archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 6
Jaargang 8
13 januari 2011
Beschouwingen > Een rustig mens delen printen terug
Wim Derksen: Loopgek Willem Minderhout

0806BS Derksen
Wim Derksen is een van de bekendere bestuurskundigen van Nederland. Na een carrière als hoogleraar aan de Erasmus Universiteit en lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid werd hij directeur van het Ruimtelijk Planbureau. Sinds het RPB in 2008 fuseerde met het Milieu- en Natuurplanbureau tot het Planbureau voor de Leefomgeving is Wim ‘chief scientist’ bij het Ministerie van VROM. Nu dit Ministerie is opgegaan in het Ministerie van Infrastructuur en Milieu is hij direct betrokken bij de grote reorganisatie van de Rijksoverheid van het kabinet Rutte.
Het leek me interessant om hem te interviewen over zaken als het einde van VROM, de bestuurlijke agenda van Rutte en – Wim is al dertig jaar lid – de toestand van de PvdA.
Via Twitter, ook daar is hij te vinden, maakte ik een afspraak met hem in een café op Het Plein. Daar kreeg het gesprek al snel een verrassende wending.

‘Moet het over bestuur en politiek gaan? Ik heb het eigenlijk veel liever over hardlopen. Binnenkort komt er een boekje van me uit over marathons en ultra-lopen. Een ultra-loop is iedere hardloopwedstrijd die langer is dan een marathon. Ik doe dat nu zo’n tien jaar en hardlopen is een integraal deel van mijn leven geworden. Ik ben net terug van de Ultraloop van Davos. Dat is een wedstrijd over 78,5 km. Je moet tijdens die loop meer dan twee kilometer klimmen en vervolgens twee kilometer dalen. Als je dat haalt, dan voel je je echt helemaal geweldig. Dat kan ik aan niet-lopers niet uitleggen. Eufoor!

Ook Nederland heeft geweldige wedstrijden. De Zestig van Texel bijvoorbeeld. Je rent het hele eiland rond. Voor sommigen is dat niet ver genoeg, die lopen twee rondjes. Zo ver ga ik niet, maar ik had er wel de smoor in dat ik tijdens de Zeeuwse strandmarathon van Burgh-Haamstede naar Zoutelande wind mee had. Zo is het niet bedoeld!

Er zijn natuurlijk al veel boekjes over marathonlopen verschenen. Die zijn over het algemeen heel feitelijk en saai: ‘hoe loop ik een marathon’. Ik probeer het vooral van binnenuit te beschrijven. Er staan natuurlijk ook praktische tips in. Tepels aftapen bijvoorbeeld. Als je dat niet doet dan schuren ze na zo’n kilometer of dertig open en dan wordt lopen een hel. Nagels knippen is ook zoiets. Doe dat drie dagen van te voren, want als je dan misknipt kun je nog herstellen. Met een bloedende teen loop je geen marathon.
Het belangrijkste wat je moet leren is doseren. De eerste helft van een ideale loop is net zo snel als de tweede. Als je er als een gek vandoor gaat, dan verlies je enorm veel tijd aan het eind, maar als je al te langzaam start dan houd je teveel over. Een goede opbouw is van het grootste belang. Ik loop zo’n vijf marathons en ultralopen per jaar en ik train vijf keer per week. Eén avond per week ga ik ‘spinnen’, op een fiets in de sportschool. De meesten doen dat één uur, maar ik plak er altijd een uur aan vast. Na zo’n veertig minuten spinnen kom ik pas helemaal in mijn element. Dan komt bij mij de endorfine los en dat geeft een kick die ik niet meer wil missen.

Ik ga als gevorderde vijftiger nog steeds harder lopen, maar ik denk niet dat ik, als ik eerder begonnen was, een soort Gerard Nijboer was geweest. In Berlijn was ik tweeduizendste van de 45.000 deelnemers. Goed, maar geen topper. De echte toppers zijn het ook maar heel kort. Iemand als Gerard Nijboer is na een paar fantastische marathons verdwenen. Laat mij op mijn niveau nog maar jaren doorrennen.

Mijn boekje is opgehangen aan de ‘Swiss Alpine’. Het is daar ook ontstaan. Ik schreef tijdens de voorbereiding al korte stukjes. Dat was, voor ik het wist, uitgegroeid tot een pagina of zestig. Uitgeverij Prometheus zag er wel brood in als ik daar een boekje van zou maken. Ik heb mijn laptop meegenomen naar Zwitserland en iedere keer aan het eind van de dag heb ik er aan gewerkt.

De combinatie lopen en schrijven is me trouwens niet vreemd. Vooral toen ik nog RPB-directeur was, moest ik voor allerlei bladen columns schrijven. Na een flinke loop rolden die er vrijwel automatisch uit. Ook managementproblemen loste ik altijd tijdens het hardlopen op. Wat bij dit boekje wel anders is, is dat ik over iedere zin moest nadenken. Kan het niet mooier en beter? Daar heb ik bij het schrijven van wetenschappelijke boeken en artikelen en columns nooit last van gehad. Ik heb dus vooral veel energie gestoken in het bijpunten en herschrijven.

Ik mis het wetenschappelijk bedrijf overigens niet. Ik heb een 0-uren contract bij de Erasmus Universiteit, maar ik ben niet van plan om nog bestuurskundige artikelen op de vierkante centimeter in internationale tijdschriften te publiceren. Ook het RPB mis ik niet. Ik heb dat altijd met veel plezier gedaan, maar het bleef altijd een club met een wat onduidelijke missie. Het CPB had ‘profit’, het SCP had ‘people’ en het MNP had ‘planet’, maar wat hadden wij? ‘Ruimte’ is altijd een lastig onderwerp geweest binnen de sociale wetenschappen. De ruimtelijke ordening mist een duidelijk paradigma. Er zijn weliswaar allerlei prachtige verhalen in de omloop over ‘glokalisering’ en zo, maar de praktische waarde daarvan is vrij gering. Ik ben altijd meer een empiricus dan een theoreticus geweest, dus ik kon er nooit zoveel mee. Prachtig gezweef, vond ik het.
Adri Duivesteijn, één van de geestelijke vaders van het RPB, had nog fantasieën over een bureau dat echte ruimtelijke plannen zou maken a la de Tweede Nota Ruimtelijke Ordening. Dat is echter niet meer van deze tijd. Ik heb Maarten Hajer, de directeur van het Planbureau voor de Leefomgeving, daarom geadviseerd om vooral op duurzaamheid te focussen.
Achteraf gezien is de vorming van het RPB misschien zelfs een strategische fout geweest. Het was vooral een braindrain van de voormalige Rijks Planologische Dienst.

De teloorgang van de ruimtelijke ordening en VROM in het algemeen illustreert ook duidelijk de impasse waarin de PvdA verkeert. Jacqueline Cramer heeft als PvdA-minister bedroevend weinig tot stand gebracht. Bovendien krijgen we nu te maken met een heel ander paradigma. Neem ‘de natuur’. Laatst was ik op een bijeenkomst waar een VVD-raadslid natuur definieerde als een plek waar hij zijn hond kan uitlaten. De planologen zullen er aan moeten wennen dat hun gebied heel anders zal worden gedefinieerd. Ik ben niet van dit kabinet, maar het is wel waar dat we op het gebied van de ruimtelijke ordening een nieuw verhaal nodig hebben, gebaseerd op overtuigende argumenten. Kijk naar het Groene Hart! Er is in de afgelopen jaren al 20% van verdwenen. Je kunt al bijna tussen de bebouwing door van Den Haag naar Utrecht rijden. Het is langzamerhand een fictie geworden, waarin alleen ‘planologen’ nog geloven. Kijk nu eens wat er echt gebeurt en baseer daar je politiek op!

Ik zie de toekomst wat dat betreft somber in. Rutte regeert zonder enige diepere gedachte over de te volgen koers, zonder een ‘filosofie’, maar als politiek leider is hij een verademing na Balkenende. En ‘links’ schiet steeds in een kramp. Kijk naar die bezuinigingen op cultuur. Dat schiet momenteel volledig door met de meest verschrikkelijke voorstellen, maar ik vind dat de cultuurwereld ook niet uitblinkt in tegenargumenten. Bovendien had in het verleden wel wat kritischer gekeken kunnen worden naar de cultuursubsidies. Echte innovatieve kunstenaars als Frans Brüggen en dergelijke moeten gesubsidieerd worden, maar krijgen weinig. En waarom krijgt mijn eigen amateur-orkest – het Zuid-Hollands Symfonie Orkest, waarin ik fagot speel – subsidie? Dat is een hobby van beter gesitueerden. Ik betaal daar minder contributie voor dan voor mijn hardloopvereniging.

Veel mensen vergelijken de huidige tijd met de jaren dertig, maar ik vind het meer lijken op de jaren zestig, maar dan in spiegelbeeld. ‘Nieuw Links’ had destijds net zo min vruchtbare ideeën als ‘Nieuw Rechts’ nu. De oude garde had toen net zo min als nu een verhaal klaar. Men was verbijsterd en verwachtte dat het vanzelf wel over zou gaan. Job Cohen is een beetje de Willem Drees jr. van deze eeuw. Hij moet een nieuw verhaal weten te vinden om het enthousiasme voor de sociaaldemocratie nieuw leven in te blazen.

Ik ben al dertig jaar lid van de PvdA en dat zal ik blijven. Desnoods ben ik degene die het licht uitdoet. Maar ik laat me niet door de partij voorschrijven hoe ik moet denken. Ik heb ook nooit een functie gehad of geambieerd, behalve dat ik een periode in het congrespresidium heb gezeten en een aantal keren heb meegeschreven aan het programma. ‘PvdA-prominent’ is een benaming die ik in de pers heb gekregen. Dat is veel eer voor een tamelijk gewoon lid. Echte oplossingen die ik zie zijn tamelijk klassiek. Breek nou eens met dat ‘zieligheidsdenken’. Werk voor iedereen, dat is het belangrijkste. En probeer die verschrikkelijke schaalvergroting in de zorg en het onderwijs en privatisering van zaken als het openbaar vervoer terug te draaien.

Willem Drees werd wel de ‘wethouder van Nederland’ genoemd. Job Cohen mag van mij de ‘burgemeester van Nederland’ worden. Nederlandse burgemeesters geven echter per definitie niet de richting aan. Dat is iets dat Cohen wel zal moeten leren. Misschien moet Job ook maar eens een flink stuk hardlopen om de goede ideeën los te zweten. Flink ‘spinnen’ op de fiets in de sportschool zou een begin kunnen zijn. Aan een goede sportinstructeur heb je meer dan aan een ‘spindoctor'. De sociaaldemocratie kan wel wat endorfine gebruiken.
 
*****************************
De Leunstoel wordt uitgegeven door:
Het Genootschap De Leunstoel.
Word lid! Ga naar: www.deleunstoel.nl/colofon.php


© 2011 Willem Minderhout meer Willem Minderhout - meer "Een rustig mens" -
Beschouwingen > Een rustig mens
Wim Derksen: Loopgek Willem Minderhout
0806BS Derksen
Wim Derksen is een van de bekendere bestuurskundigen van Nederland. Na een carrière als hoogleraar aan de Erasmus Universiteit en lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid werd hij directeur van het Ruimtelijk Planbureau. Sinds het RPB in 2008 fuseerde met het Milieu- en Natuurplanbureau tot het Planbureau voor de Leefomgeving is Wim ‘chief scientist’ bij het Ministerie van VROM. Nu dit Ministerie is opgegaan in het Ministerie van Infrastructuur en Milieu is hij direct betrokken bij de grote reorganisatie van de Rijksoverheid van het kabinet Rutte.
Het leek me interessant om hem te interviewen over zaken als het einde van VROM, de bestuurlijke agenda van Rutte en – Wim is al dertig jaar lid – de toestand van de PvdA.
Via Twitter, ook daar is hij te vinden, maakte ik een afspraak met hem in een café op Het Plein. Daar kreeg het gesprek al snel een verrassende wending.

‘Moet het over bestuur en politiek gaan? Ik heb het eigenlijk veel liever over hardlopen. Binnenkort komt er een boekje van me uit over marathons en ultra-lopen. Een ultra-loop is iedere hardloopwedstrijd die langer is dan een marathon. Ik doe dat nu zo’n tien jaar en hardlopen is een integraal deel van mijn leven geworden. Ik ben net terug van de Ultraloop van Davos. Dat is een wedstrijd over 78,5 km. Je moet tijdens die loop meer dan twee kilometer klimmen en vervolgens twee kilometer dalen. Als je dat haalt, dan voel je je echt helemaal geweldig. Dat kan ik aan niet-lopers niet uitleggen. Eufoor!

Ook Nederland heeft geweldige wedstrijden. De Zestig van Texel bijvoorbeeld. Je rent het hele eiland rond. Voor sommigen is dat niet ver genoeg, die lopen twee rondjes. Zo ver ga ik niet, maar ik had er wel de smoor in dat ik tijdens de Zeeuwse strandmarathon van Burgh-Haamstede naar Zoutelande wind mee had. Zo is het niet bedoeld!

Er zijn natuurlijk al veel boekjes over marathonlopen verschenen. Die zijn over het algemeen heel feitelijk en saai: ‘hoe loop ik een marathon’. Ik probeer het vooral van binnenuit te beschrijven. Er staan natuurlijk ook praktische tips in. Tepels aftapen bijvoorbeeld. Als je dat niet doet dan schuren ze na zo’n kilometer of dertig open en dan wordt lopen een hel. Nagels knippen is ook zoiets. Doe dat drie dagen van te voren, want als je dan misknipt kun je nog herstellen. Met een bloedende teen loop je geen marathon.
Het belangrijkste wat je moet leren is doseren. De eerste helft van een ideale loop is net zo snel als de tweede. Als je er als een gek vandoor gaat, dan verlies je enorm veel tijd aan het eind, maar als je al te langzaam start dan houd je teveel over. Een goede opbouw is van het grootste belang. Ik loop zo’n vijf marathons en ultralopen per jaar en ik train vijf keer per week. Eén avond per week ga ik ‘spinnen’, op een fiets in de sportschool. De meesten doen dat één uur, maar ik plak er altijd een uur aan vast. Na zo’n veertig minuten spinnen kom ik pas helemaal in mijn element. Dan komt bij mij de endorfine los en dat geeft een kick die ik niet meer wil missen.

Ik ga als gevorderde vijftiger nog steeds harder lopen, maar ik denk niet dat ik, als ik eerder begonnen was, een soort Gerard Nijboer was geweest. In Berlijn was ik tweeduizendste van de 45.000 deelnemers. Goed, maar geen topper. De echte toppers zijn het ook maar heel kort. Iemand als Gerard Nijboer is na een paar fantastische marathons verdwenen. Laat mij op mijn niveau nog maar jaren doorrennen.

Mijn boekje is opgehangen aan de ‘Swiss Alpine’. Het is daar ook ontstaan. Ik schreef tijdens de voorbereiding al korte stukjes. Dat was, voor ik het wist, uitgegroeid tot een pagina of zestig. Uitgeverij Prometheus zag er wel brood in als ik daar een boekje van zou maken. Ik heb mijn laptop meegenomen naar Zwitserland en iedere keer aan het eind van de dag heb ik er aan gewerkt.

De combinatie lopen en schrijven is me trouwens niet vreemd. Vooral toen ik nog RPB-directeur was, moest ik voor allerlei bladen columns schrijven. Na een flinke loop rolden die er vrijwel automatisch uit. Ook managementproblemen loste ik altijd tijdens het hardlopen op. Wat bij dit boekje wel anders is, is dat ik over iedere zin moest nadenken. Kan het niet mooier en beter? Daar heb ik bij het schrijven van wetenschappelijke boeken en artikelen en columns nooit last van gehad. Ik heb dus vooral veel energie gestoken in het bijpunten en herschrijven.

Ik mis het wetenschappelijk bedrijf overigens niet. Ik heb een 0-uren contract bij de Erasmus Universiteit, maar ik ben niet van plan om nog bestuurskundige artikelen op de vierkante centimeter in internationale tijdschriften te publiceren. Ook het RPB mis ik niet. Ik heb dat altijd met veel plezier gedaan, maar het bleef altijd een club met een wat onduidelijke missie. Het CPB had ‘profit’, het SCP had ‘people’ en het MNP had ‘planet’, maar wat hadden wij? ‘Ruimte’ is altijd een lastig onderwerp geweest binnen de sociale wetenschappen. De ruimtelijke ordening mist een duidelijk paradigma. Er zijn weliswaar allerlei prachtige verhalen in de omloop over ‘glokalisering’ en zo, maar de praktische waarde daarvan is vrij gering. Ik ben altijd meer een empiricus dan een theoreticus geweest, dus ik kon er nooit zoveel mee. Prachtig gezweef, vond ik het.
Adri Duivesteijn, één van de geestelijke vaders van het RPB, had nog fantasieën over een bureau dat echte ruimtelijke plannen zou maken a la de Tweede Nota Ruimtelijke Ordening. Dat is echter niet meer van deze tijd. Ik heb Maarten Hajer, de directeur van het Planbureau voor de Leefomgeving, daarom geadviseerd om vooral op duurzaamheid te focussen.
Achteraf gezien is de vorming van het RPB misschien zelfs een strategische fout geweest. Het was vooral een braindrain van de voormalige Rijks Planologische Dienst.

De teloorgang van de ruimtelijke ordening en VROM in het algemeen illustreert ook duidelijk de impasse waarin de PvdA verkeert. Jacqueline Cramer heeft als PvdA-minister bedroevend weinig tot stand gebracht. Bovendien krijgen we nu te maken met een heel ander paradigma. Neem ‘de natuur’. Laatst was ik op een bijeenkomst waar een VVD-raadslid natuur definieerde als een plek waar hij zijn hond kan uitlaten. De planologen zullen er aan moeten wennen dat hun gebied heel anders zal worden gedefinieerd. Ik ben niet van dit kabinet, maar het is wel waar dat we op het gebied van de ruimtelijke ordening een nieuw verhaal nodig hebben, gebaseerd op overtuigende argumenten. Kijk naar het Groene Hart! Er is in de afgelopen jaren al 20% van verdwenen. Je kunt al bijna tussen de bebouwing door van Den Haag naar Utrecht rijden. Het is langzamerhand een fictie geworden, waarin alleen ‘planologen’ nog geloven. Kijk nu eens wat er echt gebeurt en baseer daar je politiek op!

Ik zie de toekomst wat dat betreft somber in. Rutte regeert zonder enige diepere gedachte over de te volgen koers, zonder een ‘filosofie’, maar als politiek leider is hij een verademing na Balkenende. En ‘links’ schiet steeds in een kramp. Kijk naar die bezuinigingen op cultuur. Dat schiet momenteel volledig door met de meest verschrikkelijke voorstellen, maar ik vind dat de cultuurwereld ook niet uitblinkt in tegenargumenten. Bovendien had in het verleden wel wat kritischer gekeken kunnen worden naar de cultuursubsidies. Echte innovatieve kunstenaars als Frans Brüggen en dergelijke moeten gesubsidieerd worden, maar krijgen weinig. En waarom krijgt mijn eigen amateur-orkest – het Zuid-Hollands Symfonie Orkest, waarin ik fagot speel – subsidie? Dat is een hobby van beter gesitueerden. Ik betaal daar minder contributie voor dan voor mijn hardloopvereniging.

Veel mensen vergelijken de huidige tijd met de jaren dertig, maar ik vind het meer lijken op de jaren zestig, maar dan in spiegelbeeld. ‘Nieuw Links’ had destijds net zo min vruchtbare ideeën als ‘Nieuw Rechts’ nu. De oude garde had toen net zo min als nu een verhaal klaar. Men was verbijsterd en verwachtte dat het vanzelf wel over zou gaan. Job Cohen is een beetje de Willem Drees jr. van deze eeuw. Hij moet een nieuw verhaal weten te vinden om het enthousiasme voor de sociaaldemocratie nieuw leven in te blazen.

Ik ben al dertig jaar lid van de PvdA en dat zal ik blijven. Desnoods ben ik degene die het licht uitdoet. Maar ik laat me niet door de partij voorschrijven hoe ik moet denken. Ik heb ook nooit een functie gehad of geambieerd, behalve dat ik een periode in het congrespresidium heb gezeten en een aantal keren heb meegeschreven aan het programma. ‘PvdA-prominent’ is een benaming die ik in de pers heb gekregen. Dat is veel eer voor een tamelijk gewoon lid. Echte oplossingen die ik zie zijn tamelijk klassiek. Breek nou eens met dat ‘zieligheidsdenken’. Werk voor iedereen, dat is het belangrijkste. En probeer die verschrikkelijke schaalvergroting in de zorg en het onderwijs en privatisering van zaken als het openbaar vervoer terug te draaien.

Willem Drees werd wel de ‘wethouder van Nederland’ genoemd. Job Cohen mag van mij de ‘burgemeester van Nederland’ worden. Nederlandse burgemeesters geven echter per definitie niet de richting aan. Dat is iets dat Cohen wel zal moeten leren. Misschien moet Job ook maar eens een flink stuk hardlopen om de goede ideeën los te zweten. Flink ‘spinnen’ op de fiets in de sportschool zou een begin kunnen zijn. Aan een goede sportinstructeur heb je meer dan aan een ‘spindoctor'. De sociaaldemocratie kan wel wat endorfine gebruiken.
 
*****************************
De Leunstoel wordt uitgegeven door:
Het Genootschap De Leunstoel.
Word lid! Ga naar: www.deleunstoel.nl/colofon.php
© 2011 Willem Minderhout
powered by CJ2