archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 3
Jaargang 12
13 november 2014
Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept delen printen terug
Jan Wolkers' tulpenboom Fokke Zwaan

1203VG TulpenboomJan Wolkers was, zoals bekend, 'Beeldhouwer, schilder, schrijver, in die volgorde...', maar misschien vooral: natuurliefhebber. Hij schreef er vele keren over, en er is natuurlijk de prachtige tv-serie De achtertuin van Jan Wolkers, nog te bekijken op dvd en internet.

Ik durf de stelling wel aan dat Wolkers’ favoriete boom de tulpenboom was. Als jongen zag hij die boom (nog geplant door Hermannus Boerhaave, rond 1725) al staan op het landgoed Oud Poelgeest in Oegstgeest, waar hij vaak rondzwierf, en in de Leidse Hortus Botanicus, ook door Boerhaave geplant. Van de boom bij Oud Poelgeest zijn er nu nog maar een paar loten over, maar de boom in de hortus staat er nog steeds. Juist in deze tijd van het jaar is hij prachtig, met grote, gele bladeren. Ik raapte er deze week nog een mooi (gevallen) blad van op.

Onno Blom, de biograaf van Wolkers, schreef ter ere van de zevende sterfdag van Jan Wolkers, op 14 oktober 2014, een klein, fijn boekje, Het laatste gele blad, over de liefde van Wolkers voor deze bijzondere boom *.
 
De boom bij Oud Poelgeest was belangrijk, Jan en zijn vrienden kwamen er om samen verhalen en gedichten te lezen. De boom figureert onder andere in het verhaal De bretels van Jupiter, gebundeld in Tarzan in Arles.
Van die andere boom, in de hortus, kreeg Wolkers een stekje, dat hij plantte op zijn volkstuin op Amstelglorie in Amsterdam. Toen het gezin Wolkers begin jaren tachtig naar Texel verhuisde, ging de inmiddels gegroeide boom (mét de daaronder verstrooide as van poes Voske) mee, en werd in de achtertuin van het huis geplant. Na zijn overlijden werd de as van Jan Wolkers, in een van zijn schilderstruien, begraven aan de voet van die zelfde tulpenboom.

De goudgele herfstpracht van de tulpenboom was inspiratie voor het laatste schilderij dat Wolkers, krap een half jaar voor zijn overlijden, voltooide, ‘Het grote gele doek’. In 2010 werd dit schilderij gekocht door Museum De Lakenhal in Leiden. Ik vind het een prachtig, indrukwekkend schilderij. Ik zag het al een paar keer en ging wel naar De Lakenhal alleen om dit nog eens te zien. Vorige week ging ik weer eens langs. Het hangt net na de ingang, aan de linkerkant. Het bestaat uit vier aan elkaar bevestigde panelen, meet ongeveer 2 bij 2 meter en is een warm ‘monochroom’ schilderij, dat uit ontelbare verfstipjes van verschillende kleur bestaat, die samen de indruk ‘geel’ geven. Als U één schilderij van Wolkers wilt zien, laat het dan dit zijn. Het omvat, door die inspiratie door de tulpenboom, de jeugd, het leven en de dood van Jan Wolkers. Prachtig.

Wie vangt het laatste gele blad?
De dode wesp zit in de kous gevangen,
De neven kleuren in het weefsel zwart,
We wisten niet dat doodgaan kon gebeuren.


(Jan Wolkers, De herfst is het einde)

* Het boekje van Onno Blom is niet in de boekhandel verkrijgbaar, maar kan (zolang de voorraad strekt) besteld worden bij boekhandel Het Open Boek, in Den Burg, Texel.
--------------------------------------------------------
Bestel uw (overige) boeken bij bolcom, via de banner rechts.
Dan steunt u De Leunstoel!
--------------------------------------------
De tekening is van Annemiek Meijer


© 2014 Fokke Zwaan meer Fokke Zwaan - meer "De wereldliteratuur roept" -
Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept
Jan Wolkers' tulpenboom Fokke Zwaan
1203VG TulpenboomJan Wolkers was, zoals bekend, 'Beeldhouwer, schilder, schrijver, in die volgorde...', maar misschien vooral: natuurliefhebber. Hij schreef er vele keren over, en er is natuurlijk de prachtige tv-serie De achtertuin van Jan Wolkers, nog te bekijken op dvd en internet.

Ik durf de stelling wel aan dat Wolkers’ favoriete boom de tulpenboom was. Als jongen zag hij die boom (nog geplant door Hermannus Boerhaave, rond 1725) al staan op het landgoed Oud Poelgeest in Oegstgeest, waar hij vaak rondzwierf, en in de Leidse Hortus Botanicus, ook door Boerhaave geplant. Van de boom bij Oud Poelgeest zijn er nu nog maar een paar loten over, maar de boom in de hortus staat er nog steeds. Juist in deze tijd van het jaar is hij prachtig, met grote, gele bladeren. Ik raapte er deze week nog een mooi (gevallen) blad van op.

Onno Blom, de biograaf van Wolkers, schreef ter ere van de zevende sterfdag van Jan Wolkers, op 14 oktober 2014, een klein, fijn boekje, Het laatste gele blad, over de liefde van Wolkers voor deze bijzondere boom *.
 
De boom bij Oud Poelgeest was belangrijk, Jan en zijn vrienden kwamen er om samen verhalen en gedichten te lezen. De boom figureert onder andere in het verhaal De bretels van Jupiter, gebundeld in Tarzan in Arles.
Van die andere boom, in de hortus, kreeg Wolkers een stekje, dat hij plantte op zijn volkstuin op Amstelglorie in Amsterdam. Toen het gezin Wolkers begin jaren tachtig naar Texel verhuisde, ging de inmiddels gegroeide boom (mét de daaronder verstrooide as van poes Voske) mee, en werd in de achtertuin van het huis geplant. Na zijn overlijden werd de as van Jan Wolkers, in een van zijn schilderstruien, begraven aan de voet van die zelfde tulpenboom.

De goudgele herfstpracht van de tulpenboom was inspiratie voor het laatste schilderij dat Wolkers, krap een half jaar voor zijn overlijden, voltooide, ‘Het grote gele doek’. In 2010 werd dit schilderij gekocht door Museum De Lakenhal in Leiden. Ik vind het een prachtig, indrukwekkend schilderij. Ik zag het al een paar keer en ging wel naar De Lakenhal alleen om dit nog eens te zien. Vorige week ging ik weer eens langs. Het hangt net na de ingang, aan de linkerkant. Het bestaat uit vier aan elkaar bevestigde panelen, meet ongeveer 2 bij 2 meter en is een warm ‘monochroom’ schilderij, dat uit ontelbare verfstipjes van verschillende kleur bestaat, die samen de indruk ‘geel’ geven. Als U één schilderij van Wolkers wilt zien, laat het dan dit zijn. Het omvat, door die inspiratie door de tulpenboom, de jeugd, het leven en de dood van Jan Wolkers. Prachtig.

Wie vangt het laatste gele blad?
De dode wesp zit in de kous gevangen,
De neven kleuren in het weefsel zwart,
We wisten niet dat doodgaan kon gebeuren.


(Jan Wolkers, De herfst is het einde)

* Het boekje van Onno Blom is niet in de boekhandel verkrijgbaar, maar kan (zolang de voorraad strekt) besteld worden bij boekhandel Het Open Boek, in Den Burg, Texel.
--------------------------------------------------------
Bestel uw (overige) boeken bij bolcom, via de banner rechts.
Dan steunt u De Leunstoel!
--------------------------------------------
De tekening is van Annemiek Meijer
© 2014 Fokke Zwaan
powered by CJ2