 |
|
|
|
|
 |
 |
archiefvorig nr.lopend nr. |
 |
|
 |
 |
Nummer 6 Jaargang 12 15 januari 2015 |
 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
 |
|
 |
|||||||||||||||||||||||||||
| Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept | ||||
| Charlie Hebdo, het steentje in de schoen | Willem Minderhout | |||
 Ik moet rond de twintig geweest zijn toen ik ergens in Frankrijk mijn eerste Hara-Kiri tegenkwam. Mijn gevoel voor humor was gevormd door Monty Python’s Flying Circus en het circus van Wim T. Schippers, maar dit ging nog een paar stappen verder. Ene Wolinski gooide alle remmen los om de ‘oorlog tussen de seksen’ – gevoerd tussen onuitstaanbare fallocratische mannetjes en slecht geneukte dames - te ridiculiseren. Reisers ‘Gros Dégueulasse’ (Dikke Smeerlap) terroriseerde als een soort anti-superheld gekleed in een smerige lendendoek zijn omgeving; ‘Les Deux Mecs’ van Jean-Pierre Hugot beleefden de meest maffe avonturen op zoek naar een meisje … De ene strip was een nog uitzinnigere satire op de comédie humaine dan de andere. Het gebezigde Frans week wel wat af van wat ik op school geleerd had, maar nooit eerder had ik met zoveel plezier mijn woordenschat uitgebreid.Ik trof er ook een vagelijk bekende landgenoot aan: Bernard ‘Willem’ Holtrop met zijn onnavolgbare avonturen van Fred Fallo, Prins Bernhard en andere fantasiefiguren. ‘Willem’ week qua tekenstijl wel een beetje af van tekenaars als Reiser en Wolinski die van een schijnbare onbeholpenheid hun handelsmerk gemaakt hadden, maar de inhoud was minstens even radicaal. Veel bijdragen in Hara Kiri gingen nog verder in het absurdisme. Ene Kamagurka bijvoorbeeld. Ik kwam er pas later achter dat dit een jonge Vlaming was. En dan was er nog de onovertroffen gastheer van het blad: de hooggeleerde professeur Choron. In beeldromanstijl legde hij de lezertjes uit hoe je van een stom kind nog altijd een bezem kunt maken, of deed hij verslag van zijn succesvolle carrière als coach van een kampioen in de bekende sport ‘tegen een muur neuken’. Een van de mooiste voorbeelden van Charlies 'grofmaterialistische demystifiscaties' - als ik even een moeilijk woord mag gebruiken - vond ik een paginagrote poster waarin het geheim van de seks werd onthuld. Er boven stond 'Qu'est ce que la sexe"? Op de poster toonde een chirurg de lezer een bloederige klomp vlees. "C'est ça!", stond eronder. Weinig subtiel misschien, maar ik vond het erg leuk. Het maandblad Hara-Kiri besteedde weinig aandacht aan de actualiteit. Voor de actualiteit had men het weekblad Charlie Hebdo. Hara-Kiri stopte in 1986 maar Charlie ging door. Ik kocht het altijd als ik in Frankrijk was, al moet ik toegeven dat veel van de op de politieke actualiteit gerichte inhoud me ontging. Je moest namelijk zeer goed zijn ingevoerd in de Franse politiek om alle grappen en grollen te kunnen begrijpen. Eén ding was duidelijk: niemand, of het nu Sarkozy of Hollande was, ontsprong de dans. Charlie was het steentje in de schoen van Frankrijk. Het absurdisme bleef echter een constante factor, dus er viel altijd genoeg te lachen. Als de meer ‘serieuze’ onderwerpen de internationale politiek betroffen was het goed te volgen. Als daar één rode draad in zat was deze het meedogenloos gebrek aan ontzag voor autoriteit en heilige huisjes. Charlie trapte echter naar boven en niet naar beneden, al werden ook de ‘man en vrouw in de straat’ in al hun schlemieligheid geportretteerd. De aanhangers van het Front National kregen het er in het bijzonder van langs. Moslimextremisten vormen de absolute tegenstelling tot alles waar de vrolijke anarchisten van Charlie voor staan. Een deel van de bijtende satire was tegen hen gericht. Het waren geen boze FN-aanhangers die besloten het ‘recht’ in eigen hand te nemen, maar een aantal islamobarbaren die meenden de profeet te moeten wreken. Het paradoxale is dat Charlie door sommige commentatoren in de islamofobe hoek wordt gedrukt, terwijl Charlie die arme profeet juist tegen zijn idiote aanhang in bescherming had genomen: ‘c’est dur d’être aimé pas des cons’, laten zij Mohammed op een van de bekendste cartoons zeggen. (Het is lastig om geliefd te worden door idioten.) Momenteel lijkt iedereen – tot en met Marine Le Pen, die het blad nog heeft willen verbieden – ‘Charlie’ te zijn. Bernard ‘Willem’ Holtrop lijkt niet onder de indruk: ‘Wij kotsen op al die mensen die nu ineens zeggen dat ze onze vrienden zijn.’ Ook de dochter van Wolinkski spreekt de hoop uit dat deze terreurdaad er niet toe leidt dat mensen nu massaal FN gaan stemmen, want dan zou haar vader voor niets gestorven zijn. Ik vind dit een lastige zaak. Als de massale solidariteit met Charlie na deze aanslag door islamisten er toe leidt dat extreem-rechts met behulp van een haatcampagne zijn aanhang weet uit te breiden zijn de mensen van Charlie inderdaad voor niets gestorven. Maar als het er toe leidt dat dit drama zowel in orthodox islamitische als extreem-rechtse kring de overtuiging doet postvatten dat sommige grenzen niet overschreden mogen worden, dat liefde inderdaad sterker is dan haat en dat we de steentjes in onze schoen moeten leren waarderen, dan zou het wellicht toch nog een positief effect kunnen hebben. Het feit dat Wilders zich voor het eerst onomwonden heeft uitgesproken tegen elementen uit zijn aanhang die moskeeën in de fik willen steken is wat dat betreft een hoopgevend signaal. Hopelijk dringt de ‘#nietmijnislam’-actie ook door tot de meer orthodoxe kringen. Misschien komt die ‘wij-samenleving’ van Aboutaleb er dan toch. Charlie gaat door, zeggen ze. Het zal moeilijk zijn om dat in dezelfde humoristische onbevangenheid te doen, vrees ik, als je weet dat er duisterlingen rondlopen die er zelfs niet voor terugdeinzen om nietsvermoedende mensen die even een koosjer boodschapje aan het doen zijn in hun duivelse strategie te betrekken. En toch en toch en toch. Ik denk dat we alle slachtoffers het best kunnen gedenken door in weerwil van alles te blijven lachen om op niets gebaseerde autoritaire mannetjes en vrouwtjes in het algemeen en bloeddorstige godsdienstfanatici in het bijzonder. ------------------------------------------------- Het plaatje is gemaakt door Henk Klaren --------------------------------------------- Bestel uw boeken, CD’s en veel meer bij bolcom via de banner rechts. Dan steunt u De Leunstoel |
||||
| © 2015 Willem Minderhout | ||||
|
|
|
||
|
powered by CJ2 | |||