
Peter Struycken, Kleurexplosies, tot 10 februari 2020.
en vanaf 12 oktober: de wereld van Mendini, de architect van het gebouw.

-------
De plaatjes zijn van de schrijver
© 2019 Dik Kruithof
powered by CJ2