archiefvorig nr.lopend nr. |
||||
Nummer 13 Jaargang 2 19 mei 2005 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Vermaak en Genot > Was er nog wat op de tv? | ||||
Het einde van NYPD blue | Katharina Kouwenhoven | |||
In de jaren tachtig deden politieseries hun intrede waarin de hoofdpersoon niet langer een één-dimensionale held was die het morele gelijk aan zijn kant had en geen twijfel kende bij het inrekenen van het gajus dat zijn pad kruiste. Onze steun en toeverlaat in een verdorven en gecorrumpeerde wereld, kortom iemand waarmee je de Derde Wereldoorlog kon winnen.
De nieuwe helden waren meer dan boevenvangers. Het leven zelf en de menselijke verhoudingen binnen en buiten het bureau kregen een minstens even grote rol toebedeeld.
Een van de eerste series 'nieuwe stijl' was Hill Street Blues, waarin de problemen van de 'gewone politieman' geschetst werden. Zijn dubbelhartige omgang met criminelen, zijn relaties met collega's van zijn precinct en zijn persoonlijke troebelen stonden centraal. Kenmerkend voor deze serie was niet alleen een nieuw type 'held', maar ook de complexiteit van de plot, waarin verschillende verhaallijnen door elkaar liepen en de karakters zich over een langere tijdsperiode ontwikkelden. Hoofdpersonen stierven, kregen te maken met verlies in hun privé-leven, nieuwe en oude relaties en veranderende verhoudingen. Sommigen groeiden en werden mentaal sterker, anderen gingen er geestelijk, fysiek of moreel aan onderdoor.
De zelfverzekerde held die gedecideerd zijn gang ging was veranderd in een mens van vlees en bloed, in al zijn existentiële nood. Onzekerheid, ambiguïteit, twijfels en crises werden met hen ook ons deel, want met dit soort politiemannen konden we ons goed identificeren. Voor de kijker was het wel even wennen, want aanvankelijk leek er geen touw aan vast te knopen. Er gebeurde van alles in afleveringen die schijnbaar niet af waren, zonder dat je enig idee had waar het naartoe ging. Je werd geacht je te vereenzelvigen met een aantal uitgesproken onaangename karakters en regelrechte halve garen. Na een paar afleveringen wilde je echter al geen uitzending meer missen en nu vinden we series met een rechtlijnig verhaal uitgesproken saai. Snelle locatiewisselingen, onbegrijpelijke conversaties, onuitgesproken broeierige gevoelens, we willen niet anders meer.
In 1993 startte een duidelijk van Hill Street Blues afgeleide serie: New York Police Department blue. Ook dit was een bedenksel van de onnavolgbare Steven Bochco, waarin weer alles gecentreerd was rond een bureau met detectives, sergeants en een lieutenant, maar met aanzienlijk meer vrouwelijke politiefunctionarissen en alle gevolgen van dien. De hoofdpersoon van de serie is de in eerste instantie onsympathieke detective (later sergeant) Andy Sipowicz (de verre van aantrekkelijke, maar magnifieke acteur Dennis Franz), ook een erfenisje van Hill Street Blues. Door zijn ervaringen in Vietnam is Sipowicz niet zo dol op negers en dat steekt hij niet onder stoelen of banken. Een opvliegend karakter met een alcoholprobleem en losse handjes. Zo verschijnt hij aan ons. Maar ook Sipowicz is een echte Bochco-persoonlijkheid en heeft dus meerdere kanten. Een grote bek met een klein hartje en een honderd procent betrouwbare collega. Bovendien wordt hij in de loop van de serie, als gevolg van het verlies van twee partners, een zoon en een echtgenote, steeds menselijker. Van de hoerenlopende alcoholist en racist komen meer en meer ook de aardige trekjes aan het licht. In de omgang met zijn zoontje Theo, dat hij alleen op moet voeden, is hij ronduit aandoenlijk en groots is de wijze waarop hij zijn vooringenomen weerzin overwint tegen de homoseksuele bureaumedewerker die aanbiedt op zijn zoontje te passen.
Het mooist echter zijn zijn morele dilemma’s, als hij geconfronteerd wordt met stakkers die door ongelukkige omstandigheden en min of meer per ongeluk een misdaad begaan. Voor harde criminelen geen pardon, maar zulke pechvogels laat hij het liefst lopen, al levert hem dat dan weer problemen op met minder moreel bevlogen collega's. In de twaalf jaar dat deze serie liep zijn de hoofdrolspelers, waarvan overigens alleen Dennis Franz de hele periode heeft uitgediend, de meest verschrikkelijke dingen overkomen. Niet alleen worden ze geconfronteerd met gruwelijke misdrijven en psychopathische criminelen, die zij haten omdat ze hen confronteren met hun eigen disfunctioneel verlopende levens, maar ze krijgen ook te maken met verraad van naijverige collega's van andere bureaus, interne onderzoeken, streberige bazen, barre gezinsomstandigheden, relaties met borderline-patienten, verslavingen en dood en verderf. Een normaal mens zou er niet goed van worden en allang het bijltje erbij neer gegooid hebben, maar Sipowicz en zijn collega's weten van geen opgeven. Nadat Sipowicz even het geluk gevonden scheen te hebben bij zijn collega detective Connie McDowell (de verpletterend aantrekkelijke Charlotte Ross), die de baby van haar zus in de schoot geworpen krijgt na haar overlijden als gevolg van mishandeling door haar echtgenoot en waarmee hij een gezinnetje besluit te vormen als zij ook nog eens plotseling en onverwacht zwanger blijkt, is hij de laatste afleveringen weer alleen, want Charlotte Ross had geen zin meer. De laatste afleveringen, want de serie is ter ziele.
Om onduidelijke redenen - het format heeft zijn beste tijd gehad, ABC heeft geen geld meer, politieseries trekken geen kijkers meer - is de serie in Amerika in maart 2005 beëindigd. Misschien wil Steven Bochco wel weer eens wat anders en dat hoop ik van harte, want hij is de onovertroffen meester van dit genre. Niet alleen waren zijn politieseries vernieuwend en aanvankelijk verbijsterend, minstens zo opmerkelijk is dat hij over zulke lange periodes de kwaliteit van zijn series wist te handhaven. Natuurlijk zat er zo nu en dan wel eens een wat mindere aflevering tussen, maar over het geheel genomen waren ze van topkwaliteit. Kennelijk heeft hij het vermogen niet alleen een heel team van uitstekende scenarioschrijvers om zich heen te verzamelen, maar ook om allerlei begenadigde acteurs aan zich te binden.
Voor de Nederlandse kijker betekent het einde van NYPD blue – de laatste afleveringen worden nog uitgezonden op vrijdagavond om 23.05 uur op Nederland 1 - dat er geen Amerikaanse politieseries van niveau meer te bewonderen zullen zijn op de buis. Dat is jammer, want hoewel er nog menige Engelse detectiveserie wordt aangeboden die met hun typische Britse eigenaardigheden ook zeer genietbaar zijn, zal ik de hectiek van New York en de grauwe omgeving van dat politiebureau en haar lichtelijk getroebleerde bewoners danig missen. Maar vooral het feit dat Andy Sipowicz uit mijn leven zal verdwijnen beschouw ik als een verlies. Hij was echter dan het leven zelf.
|
||||
© 2005 Katharina Kouwenhoven | ||||
powered by CJ2 |