archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 3
Jaargang 14
10 november 2016
Vermaak en Genot > Een omweg waard delen printen terug
Het Hanzemuseum in Lübeck * Dik Kruithof

1403VG MuseumVorig jaar is in Lübeck - ‘De Koningin van de Hanze’ - het Hanzemuseum geopend. Aan de rand van de oude binnenstad, verbonden met de resten van het oude Burgkloster is een prachtig museum gebouwd waar een goed beeld wordt gegeven van leven, werken en vooral handel in de middeleeuwen – de bloeitijd van de Hanze was van 1200 tot 1500. Van de eerste eeuwen van de Hanze en de handel is niet zoveel zichtbaars bewaard gebleven, munten en moeilijk leesbare teksten vooral, maar er is wel veel aanschouwelijk gemaakt en er is veel achterliggende informatie zichtbaar op schermen en kaarten.
 
In 1143 werd Lübeck door Graaf Adolf van Schauenburg gesticht als haven ter vervanging van het eerder verwoeste Liubice. Lübeck lag op het snijpunt van de Duitse Noord-Zuid handelsroute en de Oostzeehandel, die toen in handen was van Deense en Zweedse kooplieden op het eiland Gottland. Waarschijnlijk al voor 1200 kregen de Duitse kooplieden een eigen kantoor in Novgorod, ruim duizend kilometer zuidoostelijk van St. Petersburg en gelegen aan het eind van de Noordelijke zijderoute. De handelaren haalden er ijzer, honing, was en pelzen en brachten er Vlaams laken, edelmetalen, koper, tin, lood, zout, wijn, specerijen en luxegoederen.

Juist door wat ze konden leveren kregen ze de handel op Rusland grotendeels in handen en ze konden het leveren via hun contacten in bijvoorbeeld Dortmund: een vertegenwoordiger uit die plaats had een van de sleutels van de geldkist van het Hanzekontor in Nowgorod. Het op leer vastgelegde reglement van het kantoor, de schra, ligt nagemaakt in het museum. Ook is er een kaart met de steden waarvandaan kooplieden kwamen die meededen aan deze eerste handelsroute. Uit Nederland waren dat Groningen en Kampen.

Naast die sterke doorvoerfunctie was de Hanzekogge het succesnummer van de Duitse handelaren. De open platbodemschuit met eenvoudig zeil kon overal komen en veel vracht vervoeren. In het museum is een mooi model te zien van de Kollerup Kogge, één van de oudste in Denemarken teruggevonden schepen van dit type.     
Tussen 1200 en 1350 ontwikkelde de handel zich sterk.1403VG Lubeck2 Haring uit de Deense wateren, ingelegd in zout uit Lunenburg, was een belangrijk product voor het Duitse achterland, net als de stokvis uit het tweede Hanzekontor Bergen in Noorwegen. Bergen was de stapelmarkt voor de Noorse stokvis, waar de Hanze eeuwenlang het alleenrecht op had. Want dat was natuurlijk de kern van de Hanze: niemand anders dan de deelnemende handelslieden/steden mochten in die producten handelen.

De bevolkingsgroei bevorderde de internationale handel. Het Oostzeehandelsgebied onderhield ook contacten met het gebied rond de Noordzee, waar Vlaanderen al lang een textielleverancier was. In Brugge kwam de Hanze samen met de Middellandse zeehandel en daar kwam het derde Hanzekontor, nauw verbonden aan het kantoor in Londen voor de Engelse markt. Uiteraard speelde de verbinding over land en over de Rijn met Keulen hierin een grote rol. Hierdoor werden weer meer Nederlandse steden bij de Hanze betrokken.

Het museum heeft een mooie zaal over het dagelijks leven in de welvarende grote Hanzesteden en gaat daarna over op de formele bestuurskant. Van een conglomeraat van handelscoöperaties ontwikkelde de Hanze zich tot een door stadsbestuurders geleid en door kerken sterk beïnvloed verbond, waar de hoogste macht werd uitgeoefend via de grote Hanzedagen die in Lübeck georganiseerd werden. De vergadering van 1518 wordt in het museum zichtbaar gemaakt: je kunt je deelnemer voelen.  De laatste Hanzedag werd in 1669 gehouden, maar toen was bij voorbeeld een groot deel van de Oostzeehandel, met de nadruk op hout en graan, al overgegaan op concurrenten als Amsterdam.

Via het museum bereik je ook de oude gedeelten van het Burgklooster, dat meerdere functies heeft gehad, van klooster tot gerechtsgebouw. Hier zijn nog cellen te zien uit het einde van de negentiende eeuw en worden archeologische schatten uit Lübeck getoond, onder meer een grote muntschat die in 1984 gevonden is en 450 jaar oud was met munten uit 84 plaatsen tot aan Spanje en Sicilië toe.

Bovenop het museum is een terras met uitzicht op de haven, waar het allemaal begon.

--------
De foto's zijn van de schrijver
© 2016 Dik Kruithof meer Dik Kruithof - meer "Een omweg waard" -
Vermaak en Genot > Een omweg waard
Het Hanzemuseum in Lübeck * Dik Kruithof
1403VG MuseumVorig jaar is in Lübeck - ‘De Koningin van de Hanze’ - het Hanzemuseum geopend. Aan de rand van de oude binnenstad, verbonden met de resten van het oude Burgkloster is een prachtig museum gebouwd waar een goed beeld wordt gegeven van leven, werken en vooral handel in de middeleeuwen – de bloeitijd van de Hanze was van 1200 tot 1500. Van de eerste eeuwen van de Hanze en de handel is niet zoveel zichtbaars bewaard gebleven, munten en moeilijk leesbare teksten vooral, maar er is wel veel aanschouwelijk gemaakt en er is veel achterliggende informatie zichtbaar op schermen en kaarten.
 
In 1143 werd Lübeck door Graaf Adolf van Schauenburg gesticht als haven ter vervanging van het eerder verwoeste Liubice. Lübeck lag op het snijpunt van de Duitse Noord-Zuid handelsroute en de Oostzeehandel, die toen in handen was van Deense en Zweedse kooplieden op het eiland Gottland. Waarschijnlijk al voor 1200 kregen de Duitse kooplieden een eigen kantoor in Novgorod, ruim duizend kilometer zuidoostelijk van St. Petersburg en gelegen aan het eind van de Noordelijke zijderoute. De handelaren haalden er ijzer, honing, was en pelzen en brachten er Vlaams laken, edelmetalen, koper, tin, lood, zout, wijn, specerijen en luxegoederen.

Juist door wat ze konden leveren kregen ze de handel op Rusland grotendeels in handen en ze konden het leveren via hun contacten in bijvoorbeeld Dortmund: een vertegenwoordiger uit die plaats had een van de sleutels van de geldkist van het Hanzekontor in Nowgorod. Het op leer vastgelegde reglement van het kantoor, de schra, ligt nagemaakt in het museum. Ook is er een kaart met de steden waarvandaan kooplieden kwamen die meededen aan deze eerste handelsroute. Uit Nederland waren dat Groningen en Kampen.

Naast die sterke doorvoerfunctie was de Hanzekogge het succesnummer van de Duitse handelaren. De open platbodemschuit met eenvoudig zeil kon overal komen en veel vracht vervoeren. In het museum is een mooi model te zien van de Kollerup Kogge, één van de oudste in Denemarken teruggevonden schepen van dit type.     
Tussen 1200 en 1350 ontwikkelde de handel zich sterk.1403VG Lubeck2 Haring uit de Deense wateren, ingelegd in zout uit Lunenburg, was een belangrijk product voor het Duitse achterland, net als de stokvis uit het tweede Hanzekontor Bergen in Noorwegen. Bergen was de stapelmarkt voor de Noorse stokvis, waar de Hanze eeuwenlang het alleenrecht op had. Want dat was natuurlijk de kern van de Hanze: niemand anders dan de deelnemende handelslieden/steden mochten in die producten handelen.

De bevolkingsgroei bevorderde de internationale handel. Het Oostzeehandelsgebied onderhield ook contacten met het gebied rond de Noordzee, waar Vlaanderen al lang een textielleverancier was. In Brugge kwam de Hanze samen met de Middellandse zeehandel en daar kwam het derde Hanzekontor, nauw verbonden aan het kantoor in Londen voor de Engelse markt. Uiteraard speelde de verbinding over land en over de Rijn met Keulen hierin een grote rol. Hierdoor werden weer meer Nederlandse steden bij de Hanze betrokken.

Het museum heeft een mooie zaal over het dagelijks leven in de welvarende grote Hanzesteden en gaat daarna over op de formele bestuurskant. Van een conglomeraat van handelscoöperaties ontwikkelde de Hanze zich tot een door stadsbestuurders geleid en door kerken sterk beïnvloed verbond, waar de hoogste macht werd uitgeoefend via de grote Hanzedagen die in Lübeck georganiseerd werden. De vergadering van 1518 wordt in het museum zichtbaar gemaakt: je kunt je deelnemer voelen.  De laatste Hanzedag werd in 1669 gehouden, maar toen was bij voorbeeld een groot deel van de Oostzeehandel, met de nadruk op hout en graan, al overgegaan op concurrenten als Amsterdam.

Via het museum bereik je ook de oude gedeelten van het Burgklooster, dat meerdere functies heeft gehad, van klooster tot gerechtsgebouw. Hier zijn nog cellen te zien uit het einde van de negentiende eeuw en worden archeologische schatten uit Lübeck getoond, onder meer een grote muntschat die in 1984 gevonden is en 450 jaar oud was met munten uit 84 plaatsen tot aan Spanje en Sicilië toe.

Bovenop het museum is een terras met uitzicht op de haven, waar het allemaal begon.

--------
De foto's zijn van de schrijver
© 2016 Dik Kruithof
powered by CJ2