archiefvorig nr.lopend nr. |
||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Vermaak en Genot > Een omweg waard | ||||
Wilden in Zwolle | Dik Kruithof | |||
De Fundatie in Zwolle, mooier dan op 1 mei kon je de Wolk niet treffen, stralend in de voorjaarszon op het oude gebouw. Maar we kwamen voor de Wilden, het expressionisme van de Brücke en de Blaue Reiter, de grote zomertentoonstelling. Of eigenlijk een van de twee want de twee zalen van de Wolk zijn gevuld door de Rob Scholte Show, maar daarover meer aan het eind van dit stukje, want het Duitse expressionisme is in elk geval in kunsthistorisch opzicht veel belangrijker. De tekst van de bijgeleverde folder volgend was het expressionisme de reactie op het ‘oppervlakkige’ Franse impressionisme met zijn nadruk op de buitenkant van de wereld. Het expressionisme was dan de weerslag van alle sociale en wetenschappelijke veranderingen in de jaren voor en vlak na de eerste wereldoorlog. Industrialisering, verstedelijking, psychoanalyse, kwantummechanica, relativiteitstheorie en de 'God is dood' uitspraak van Nietzsche zetten de wereld op zijn kop en de expressionisten zochten naar een nieuwe inhoud voor de nieuwe wereld. De kunstenaarsgroepen Brücke uit Dresden (opgericht in 1905) en Der Blaue Reiter uit München (opgericht in 1911) zochten naar nieuwe methoden om een nieuwe visie uit te dragen en vonden die in ongekend felle kleuren en krachtige vormen. De kunstenaars van de Brücke bleven vasthouden aan een herkenbaar beeld, bij de Blaue Reiter werd de herkenbaarheid soms losgelaten en daardoor stonden ze aan de basis van de abstracte kunst. De tentoonstelling is onderdeel van een serie waarbij werk uit de eigen collectie van de Fundatie in een breder perspectief wordt geplaatst. In dit geval gaat het om werken van Max Pechstein en vooral het prachtige 'De schepping van de paarden' van Franz Marc. Alleen al dit werk, een beetje verstopt in het laatste zaaltje links van de eerste gang, is volgens mij de reis naar Zwolle iedere keer waard, maar ik ben in deze niet helemaal objectief omdat ik altijd wat extra heb met schilderijen van dieren, zeker paarden, en ook Franz Marc als kunstenaar mij bijzonder aanspreekt. De grote overzichtstentoonstelling in 2005 in München is een bijzondere herinnering. De Fundatie heeft een mooie tentoonstelling met de nadruk op het werk van de Brücke waarbij ik de schilderijen van Emil Nolde het mooiste vond. Nolde trok zich na aanvankelijk in Berlijn gewerkt te hebben terug op het platteland van Noord Friesland waar zijn woonhuis in Seebüll is uitgebouwd tot een eigen museum met een speciaal bordje voor de afslag op de snelweg. Zijn vrouw onderhield er een prachtige tuin waar ook de mooie bloemenschilderijen hiernaar verwijzen. Zijn landschappen waarvan hier ook een te zien is zijn donker en indrukwekkend. Bijzonder zijn ook twee schilderijen van Gabriele Münter die in hun eenvoud uitblinken: het kerkje van Riedhausen en het portret van Mimmi Sundbeck. Maar er is veel meer, verdeeld over de thema’s die voor de Brücke en de Blaue Reiter belangrijk waren zoals de verinnerlijking (De witte stip van Kandinsky), het landleven (landschappen van Kirchner en Heckel), de zee (havengezichten van Pechstein), stadsleven (prachtige tekeningen van Macke), gezichten van Von Jawlensky, de schoonheid van de natuur en bij voorbeeld ook verwijzingen naar Nederlandse schilders als Van Gogh en Van Dongen die voor de Brücke belangrijk waren. Er is zelfs voorgesteld om de groep Van Goghiana te noemen. De grote zalen in de Wolk zijn gevuld met Rob Scholte’s Embroidery Show, waarin Scholte zijn verzameling borduurwerken van volstrekt onbekende meesters vertoont. Hij vindt dat ze vooral tot leven komen aan de achterkant en daarom vertoont hij honderden zelf gevonden borduursels op die wijze. Alle onderwerpen komen voorbij, ook alle grote kunstwerken als de Nachtwacht. Iedereen zal voor zichzelf moeten uitmaken of het de moeite waard is, apart is het zeker. ----------------------------------------------------- De foto's zijn van de auteur en zijn echtgenote |
||||
© 2016 Dik Kruithof | ||||
powered by CJ2 |