archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 7
Jaargang 12
29 januari 2015
Vermaak en Genot > Een omweg waard delen printen terug
Amsterdams ABC: De Koestraat Katharina Kouwenhoven

1207VG KoestraatAls er in een stad een Kalverstraat bestaat, zal er wellicht ook een Koestraat zijn. In Amsterdam is dat zo, al hebben deze straten niets met elkaar te maken. De Koestraat bevindt zich in het oudste deel van de stad, tussen twee andere smalle straten, de Barndesteeg en de Bethaniënstraat. Zij lopen van de Kloveniersburgwal naar de Oudezijds Achterburgwal. Wallenstegen dus.

De basis van de Koestraat is het in 1450 gestichte Maria Magdalena Bethaniënklooster voor gevallen vrouwen, die daar gesticht konden worden. Om in hun levensonderhoud te voorzien werden in het klooster koeien en ossen gemest voor de schutterijmaaltijden. In 1551 werd door het verpauperde klooster een weg aangelegd (!) en daaraan bevond zich de koeienstal, vandaar de naam Koestraat.

Na de alteratie in 1578 werden de kloosters onteigend en de grond bouwrijp gemaakt of kregen (delen van) de kloosters een andere bestemming. Het Bethaniënklooster werd in gebruik genomen als woonruimte. In de kloosterkapel (Koestraat 3 - 13) woonde bijvoorbeeld op nummer 5 Jan van der Heijden, de glazenier, spiegelfabrikant, kunstschilder en uitvinder van de brandspuit en daarnaast, op het huidge nummer 15, heeft de componist en stadsorganist J.P. Sweelinck gewoond. De nummers 3 - 5 zijn later in gebruik genomen als Latijnse school, de voorloper van het Barlaeusgymnasium, en 7 - 13 werd verbouwd tot rectorswoning.

Het enige deel van het klooster dat bewaard is gebleven onder de naam Bethaniënklooster staat in de Barndesteeg en dient als cultureel centrum voor concerten, exposities, bruiloften en partijen. Het ligt in de lengte van de steeg met aan de andere kant, dus grenzend aan de Koestraat, een prachtige tuin met hier en daar resten van het oorspronkelijke klooster.

Aan de even kant van de Koestraat kun je de monumentale poort bewonderen van het wijnkopersgildehuis (nummer 10 - 12), waarin in 1923 een wijnmuseum werd gevestigd. Hier tegenover werd de latere burgemeester Wim Polak geboren.
Na de Tweede Wereldoorlog verloederde de straat en werd het terrein van de voddenhandel. Geen viezere steeg in Amsterdam dan de Koestraat. De straat werd gered door Geurt Brinkgreve en zijn stichting Diogenes, die woon- en werkruimte creëerde voor kunstenaars in panden die waardevol zijn voor het stadsbeeld, hoewel soms ongemakkelijk om in te wonen.

Een nieuwe bedreiging van de Koestraat (en omgeving) werd gevormd door het bestemmingsplan van 1968, dat, zoals alle bestemmingsplannen van die tijd, vooral voorzag in sloop en nieuwbouw. Na protest werd dit plan nietig verklaard en werd er vooral gerestaureerd, met vervanging van huizen die niet meer te redden waren. Zo zijn uitgerekend nummer 5 en 15 vervangen door nieuwbouw. Het sluitstuk vormde de renovatie van het Bethaniënklooster in de Barndesteeg, dat in 1990 heropend werd.

Dat Bethaniënklooster (Bethanie ligt op de zuidoostelijke helling van de Olijfberg bij Jeruzalem en zou de plek zijn vanwaar Jezus ten hemel voer) is wel een bezoek waard, bijvoorbeeld op zondagmiddag als er concerten gegeven worden (jazz, oude muziek), vanwege de ruimte en de tuin en om eventueel een consumptie tot je te nemen tijdens een tocht over de wallen.

------------------------------------------------
Het plaatje is van Katharina Kouwenhoven
-----------------------------------------------------
Bestel uw boeken, CD's en nog veel meer
bij bolcom, via de banner rechts.
Dan steunt u De Leunstoel!


© 2015 Katharina Kouwenhoven meer Katharina Kouwenhoven - meer "Een omweg waard" -
Vermaak en Genot > Een omweg waard
Amsterdams ABC: De Koestraat Katharina Kouwenhoven
1207VG KoestraatAls er in een stad een Kalverstraat bestaat, zal er wellicht ook een Koestraat zijn. In Amsterdam is dat zo, al hebben deze straten niets met elkaar te maken. De Koestraat bevindt zich in het oudste deel van de stad, tussen twee andere smalle straten, de Barndesteeg en de Bethaniënstraat. Zij lopen van de Kloveniersburgwal naar de Oudezijds Achterburgwal. Wallenstegen dus.

De basis van de Koestraat is het in 1450 gestichte Maria Magdalena Bethaniënklooster voor gevallen vrouwen, die daar gesticht konden worden. Om in hun levensonderhoud te voorzien werden in het klooster koeien en ossen gemest voor de schutterijmaaltijden. In 1551 werd door het verpauperde klooster een weg aangelegd (!) en daaraan bevond zich de koeienstal, vandaar de naam Koestraat.

Na de alteratie in 1578 werden de kloosters onteigend en de grond bouwrijp gemaakt of kregen (delen van) de kloosters een andere bestemming. Het Bethaniënklooster werd in gebruik genomen als woonruimte. In de kloosterkapel (Koestraat 3 - 13) woonde bijvoorbeeld op nummer 5 Jan van der Heijden, de glazenier, spiegelfabrikant, kunstschilder en uitvinder van de brandspuit en daarnaast, op het huidge nummer 15, heeft de componist en stadsorganist J.P. Sweelinck gewoond. De nummers 3 - 5 zijn later in gebruik genomen als Latijnse school, de voorloper van het Barlaeusgymnasium, en 7 - 13 werd verbouwd tot rectorswoning.

Het enige deel van het klooster dat bewaard is gebleven onder de naam Bethaniënklooster staat in de Barndesteeg en dient als cultureel centrum voor concerten, exposities, bruiloften en partijen. Het ligt in de lengte van de steeg met aan de andere kant, dus grenzend aan de Koestraat, een prachtige tuin met hier en daar resten van het oorspronkelijke klooster.

Aan de even kant van de Koestraat kun je de monumentale poort bewonderen van het wijnkopersgildehuis (nummer 10 - 12), waarin in 1923 een wijnmuseum werd gevestigd. Hier tegenover werd de latere burgemeester Wim Polak geboren.
Na de Tweede Wereldoorlog verloederde de straat en werd het terrein van de voddenhandel. Geen viezere steeg in Amsterdam dan de Koestraat. De straat werd gered door Geurt Brinkgreve en zijn stichting Diogenes, die woon- en werkruimte creëerde voor kunstenaars in panden die waardevol zijn voor het stadsbeeld, hoewel soms ongemakkelijk om in te wonen.

Een nieuwe bedreiging van de Koestraat (en omgeving) werd gevormd door het bestemmingsplan van 1968, dat, zoals alle bestemmingsplannen van die tijd, vooral voorzag in sloop en nieuwbouw. Na protest werd dit plan nietig verklaard en werd er vooral gerestaureerd, met vervanging van huizen die niet meer te redden waren. Zo zijn uitgerekend nummer 5 en 15 vervangen door nieuwbouw. Het sluitstuk vormde de renovatie van het Bethaniënklooster in de Barndesteeg, dat in 1990 heropend werd.

Dat Bethaniënklooster (Bethanie ligt op de zuidoostelijke helling van de Olijfberg bij Jeruzalem en zou de plek zijn vanwaar Jezus ten hemel voer) is wel een bezoek waard, bijvoorbeeld op zondagmiddag als er concerten gegeven worden (jazz, oude muziek), vanwege de ruimte en de tuin en om eventueel een consumptie tot je te nemen tijdens een tocht over de wallen.

------------------------------------------------
Het plaatje is van Katharina Kouwenhoven
-----------------------------------------------------
Bestel uw boeken, CD's en nog veel meer
bij bolcom, via de banner rechts.
Dan steunt u De Leunstoel!
© 2015 Katharina Kouwenhoven
powered by CJ2