De Leunstoel - internetmagazine voor rustige mensen


		archiefvorig nr.lopend nr.
			Nummer 14 Jaargang 14 11 mei 2017

Vermaak en Genot > Een omweg waard		delen printen terug


	Van alles in Amsterdam	Dik Kruithof
	Twee weken geleden ben ik een middag naar het Stedelijk Museum geweest. Er is daar een overvloed te zien. In het kader van de grote Stijl-herdenking van dit jaar waren er drie tentoonstellingen, waarvan ik er één direct een hoogtepunt van het bezoek vond. Het was dus een beetje jammer dat ik daar direct mee begonnen was. Aan de andere kant ben ik, fris in een museum, ook gevoeliger voor verrassingen. Het gaat om de tentoonstelling van werk van de voor mij onbekende kunstenaar Chris Beekman, waarvan in het programmaboekje alleen summier staat: hij verliet de Stijl om terug te keren naar het realisme. Wikipedia geeft de volgende levensbeschrijving: Christiaan Hendrik (Chris) Beekman (Den Haag, 28 mei 1887 - Blaricum, 13 januari 1964) was een Nederlandse schilder en tekenaar. Chris komt als 13-jarige in dienst bij de Plateelbakkerij Rozenburg in Den Haag waar hij tot 1909 werkzaam zal blijven. Vanaf 1913 woont hij enkele jaren in Parijs om rond 1916 terug te keren naar Nederland waar hij zich vestigt in Het Gooi (Eemnes). Hier zal Beekman werken volgens de principes van De Stijl. Rond 1930 gaat Beekman wonen en werken in Amsterdam, waar het communisme en de politiek steeds zichtbaarder worden in zijn werk. Beekman zet zich als bestuurslid van kunstenaarsorganisatie "De Onafhankelijken" en later de "Nederlandse Federatie van Beeldende Kunstenaarsverenigingen" in voor de belangen van beeldend kunstenaars. Uit de verhalen die bij de schilderijen staan wordt nog iets meer duidelijk: zijn Maecenas Mevr. Kröller-Muller (bekend van het museum op de Veluwe) hield niet van abstract en wilde hem niet meer steunen als hij door bleef gaan in De Stijl. Dat staat bij zijn mooiste abstracte stijl-schilderij, waarin hij het niveau van Van Doesburg haalt. Dan stopt hij ineens, gaat naar Amsterdam en schildert alleen nog maar, niet minder mooie, schilderijen van werkende mensen, de moeilijke omstandigheden waarin ze leefden en de strijd van de arbeidersbeweging. Indrukwekkend. Bij de Stijl hoort ook de tentoonstelling in het Stedelijk met nadruk op Rietveld en Mondriaan, maar die ook verbanden legt naar latere en hedendaagse kunstenaars. Soms lukt dat verband leggen goed, zoals bij de diagonaal van Doesburg die mooi terugkomt bij de Reliëfs van Domela en bij de primaire kleuren van Bart van der Leck en bij Mondriaan die weer later belangrijk zal zijn bij Amerikaanse kunstenaars als Lichtenstein. De Russische Revolutie en Film, met heel veel propaganda- en filmaffiches, rekent Het Stedelijk ook tot De Stijl. De affiches, folders en boekjes leveren een aardige tentoonstelling op, die alleen weinig nieuws brengt na de overvloedige aandacht die de laatste jaren al aan Rusland is besteed. Daarna kwamen diverse hoofdgerechten op de bovenverdieping, met de echte grote tentoonstellingszalen. In de eerste was De verliefde Camera van Ed van der Elsken. Een aardig overzicht van zijn loopbaan en twee zalen met vrij kleine afdrukken van heel veel foto’s van vaak veel mensen; kortom heel druk en zwart-wit. Mooie foto’s, dat wel, maar te weinig verschil in de onderwerpen. Het voornaamste hoofdgerecht deze zomer is Seth Price – Social Synthetic. Voor mij ook nieuw en het eerste overzicht van een jonge Amerikaanse kunstenaar (geboren 1973) die niet kiest voor een stijl of een kunstsoort, maar alles tegelijk doet: sculpturen, installaties, tekeningen, schilderijen, fotografie, kleding en textiel en ga zo maar door. Het resultaat is natuurlijk verwarrend. Mooi? Soms. Raakte het mij? Zelden. Werd ik er vrolijk van? Nee. Nog twee te gaan: Eerst Nalini Malini, een Indiase die schilderkunst, video en schaduwspel combineert. Hier had ik het geluk om te kunnen zien (om een hoekje) dat in de grote zaal met prachtige videobeelden op de muren twee jonge meisjes in de lege zaal mee gingen doen met de bewegingen en samen iets toevoegden aan de kunst. Tot slot het derde hoogtepunt: de keuze uit de eigen collectie met alle (? in elk geval heel veel) schilderijen van Malewitsj mooi naast elkaar op een rijtje. En een mooie keuze om dat te omlijsten en verrassend met de witte kunstwerken van Schoonhoven tot Ad Dekkers en een zaal met vrouwelijke kunstenaars uit de periode tussen de wereldoorlogen met fotografe Eva Besnyo en de schilders Charley Toorop en Nola Hatterman, waarvan de laatste voor mij een verrassing was. Een week later zag ik in Foam een prachtige tentoonstelling van de Amerikaanse fotograaf William Eggleston die de kleurenfoto als kunstvorm op de kunstkaart heeft gezet (althans, zo wordt het daar gebracht). In een prachtige serie foto’s, uit zijn boek Los Alamos, maakt hij als het ware een rondreis door de zuidelijke staten. Er worden ook wel mensen in beeld gebracht, maar zonder veel nadruk. In een mooi filmpje legt hij zijn manier van werken uit. Op de terugweg vond ik in het Allard Pierson museum het pas geopende verzamelaarskabinet. In de oude directiekamer van De Nederlandse Bank, die in dat gebouw gevestigd was (en erg groot was die kamer niet), is een prachtig eerbetoon gemaakt aan de verzamelaars die de collectie van het museum bijeen hebben gebracht. Gewoon foto’s, korte verhaaltjes en kleine voorwerpen uit hun verzameling in een prachtige ouderwets met vitrinekasten ingerichte kamer. -------- Chris Beekman is tot 17 september De Stijl in het Stedelijk is tot 21 mei Russische Revolutie en Film was tot 30 april Ed van der Elsken is tot 21 mei Seth Price is tot 3 september Nalini Malani is tot 18 juni William Eggleston is tot 7 juni ---------- De foto's zijn van de schrijver ---------- Een krappe maand voor de eerste grote tentoonstelling van Hans Arp sinds 1960, The Poetry of Forms, presenteert de Grafische Werkplaats in Den Haag, tijdens de 2x5 expositie, onder meer het nieuwe werk van Lula Valletta (ooit tekenaar voor De Leunstoel), met een ode aan Hans Arp, getiteld Apsianisme. Mr. Pelham (ooit ook actief als schrijver bij ons) is medeplichtig. (FH)

meer Dik Kruithof - meer "Een omweg waard" -

Vermaak en Genot > Een omweg waard
Van alles in Amsterdam	Dik Kruithof
Twee weken geleden ben ik een middag naar het Stedelijk Museum geweest. Er is daar een overvloed te zien. In het kader van de grote Stijl-herdenking van dit jaar waren er drie tentoonstellingen, waarvan ik er één direct een hoogtepunt van het bezoek vond. Het was dus een beetje jammer dat ik daar direct mee begonnen was. Aan de andere kant ben ik, fris in een museum, ook gevoeliger voor verrassingen. Het gaat om de tentoonstelling van werk van de voor mij onbekende kunstenaar Chris Beekman, waarvan in het programmaboekje alleen summier staat: hij verliet de Stijl om terug te keren naar het realisme. Wikipedia geeft de volgende levensbeschrijving: Christiaan Hendrik (Chris) Beekman (Den Haag, 28 mei 1887 - Blaricum, 13 januari 1964) was een Nederlandse schilder en tekenaar. Chris komt als 13-jarige in dienst bij de Plateelbakkerij Rozenburg in Den Haag waar hij tot 1909 werkzaam zal blijven. Vanaf 1913 woont hij enkele jaren in Parijs om rond 1916 terug te keren naar Nederland waar hij zich vestigt in Het Gooi (Eemnes). Hier zal Beekman werken volgens de principes van De Stijl. Rond 1930 gaat Beekman wonen en werken in Amsterdam, waar het communisme en de politiek steeds zichtbaarder worden in zijn werk. Beekman zet zich als bestuurslid van kunstenaarsorganisatie "De Onafhankelijken" en later de "Nederlandse Federatie van Beeldende Kunstenaarsverenigingen" in voor de belangen van beeldend kunstenaars. Uit de verhalen die bij de schilderijen staan wordt nog iets meer duidelijk: zijn Maecenas Mevr. Kröller-Muller (bekend van het museum op de Veluwe) hield niet van abstract en wilde hem niet meer steunen als hij door bleef gaan in De Stijl. Dat staat bij zijn mooiste abstracte stijl-schilderij, waarin hij het niveau van Van Doesburg haalt. Dan stopt hij ineens, gaat naar Amsterdam en schildert alleen nog maar, niet minder mooie, schilderijen van werkende mensen, de moeilijke omstandigheden waarin ze leefden en de strijd van de arbeidersbeweging. Indrukwekkend. Bij de Stijl hoort ook de tentoonstelling in het Stedelijk met nadruk op Rietveld en Mondriaan, maar die ook verbanden legt naar latere en hedendaagse kunstenaars. Soms lukt dat verband leggen goed, zoals bij de diagonaal van Doesburg die mooi terugkomt bij de Reliëfs van Domela en bij de primaire kleuren van Bart van der Leck en bij Mondriaan die weer later belangrijk zal zijn bij Amerikaanse kunstenaars als Lichtenstein. De Russische Revolutie en Film, met heel veel propaganda- en filmaffiches, rekent Het Stedelijk ook tot De Stijl. De affiches, folders en boekjes leveren een aardige tentoonstelling op, die alleen weinig nieuws brengt na de overvloedige aandacht die de laatste jaren al aan Rusland is besteed. Daarna kwamen diverse hoofdgerechten op de bovenverdieping, met de echte grote tentoonstellingszalen. In de eerste was De verliefde Camera van Ed van der Elsken. Een aardig overzicht van zijn loopbaan en twee zalen met vrij kleine afdrukken van heel veel foto’s van vaak veel mensen; kortom heel druk en zwart-wit. Mooie foto’s, dat wel, maar te weinig verschil in de onderwerpen. Het voornaamste hoofdgerecht deze zomer is Seth Price – Social Synthetic. Voor mij ook nieuw en het eerste overzicht van een jonge Amerikaanse kunstenaar (geboren 1973) die niet kiest voor een stijl of een kunstsoort, maar alles tegelijk doet: sculpturen, installaties, tekeningen, schilderijen, fotografie, kleding en textiel en ga zo maar door. Het resultaat is natuurlijk verwarrend. Mooi? Soms. Raakte het mij? Zelden. Werd ik er vrolijk van? Nee. Nog twee te gaan: Eerst Nalini Malini, een Indiase die schilderkunst, video en schaduwspel combineert. Hier had ik het geluk om te kunnen zien (om een hoekje) dat in de grote zaal met prachtige videobeelden op de muren twee jonge meisjes in de lege zaal mee gingen doen met de bewegingen en samen iets toevoegden aan de kunst. Tot slot het derde hoogtepunt: de keuze uit de eigen collectie met alle (? in elk geval heel veel) schilderijen van Malewitsj mooi naast elkaar op een rijtje. En een mooie keuze om dat te omlijsten en verrassend met de witte kunstwerken van Schoonhoven tot Ad Dekkers en een zaal met vrouwelijke kunstenaars uit de periode tussen de wereldoorlogen met fotografe Eva Besnyo en de schilders Charley Toorop en Nola Hatterman, waarvan de laatste voor mij een verrassing was. Een week later zag ik in Foam een prachtige tentoonstelling van de Amerikaanse fotograaf William Eggleston die de kleurenfoto als kunstvorm op de kunstkaart heeft gezet (althans, zo wordt het daar gebracht). In een prachtige serie foto’s, uit zijn boek Los Alamos, maakt hij als het ware een rondreis door de zuidelijke staten. Er worden ook wel mensen in beeld gebracht, maar zonder veel nadruk. In een mooi filmpje legt hij zijn manier van werken uit. Op de terugweg vond ik in het Allard Pierson museum het pas geopende verzamelaarskabinet. In de oude directiekamer van De Nederlandse Bank, die in dat gebouw gevestigd was (en erg groot was die kamer niet), is een prachtig eerbetoon gemaakt aan de verzamelaars die de collectie van het museum bijeen hebben gebracht. Gewoon foto’s, korte verhaaltjes en kleine voorwerpen uit hun verzameling in een prachtige ouderwets met vitrinekasten ingerichte kamer. -------- Chris Beekman is tot 17 september De Stijl in het Stedelijk is tot 21 mei Russische Revolutie en Film was tot 30 april Ed van der Elsken is tot 21 mei Seth Price is tot 3 september Nalini Malani is tot 18 juni William Eggleston is tot 7 juni ---------- De foto's zijn van de schrijver ---------- Een krappe maand voor de eerste grote tentoonstelling van Hans Arp sinds 1960, The Poetry of Forms, presenteert de Grafische Werkplaats in Den Haag, tijdens de 2x5 expositie, onder meer het nieuwe werk van Lula Valletta (ooit tekenaar voor De Leunstoel), met een ode aan Hans Arp, getiteld Apsianisme. Mr. Pelham (ooit ook actief als schrijver bij ons) is medeplichtig. (FH)
© 2017 Dik Kruithof

	powered by CJ2