archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 12
Jaargang 11
10 april 2014
Vermaak en Genot > Naar de film delen printen terug
Rail Away in de vrieskou Hans Knegtmans

1112VG Snowpiercer1In een Amerikaans artikel vroeg een  filmrecensent zich af of Snowpiercer – die toen nog niet in de bioscopen draaide – niet tussen de wal en het schip zou belanden. Het kon zijn dat het publiek de film niet kon plaatsen. Enerzijds leek het een arthouseproductie, maar de auteur kon er niet omheen dat de film thematisch en stilistisch ook prima paste in de categorie science-fiction.

Toevallig had ik me een paar dagen eerder, tijdens de première in het Leidse Trianon, hetzelfde afgevraagd. In het knusse zaaltje waren behalve ik een zestal studenten aanwezig (van wie één vrouw), drie werkende mannen van rond de dertig en een – eveneens mannelijke – eenling.  En dat terwijl de Nederlandse kranten zonder uitzondering de film positief beoordeelden. Nu zegt dit ene resultaat niet zoveel, maar uit de landelijke toptwintig over het weekend van 3 tot 6 april blijkt dat het elders niet veel beter gaat. Snowpiercer staat – ondanks de wel 38 theaters die hem vertonen – op een zeer bescheiden vijftiende plaats. Veelzeggender nog is de schamele weekendopbrengst per zaal waar hij draait: € 1.163, voor een première ongewoon laag. Tenzij de mond-tot-mondreclame uitzonderlijk positief is, zult u zich moeten haasten om de film op het grote scherm te zien.

En dat is precies wat ik iedere lezer van harte aanraad. Snowpiercer behoort tot de zeldzame categorie filmvoorstellingen waaraan ik een intens gevoel van voldoening overhoud. Niet dat ik in een deuk heb gelegen of tot tranen geroerd was, maar simpel omdat ik diep onder de indruk was van de voorstelling. Denk aan Inside Llewyn Davis of, van recentere datum, The Grand Budapest Hotel.

Mijn bewondering is extra groot omdat regisseur Bong Joon-ho een Zuid-Koreaan is, wiens  eerdere speelfilms alle drie in zijn thuisland werden opgenomen, in zijn moedertaal en met Zuid-Koreaanse acteurs. Die man neemt even het vliegtuig naar Praag, waar de opnamen plaatsvonden, en legt de merendeels Amerikaanse acteurs uit wat ze moeten doen, inclusief de complexe actiesequenties waarin ook zijn collega Park Chan-wook (die, waarschijnlijk niet toevallig, de film produceerde) is gespecialiseerd. (Kennen we die Park? Jazeker. Hij is de maker van de bejubelde Vengeance-trilogie met als hoogtepunt Oldboy, uit 2003.)

Het verhaal is gebaseerd op de Franse graphic novel Le tranpersceneige uit 1982. In de nabije toekomst heeft een wetenschapper, in een poging de opwarming van de aarde een halt toe te roepen, de atmosfeer verrijkt met de stof CW7. Dat bleek bij nader inzien geen goed idee en korte tijd later was de godganse wereld dichtgevroren en de mensheid vrijwel volledig uitgeroeid. Onverwachte redding werd geboden door de miljardair en spoorwegfanaat Wilford die al eerder, bij wijze van decadent speeltje, een spoorweg had laten construeren die de hele wereld omspande. Die kwam nu goed van pas en zo werd een beperkt aantal personen en wat dieren van de ondergang1112VG Snowpiercer2 gered, als in een eigentijdse versie van de ark van Noach.

De ontwerper verdeelde zijn trein in twee klassen: de ene was bestemd voor het plebs en de rijtuigen ogen van binnen misschien iets – maar niet veel – gerieflijker dan de wagons waarin tijdens WOII de joden naar de concentratiekampen werden vervoerd. Het contrast met de eerste klas is schrijnend. De binnenhuisarchitectuur van de wagons is state of the art, en alle menselijke noden kunnen worden gelenigd: we zien onder meer een restaurant, een kleuterschoolklas en natuurlijk een disco. Een futuristische Titanic op wielen en geen ijsbergen om de pret te bederven – alles is immers al ijs.

De film mag dan schijnbaar een wereldwijde natuurramp behandelen, in werkelijkheid gaat het om de aloude machtsverschillen tussen de haves en havenots en de talloze manieren waarop de machtigen het voetvolk discrimineren en klein houden. Een voorbeeld: terwijl de passagiers in de eerste klas dagelijks een exquise maaltijd krijgen voorgeschoteld, moeten de paupers zich behelpen met zwarte, zeepvormige ‘eiwitblokken’ die – de kijker weet meer dan de ongelukkige passagiers – uit gemalen kakkerlakken bestaan.

Ook al hebben Wilford en assistenten een goed bewapend legertje huurlingen in dienst, die de armoedzaaiers met soms gruwelijke middelen in het gareel houden, ook in deze context laat de massa zich niet willoos koeioneren. In het kielzog van de stoere Curtis (de nieuwe ster Chris Evans, momenteel te zien in Captain America) zet de tweede klas koers naar de machinekamer, voor in de trein. Dat gaat niet zonder slag of stoot. Behalve met de militie moeten Curtis en co ook afrekenen met Wilfords rechterhand Mason (een grotesk verlelijkte, schmierende Tilda Swinton), en uiteindelijk met de mad scientist zelf (een wonderlijk beheerst acterende Ed Harris).

Gelukkig vindt Curtis een onverwachte bondgenoot in de in ongenade gevallen veiligheidschef Namgoong en diens aanvallige dochter. Namgoong wordt fenomenaal vertolkt door Bongs vaste steracteur Song Kang-ho. Misschien zegt de naam u niets, maar de reguliere bioscoopganger herkent het hoofd onmiddellijk, ook al heeft hij geen enkele filmtitel paraat waarin hij hem eerder heeft zien schitteren.

Mijn favoriete film van Bong was altijd zijn meesterwerk The Host (2006), waarin een niet bijzonder snuggere kraamhouder (jawel, Song Kang-ho) zijn familie optrommelt om het samen op te nemen tegen een monster dat in de riolen van Seoul dood en verderf zaait en, erger nog, het dochtertje van de hoofdpersoon heeft ontvoerd. The Host is alleen in naam een monsterfilm, net zoals Snowpiercer alleen in naam een film is over een milieuramp en klimaatverandering. Het gaat steeds om wat mensen elkaar aandoen, ten goede of ten kwade.

-------------------------
Wie zijn bestellingen via deze link: (www.bol.com) doet, steunt De Leunstoel!

© 2014 Hans Knegtmans meer Hans Knegtmans - meer "Naar de film" -
Vermaak en Genot > Naar de film
Rail Away in de vrieskou Hans Knegtmans
1112VG Snowpiercer1In een Amerikaans artikel vroeg een  filmrecensent zich af of Snowpiercer – die toen nog niet in de bioscopen draaide – niet tussen de wal en het schip zou belanden. Het kon zijn dat het publiek de film niet kon plaatsen. Enerzijds leek het een arthouseproductie, maar de auteur kon er niet omheen dat de film thematisch en stilistisch ook prima paste in de categorie science-fiction.

Toevallig had ik me een paar dagen eerder, tijdens de première in het Leidse Trianon, hetzelfde afgevraagd. In het knusse zaaltje waren behalve ik een zestal studenten aanwezig (van wie één vrouw), drie werkende mannen van rond de dertig en een – eveneens mannelijke – eenling.  En dat terwijl de Nederlandse kranten zonder uitzondering de film positief beoordeelden. Nu zegt dit ene resultaat niet zoveel, maar uit de landelijke toptwintig over het weekend van 3 tot 6 april blijkt dat het elders niet veel beter gaat. Snowpiercer staat – ondanks de wel 38 theaters die hem vertonen – op een zeer bescheiden vijftiende plaats. Veelzeggender nog is de schamele weekendopbrengst per zaal waar hij draait: € 1.163, voor een première ongewoon laag. Tenzij de mond-tot-mondreclame uitzonderlijk positief is, zult u zich moeten haasten om de film op het grote scherm te zien.

En dat is precies wat ik iedere lezer van harte aanraad. Snowpiercer behoort tot de zeldzame categorie filmvoorstellingen waaraan ik een intens gevoel van voldoening overhoud. Niet dat ik in een deuk heb gelegen of tot tranen geroerd was, maar simpel omdat ik diep onder de indruk was van de voorstelling. Denk aan Inside Llewyn Davis of, van recentere datum, The Grand Budapest Hotel.

Mijn bewondering is extra groot omdat regisseur Bong Joon-ho een Zuid-Koreaan is, wiens  eerdere speelfilms alle drie in zijn thuisland werden opgenomen, in zijn moedertaal en met Zuid-Koreaanse acteurs. Die man neemt even het vliegtuig naar Praag, waar de opnamen plaatsvonden, en legt de merendeels Amerikaanse acteurs uit wat ze moeten doen, inclusief de complexe actiesequenties waarin ook zijn collega Park Chan-wook (die, waarschijnlijk niet toevallig, de film produceerde) is gespecialiseerd. (Kennen we die Park? Jazeker. Hij is de maker van de bejubelde Vengeance-trilogie met als hoogtepunt Oldboy, uit 2003.)

Het verhaal is gebaseerd op de Franse graphic novel Le tranpersceneige uit 1982. In de nabije toekomst heeft een wetenschapper, in een poging de opwarming van de aarde een halt toe te roepen, de atmosfeer verrijkt met de stof CW7. Dat bleek bij nader inzien geen goed idee en korte tijd later was de godganse wereld dichtgevroren en de mensheid vrijwel volledig uitgeroeid. Onverwachte redding werd geboden door de miljardair en spoorwegfanaat Wilford die al eerder, bij wijze van decadent speeltje, een spoorweg had laten construeren die de hele wereld omspande. Die kwam nu goed van pas en zo werd een beperkt aantal personen en wat dieren van de ondergang1112VG Snowpiercer2 gered, als in een eigentijdse versie van de ark van Noach.

De ontwerper verdeelde zijn trein in twee klassen: de ene was bestemd voor het plebs en de rijtuigen ogen van binnen misschien iets – maar niet veel – gerieflijker dan de wagons waarin tijdens WOII de joden naar de concentratiekampen werden vervoerd. Het contrast met de eerste klas is schrijnend. De binnenhuisarchitectuur van de wagons is state of the art, en alle menselijke noden kunnen worden gelenigd: we zien onder meer een restaurant, een kleuterschoolklas en natuurlijk een disco. Een futuristische Titanic op wielen en geen ijsbergen om de pret te bederven – alles is immers al ijs.

De film mag dan schijnbaar een wereldwijde natuurramp behandelen, in werkelijkheid gaat het om de aloude machtsverschillen tussen de haves en havenots en de talloze manieren waarop de machtigen het voetvolk discrimineren en klein houden. Een voorbeeld: terwijl de passagiers in de eerste klas dagelijks een exquise maaltijd krijgen voorgeschoteld, moeten de paupers zich behelpen met zwarte, zeepvormige ‘eiwitblokken’ die – de kijker weet meer dan de ongelukkige passagiers – uit gemalen kakkerlakken bestaan.

Ook al hebben Wilford en assistenten een goed bewapend legertje huurlingen in dienst, die de armoedzaaiers met soms gruwelijke middelen in het gareel houden, ook in deze context laat de massa zich niet willoos koeioneren. In het kielzog van de stoere Curtis (de nieuwe ster Chris Evans, momenteel te zien in Captain America) zet de tweede klas koers naar de machinekamer, voor in de trein. Dat gaat niet zonder slag of stoot. Behalve met de militie moeten Curtis en co ook afrekenen met Wilfords rechterhand Mason (een grotesk verlelijkte, schmierende Tilda Swinton), en uiteindelijk met de mad scientist zelf (een wonderlijk beheerst acterende Ed Harris).

Gelukkig vindt Curtis een onverwachte bondgenoot in de in ongenade gevallen veiligheidschef Namgoong en diens aanvallige dochter. Namgoong wordt fenomenaal vertolkt door Bongs vaste steracteur Song Kang-ho. Misschien zegt de naam u niets, maar de reguliere bioscoopganger herkent het hoofd onmiddellijk, ook al heeft hij geen enkele filmtitel paraat waarin hij hem eerder heeft zien schitteren.

Mijn favoriete film van Bong was altijd zijn meesterwerk The Host (2006), waarin een niet bijzonder snuggere kraamhouder (jawel, Song Kang-ho) zijn familie optrommelt om het samen op te nemen tegen een monster dat in de riolen van Seoul dood en verderf zaait en, erger nog, het dochtertje van de hoofdpersoon heeft ontvoerd. The Host is alleen in naam een monsterfilm, net zoals Snowpiercer alleen in naam een film is over een milieuramp en klimaatverandering. Het gaat steeds om wat mensen elkaar aandoen, ten goede of ten kwade.

-------------------------
Wie zijn bestellingen via deze link: (www.bol.com) doet, steunt De Leunstoel!
© 2014 Hans Knegtmans
powered by CJ2