archiefvorig nr.lopend nr. |
||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Vermaak en Genot > Een omweg waard | ||||
Machineblok in het Fries Museum | Dik Kruithof | |||
De Fryske Motor wordt dit jaar gebouwd in het Fries Museum. Eric ten Hove is een Belgische kunstenaar die gefascineerd is door het motorblok als symbool van de westerse beschaving, die het traditionele vakmanschap verloren heeft doen gegaan. Vakmanschap wordt voor hem vertegenwoordigd door kleine zelfstandigen, zoals die nog bestaan in zijn tweede vaderland Marokko. Om dat zichtbaar te maken laat hij die kleine zelfstandigen onderdelen van een motorblok namaken in andere materialen: hout, steen, zilverwerk, aardewerk etc. In zijn werkplaats Fenduq is zo een letterlijk schitterend motorblok ontstaan van de D9T, een Caterpillar D9 bulldozer die werd ontworpen voor opbouwwerkzaamheden maar al snel ook werd ingezet voor militaire doelen bijvoorbeeld in Vietnam en Irak. In Afrika is de D9 bekend als werktuig voor het ruimen van barricades. Het heeft dus een duidelijke politieke betekenis. Het prachtige model van Ten Hove bestaat uit 290 onderdelen, gemaakt van 46 verschillende materialen van over de hele wereld. De D9T is maar één van de hoogtepunten van de tentoonstelling. Het begint klein, maar het tweede onderdeel is een indrukwekkende oude Mercedes 240D (ook wel W123, uit de periode 76-86), die in Marokko de populairste taxi is die daar al jaren rijdende wordt gehouden, met reparaties en vervangingen van onderdelen. Ten Hove bouwde een volledige 240D uit losse overblijfselen die bij garages beschikbaar waren en reed ermee naar Duitsland, waar hij als maker van een Marokkaans product werd ontvangen, niet als de trotse bezitter van een Duitse klassieker. De auto staat nu dus in het museum. Het volgende onderdeel is de ontwerpafdeling voor een nieuw brommertje, het meest gebruikte vervoermiddel van Marokko, dat in grote aantallen uit Azië wordt geïmporteerd. Het zijn luidruchtige en vervuilende brommers, waarvoor Ten Hove een milieuvriendelijk elektrisch alternatief probeert te ontwikkelen, in lijn met het streven van de regering om zoveel mogelijk zonne-energie te gebruiken. En het gaat lukken want er staan al prachtige modellen te pronken. In de grote zaal staan een paar imposante door hem gebouwde machines. Naast de D9T ook de Wright vliegtuigmotor waarmee Lindberg over de Atlantische Oceaan vloog. En de Alfasud, de motor van een succesvol model van Alfa Romeo dat in Napels werd gebouwd en legendarisch werd omdat het zo snel ging roesten. Dat kwam omdat het fabriekspersoneel de onderdelen tijdens hun vele stakingen gewoon buiten lieten liggen in de zoute Zuid-Italiaanse zeelucht. Het nagebouwde model is meer dan alleen schitterend mooi, het lijkt meer op goudsmeedwerk dan op een automotor. De VW Passat Gear Box is een kunstwerk ter herinnering aan de bijna afgesloten periode dat alle oude auto's uit Europa in Afrika terecht kwamen. Marokko heeft daar door wetgeving een eind aan gemaakt, maar er is nog altijd een levendige handel in onderdelen, die zowel gerepareerd als nagemaakt worden. De Gear Box laat hier hele mooie voorbeelden van zien. De Frisian Motor die hier gemaakt wordt is de motor van een Claas Jaguar veldhakselaar, gekozen als symbool van Friesland als landbouwprovincie. In een hoek van de zaal is een werkplaats ingericht waar een Claas motor is gedemonteerd. Op verschillende plaatsen, ook bij Friese ambachtelijk werkende bedrijfjes, worden onderdelen nagemaakt. Zo zal langzaam een nieuw motorblok ontstaan waarin onder andere Marokkaans houtwerk, Fries zilverwerk, Indonesisch snijwerk en Zweeds glaswerk samenkomen. Het is een tentoonstelling die niemand met enige technische belangstelling mag missen en die vooral interessant is door de samenwerking met en de inbreng van ambachtslieden uit veel culturen. Tot 5 januari 2020. Op dezelfde derde verdieping van het museum, bij de uitgang van Ten Hove linksaf is nog een klein-maar-fijn tentoonstelling van Lennart Lahuis uit Hengelo (Ov). Hij maakt grote verstilde schilderijen waarin alles draait om het verloop van tijd, vergankelijkheid en de erosie van materiaal. In de oudere werken zijn vervagende beelden nog net zichtbaar, zijn nieuwe werken geven een interessant toekomstbeeld van de Brexit. (Tot 24 maart ook in het Princessehof met een aantal kleiwerken.) ----- Het eerste plaatje is van Katharina Kouwenhoven, het tweede van de schrijver |
||||
© 2019 Dik Kruithof | ||||
powered by CJ2 |