archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 20
Jaargang 15
27 september 2018
Beschouwingen > Brief uit ... delen printen terug
De Stormruiter Dik Kruithof

1520BS Stormruiter1In 2014 was Jos Thie de regisseur van Het Faderpaard, een ode aan het Friese Paard, ter gelegenheid van het 135 jarig bestaan van het Koninklijk Friesch Paardenstamboek. Het was gebaseerd op een gedicht van Tjebbe Hettinga en er deden meer dan honderd Friese paarden mee.
Tien jaar eerder had Thie in King Lear al met Friese paarden gewerkt, bij het 125-jarig bestaan van het KFPS.

En nu dus De Stormruiter. Meer dan een ode aan het Friese Paard vooral een verhaal over onze strijd tegen het water, gebaseerd op het Duitse verhaal Der Schimmelreiter van Theodor Storm (uit het Noordfriese plaatsje Husum). Het is een verhaal over een ambitieuze jongeman die de dijken wil verbeteren. Om dat te bereiken moet hij dijkgraaf worden, maar hij heeft daar niet genoeg land voor. Hij komt in dienst van de nog zittende dijkgraaf, doet jarenlang het werk voor hem, tot ieders tevredenheid, en wint het hart van de dochter van de dijkgraaf. Na het overlijden van de oude dijkgraaf doet de dochter met succes een beroep op de rijke boeren uit het bestuur en wordt Hauke Haien de nieuwe dijkgraaf.

Bij de bouw van de oude dijk, die Hauke wil verzwaren, is volgens een oud bijgeloof ‘leven’ in de dijk begraven. Het verhaal wil, sommige bewoners hebben dat nog meegemaakt, dat er een zigeunerbaby in de dijk is begraven. Op de dag van zijn aanstelling krijgt Hauke bezoek van een mysterieuze zigeunervrouw die, verwijzend naar dat verhaal, Hauke een Arabische schimmel cadeau doet. In het vervolg rijdt Hauke op de schimmel en niet op het prachtige Friese paard van zijn vrouw Elke, waarop hij eerder een belangrijke wedstrijd had gewonnen.
Hauke heeft als nieuwe dijkgraaf voor zijn ingezetenen twee grote opdrachten: de verzwaring van de oude dijk en de aanleg van een nieuwe polder met een zware dijk volgens zijn opvattingen. Zijn burgers kiezen echter alleen voor de polder en laten de oude dijk zo liggen.

Tot zover het verhaal voor de pauze, dat opgeluisterd wordt met beelden uit het dagelijkse leven op Het Bildt, waarheen het verhaal verplaatst is. Prachtige beelden trouwens, met voor ons publiek als hoogtepunt1520BS Stormruiter2 een optocht van door Friese paarden getrokken machines. (Ze pasten in elk geval precies bij mijn jeugdherinneringen.) Daarnaast een heel mooi optreden van de oude vrouw Trins, die haar man en twee zoons heeft verloren bij de laatste overstroming en het symbool is van de zee die neemt. Daarnaast is zij de hoedster van een groep ganzen, die zeer gedisciplineerd over de speelweide vliegen. Mooie zijlijn in het verhaal is dat de rijke boeren later gaan eten met de dijkgraaf, want die heeft zulke mooie vette ganzen en dat Trins als haar einde nabij is nog door een gans wordt begeleid (die na haar begrafenis liefdevol meeloopt met de vertrekkende gasten). 

Hoogtepunten op paardengebied naast de hooioogst: twaalf Friese sjezen in enkelspan en dubbelspan, Friese paarden met arrensleden, Hongaarse acrobatiek op paarden, wonderbaarlijke dressuur van twee ruiters die hun paarden onzichtbaar leidden en ze zelfs lieten knielen terwijl ze erop zaten. Later nog eens het meisje van de twee die staande op een Fries paard figuren reed. En als contrast een hele kleine pony, die heel dapper een veel te grote wagen trok.

Na de pauze kwam de tegenslagen. De dijkgraaf kreeg zijn mensen vijf jaar later weer niet zo ver dat ze de oude dijk wilden versterken, hoewel de nieuwe Hauke Haiespolder geluk en voorspoed had gebracht. De doofstomme dochter van de dijkgraaf kon alleen met paarden overweg en via een door hem bedachte gebarentaal met haar vader, maar die werd daarom belachelijk gemaakt. Het pikzwarte veulen van de schimmelhengst werd geen winnaar van de keuring. En bij een vreselijke storm hield de oude dijk het niet. De dijkgraaf weigerde zijn dochter aan de dijk te offeren en zijn vrouw weigerde haar hondje te offeren. Uiteindelijk verdwijnt hijzelf met zijn schimmel in de golven. 

De zigeunervrouw werd groots vertolkt door Ellen ten Damme en de dressuurruiters van het Franse Theatre du Centaure waren indrukwekkend. Twintig voorstellingen trokken zo'n honderdduizend toeschouwers naar het FEC. Ook dat is indrukwekkend.   

------
De plaatjes zijn van de schrijver


© 2018 Dik Kruithof meer Dik Kruithof - meer "Brief uit ..." -
Beschouwingen > Brief uit ...
De Stormruiter Dik Kruithof
1520BS Stormruiter1In 2014 was Jos Thie de regisseur van Het Faderpaard, een ode aan het Friese Paard, ter gelegenheid van het 135 jarig bestaan van het Koninklijk Friesch Paardenstamboek. Het was gebaseerd op een gedicht van Tjebbe Hettinga en er deden meer dan honderd Friese paarden mee.
Tien jaar eerder had Thie in King Lear al met Friese paarden gewerkt, bij het 125-jarig bestaan van het KFPS.

En nu dus De Stormruiter. Meer dan een ode aan het Friese Paard vooral een verhaal over onze strijd tegen het water, gebaseerd op het Duitse verhaal Der Schimmelreiter van Theodor Storm (uit het Noordfriese plaatsje Husum). Het is een verhaal over een ambitieuze jongeman die de dijken wil verbeteren. Om dat te bereiken moet hij dijkgraaf worden, maar hij heeft daar niet genoeg land voor. Hij komt in dienst van de nog zittende dijkgraaf, doet jarenlang het werk voor hem, tot ieders tevredenheid, en wint het hart van de dochter van de dijkgraaf. Na het overlijden van de oude dijkgraaf doet de dochter met succes een beroep op de rijke boeren uit het bestuur en wordt Hauke Haien de nieuwe dijkgraaf.

Bij de bouw van de oude dijk, die Hauke wil verzwaren, is volgens een oud bijgeloof ‘leven’ in de dijk begraven. Het verhaal wil, sommige bewoners hebben dat nog meegemaakt, dat er een zigeunerbaby in de dijk is begraven. Op de dag van zijn aanstelling krijgt Hauke bezoek van een mysterieuze zigeunervrouw die, verwijzend naar dat verhaal, Hauke een Arabische schimmel cadeau doet. In het vervolg rijdt Hauke op de schimmel en niet op het prachtige Friese paard van zijn vrouw Elke, waarop hij eerder een belangrijke wedstrijd had gewonnen.
Hauke heeft als nieuwe dijkgraaf voor zijn ingezetenen twee grote opdrachten: de verzwaring van de oude dijk en de aanleg van een nieuwe polder met een zware dijk volgens zijn opvattingen. Zijn burgers kiezen echter alleen voor de polder en laten de oude dijk zo liggen.

Tot zover het verhaal voor de pauze, dat opgeluisterd wordt met beelden uit het dagelijkse leven op Het Bildt, waarheen het verhaal verplaatst is. Prachtige beelden trouwens, met voor ons publiek als hoogtepunt1520BS Stormruiter2 een optocht van door Friese paarden getrokken machines. (Ze pasten in elk geval precies bij mijn jeugdherinneringen.) Daarnaast een heel mooi optreden van de oude vrouw Trins, die haar man en twee zoons heeft verloren bij de laatste overstroming en het symbool is van de zee die neemt. Daarnaast is zij de hoedster van een groep ganzen, die zeer gedisciplineerd over de speelweide vliegen. Mooie zijlijn in het verhaal is dat de rijke boeren later gaan eten met de dijkgraaf, want die heeft zulke mooie vette ganzen en dat Trins als haar einde nabij is nog door een gans wordt begeleid (die na haar begrafenis liefdevol meeloopt met de vertrekkende gasten). 

Hoogtepunten op paardengebied naast de hooioogst: twaalf Friese sjezen in enkelspan en dubbelspan, Friese paarden met arrensleden, Hongaarse acrobatiek op paarden, wonderbaarlijke dressuur van twee ruiters die hun paarden onzichtbaar leidden en ze zelfs lieten knielen terwijl ze erop zaten. Later nog eens het meisje van de twee die staande op een Fries paard figuren reed. En als contrast een hele kleine pony, die heel dapper een veel te grote wagen trok.

Na de pauze kwam de tegenslagen. De dijkgraaf kreeg zijn mensen vijf jaar later weer niet zo ver dat ze de oude dijk wilden versterken, hoewel de nieuwe Hauke Haiespolder geluk en voorspoed had gebracht. De doofstomme dochter van de dijkgraaf kon alleen met paarden overweg en via een door hem bedachte gebarentaal met haar vader, maar die werd daarom belachelijk gemaakt. Het pikzwarte veulen van de schimmelhengst werd geen winnaar van de keuring. En bij een vreselijke storm hield de oude dijk het niet. De dijkgraaf weigerde zijn dochter aan de dijk te offeren en zijn vrouw weigerde haar hondje te offeren. Uiteindelijk verdwijnt hijzelf met zijn schimmel in de golven. 

De zigeunervrouw werd groots vertolkt door Ellen ten Damme en de dressuurruiters van het Franse Theatre du Centaure waren indrukwekkend. Twintig voorstellingen trokken zo'n honderdduizend toeschouwers naar het FEC. Ook dat is indrukwekkend.   

------
De plaatjes zijn van de schrijver
© 2018 Dik Kruithof
powered by CJ2