archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 7
Jaargang 7
28 januari 2010
Beschouwingen > De verbazing delen printen terug
Klaar is Kees! En dan? Gerbrand Muller

0707BS Klaar
Het vorige nummer van de Leunstoel is voor een belangrijk deel gewijd aan werk. Het duistere werk van de ambtenaar, de 'werkjes' die leerlingen op de Montessorischool deden, werk op het boerenland, huishoudelijk werk, het werk van de handswerkman, de profvoetballer, de musicus, de winkelier, de hoofdarbeider. Een vraag die zich zo nu en dan aan mij opdringt bleef buiten beschouwing. Carlo van Praag komt er het dichtst in de buurt als hij het heeft over 'deze dikke laag van overbodigheid' die de samenleving kan gedogen, sterker, niet zou kunnen missen. De grote hoeveelheid overbodig werk verschaft niet alleen veel mensen een inkomen (en dat is goed voor de economie), maar geeft ook inhoud aan hun leven.

Mensen zonder werk worden ziek. Het werk is er misschien wel niet in de eerste plaats omdat er dingen gedaan moeten worden, maar omdat er gewerkt moet worden. Dat weet iedereen. Zolang de mensen maar blijven overgaan tot de orde van de dag zal het hun niet storen.

'Hè hè, ik ben aan het laatste toe, nu maak ik er een bijlage van… verzenden, klaar. Zo, dat varkentje is gewassen!'
'De stukken zijn de deur uit, het was even alle hens aan dek, maar we hebben het gered! Een pak van mijn hart!'
'Hoe ver ben je? Nog even de stoelen op de tafels, wacht ik zal je helpen, die glazen in de kast, de sleutels boven de kast, voor elkaar! Klaar is Kees!'

Klaar is Kees! En dan? Wat gaat Kees nu doen? Tilt zijn fiets van het rek, doet hem van het slot, morrelt aan de dynamo, prutst het draadje weer in het gaatje. Fijn! Dat had hij allang even willen doen. En dan? Naar huis, na het eten alvast een paar betontegels loswrikken, de rest komt morgen, dat wordt een klus, hij zal blij zijn als die geklaard is.

Ik verwonder me over de voldoening die mensen, mijzelf inbegrepen, voelen als een bepaald werk weer volbracht is. De voldoening duurt niet lang, na korte tijd wordt je aandacht door nieuwe werkzaamheden opgeëist. Voordat je daaraan begint ben je de vorige al vergeten. Maar waarover was je dan voldaan? Komt er niet toch altijd weer een nieuw karwei? Natuurlijk, je bent nooit klaar, stel je voor, je zou je anders alleen maar dood vervelen. Goed, maar denk dan nog eens terug aan de eerder gedane arbeid.

De stoelen in de eetzaal zijn de volgende ochtend weer van de tafels gehaald. De stukken zijn inmiddels ontvangen, bekeken en met markeerstift bewerkt. Het advies, de commentaren en de later geproduceerde vervolgadviezen hebben indertijd veel pennen in beweging gebracht, ga maar in het archief kijken als het je interesseert, maar val mij er niet mee lastig want ik heb nu wel iets anders aan mijn hoofd. Dit stuk moet naar de vertaler en wil jij voor de tickets zorgen, dan is dat tenminste ook weer gebeurd.

- Gebeurd, gebeurd, gebeurd…
- Gebeurd ja, hoezo?
- Het valt me op.
- Wat valt je op?
- De gebeurde, voltooide zaken. Al die rapporten. En kijk om je heen. Geen plekje grond dat niet bezet wordt door gereed gekomen huizen en gebouwen, aangelegde straten, pleinen, plantsoenen, bewerkte akkers, geplante bomen. De gereed gekomen huizen zijn gevuld met gereed gekomen meubels, tafels, stoelen, bedden, kasten volgestouwd met gereed gekomen voorwerpen. Kleden gezogen, tafels afgestoft: klaar, klaar, klaar, de door de stofdoek afgenomen en buiten uitgeslagen stofdeeltjes zweven door de lucht, goed zo, daar horen ze thuis en niet op de tafels, de stoelen en de kasten.
- Ik begrijp niet wat je bedoelt.
- Klaar, gebeurd, jawel, maar wat was het dan, wat deden we precies en waarom, geeft dat soms niet, zouden we daar niet eens even bij stil kunnen staan?
- Waarom doen we dit, waarom doen we dat, vraag het aan jezelf, jij bent toch ook meestal bezig?
- Ik vraag het ook aan mezelf. Stoelen onder de tafels geschoven, opgegeten maaltijden, afgeruimde tafels, afgewassen borden… Wat klaar is, is afgedaan en speelt geen rol meer. Een bereikt doel telt niet meer, hoe veel geld, tijd en menskracht het ook heeft gekost. Neem de decennia geleden door vooruitziende bestuurders geplande woonwijk x. Ambtenaren schreven plannen, de bestuurders schaarden zich met hen om de tafel, de plannen werden herzien, vergadering volgde op vergadering, vergaderingen van politici, ambtenaren, specialisten, persconferenties en hoorzittingen voor journalisten en betrokken burgers, (de koffiejuffrouwen zetten kopjes koffie op tafels, de kopjes werden leeggedronken, weggeruimd en afgewassen), plannen werden ter visie gelegd, vergunningen werden verleend, rechtszittingen om de bezwaren tegen de vergunningen te behandelen werden geopend en gesloten, bijgestelde plannen zagen het licht, er werden maquettes gemaakt, het groene licht werd gegeven, aannemers gingen aan het werk, bestelden materialen, borden hier komt… werden neergezet, de huizen die je al op de maquettes kon zien verrezen op de bouwklaar gemaakte grond, de aanleg van de riolering ging gelijk op, daarna kwamen de stratenmakers, de hoveniers, er kwamen verkeersborden en haltehuisjes voor de bus en de tram, verhuisauto's brachten de huisraad van de eerste bewoners. De wijk is voltooid. Geen mens die er vervolgens nog bij stilstaat. Niemand die nog denkt: Kijk, hier hebben ze huizen willen bouwen! Wat prachtig dat het voor elkaar gekomen is! Passagiers staan voortaan in de haltehuisjes te wachten zonder ooit de gereed gekomen huisjes een blik waardig te keuren. Ze stappen in de tram zonder aandacht te besteden aan het eens door het vervoerbedrijf bestelde en door de fabriek ontworpen en gefabriceerde tramstel. Een bereikt doel interesseert niemand meer. We moeten verder.

Yes, we can! We try harder! Maar wát kunnen we? Wát proberen we? Om verder te komen. Ja, we moeten nu eenmaal verder, wie zou dat willen ontkennen? Maar zouden we niet althans één dag in het jaar kunnen aanwijzen om de resultaten van alle geleverde werk te gedenken? De geschreven nota's, rapporten en verslagen, wetteksten, toelichtingen, memo's en emails, de geopende en weer gesloten vergaderingen, de voor de vergaderingen gezette koffie en thee, de aangelegde straten, pleinen en parken, de gebouwde huizen, de gemaakte tafels, stoelen, kasten en bedden, de schoongemaakte kamers, geboende vloeren, gewassen ruiten, de opgediende maaltijden, de gedekte en weer afgenomen tafels, de gebouwde en geleverde bussen, tram- en treinstellen, de neergezette tram- en bushokjes, de gebouwde stations, de gegraven sloten, kanalen, grachten, de geschilderde kozijnen, deuren, schuttingen, de behangen en geschilderde muren, alles wat gedaan is en waar niemand meer aan terugdenkt, de aangelegde rioleringen, de geplaatste lantaarns en verkeersborden, de aangelegde tunnels, de genaaide kleren, de geboorde gaten, de gegraven en dichtgegooide kuilen, alles waar mensen werk aan hebben gehad, waar zij misschien tegen hebben opgezien maar dat zij toch hebben volvoerd, werk waarvan zij meenden dat het in welk opzicht dan ook een verbetering zou betekenen, of dat ze deden omdat het nu eenmaal moest gebeuren, of - ja ook! - werk dat evengoed achterwege had kunnen blijven maar dat vanuit een zeker gezichtspunt bezien misschien toch althans op het moment zelf voor enkelen zijn zeer tijdelijke nut heeft gehad, de verstrekte adviezen, gevoerde discussies, gepresenteerde scenario's, ontworpen methoden, ontwikkelde hypothesen? Eén dag in het jaar, dan gaan we weer voort.
 
************************************
Pepijn Lampe is product & grafisch ontwerper.
Informatie op: www.pepdesign.be
 
************************
Nieuwsgierig naar de uitgaven
van uitgeverij De Sneeuwstorm?
Verwen uzelf en vraag gratis
Het laatste Vlugschrift aan via:


© 2010 Gerbrand Muller meer Gerbrand Muller - meer "De verbazing" -
Beschouwingen > De verbazing
Klaar is Kees! En dan? Gerbrand Muller
0707BS Klaar
Het vorige nummer van de Leunstoel is voor een belangrijk deel gewijd aan werk. Het duistere werk van de ambtenaar, de 'werkjes' die leerlingen op de Montessorischool deden, werk op het boerenland, huishoudelijk werk, het werk van de handswerkman, de profvoetballer, de musicus, de winkelier, de hoofdarbeider. Een vraag die zich zo nu en dan aan mij opdringt bleef buiten beschouwing. Carlo van Praag komt er het dichtst in de buurt als hij het heeft over 'deze dikke laag van overbodigheid' die de samenleving kan gedogen, sterker, niet zou kunnen missen. De grote hoeveelheid overbodig werk verschaft niet alleen veel mensen een inkomen (en dat is goed voor de economie), maar geeft ook inhoud aan hun leven.

Mensen zonder werk worden ziek. Het werk is er misschien wel niet in de eerste plaats omdat er dingen gedaan moeten worden, maar omdat er gewerkt moet worden. Dat weet iedereen. Zolang de mensen maar blijven overgaan tot de orde van de dag zal het hun niet storen.

'Hè hè, ik ben aan het laatste toe, nu maak ik er een bijlage van… verzenden, klaar. Zo, dat varkentje is gewassen!'
'De stukken zijn de deur uit, het was even alle hens aan dek, maar we hebben het gered! Een pak van mijn hart!'
'Hoe ver ben je? Nog even de stoelen op de tafels, wacht ik zal je helpen, die glazen in de kast, de sleutels boven de kast, voor elkaar! Klaar is Kees!'

Klaar is Kees! En dan? Wat gaat Kees nu doen? Tilt zijn fiets van het rek, doet hem van het slot, morrelt aan de dynamo, prutst het draadje weer in het gaatje. Fijn! Dat had hij allang even willen doen. En dan? Naar huis, na het eten alvast een paar betontegels loswrikken, de rest komt morgen, dat wordt een klus, hij zal blij zijn als die geklaard is.

Ik verwonder me over de voldoening die mensen, mijzelf inbegrepen, voelen als een bepaald werk weer volbracht is. De voldoening duurt niet lang, na korte tijd wordt je aandacht door nieuwe werkzaamheden opgeëist. Voordat je daaraan begint ben je de vorige al vergeten. Maar waarover was je dan voldaan? Komt er niet toch altijd weer een nieuw karwei? Natuurlijk, je bent nooit klaar, stel je voor, je zou je anders alleen maar dood vervelen. Goed, maar denk dan nog eens terug aan de eerder gedane arbeid.

De stoelen in de eetzaal zijn de volgende ochtend weer van de tafels gehaald. De stukken zijn inmiddels ontvangen, bekeken en met markeerstift bewerkt. Het advies, de commentaren en de later geproduceerde vervolgadviezen hebben indertijd veel pennen in beweging gebracht, ga maar in het archief kijken als het je interesseert, maar val mij er niet mee lastig want ik heb nu wel iets anders aan mijn hoofd. Dit stuk moet naar de vertaler en wil jij voor de tickets zorgen, dan is dat tenminste ook weer gebeurd.

- Gebeurd, gebeurd, gebeurd…
- Gebeurd ja, hoezo?
- Het valt me op.
- Wat valt je op?
- De gebeurde, voltooide zaken. Al die rapporten. En kijk om je heen. Geen plekje grond dat niet bezet wordt door gereed gekomen huizen en gebouwen, aangelegde straten, pleinen, plantsoenen, bewerkte akkers, geplante bomen. De gereed gekomen huizen zijn gevuld met gereed gekomen meubels, tafels, stoelen, bedden, kasten volgestouwd met gereed gekomen voorwerpen. Kleden gezogen, tafels afgestoft: klaar, klaar, klaar, de door de stofdoek afgenomen en buiten uitgeslagen stofdeeltjes zweven door de lucht, goed zo, daar horen ze thuis en niet op de tafels, de stoelen en de kasten.
- Ik begrijp niet wat je bedoelt.
- Klaar, gebeurd, jawel, maar wat was het dan, wat deden we precies en waarom, geeft dat soms niet, zouden we daar niet eens even bij stil kunnen staan?
- Waarom doen we dit, waarom doen we dat, vraag het aan jezelf, jij bent toch ook meestal bezig?
- Ik vraag het ook aan mezelf. Stoelen onder de tafels geschoven, opgegeten maaltijden, afgeruimde tafels, afgewassen borden… Wat klaar is, is afgedaan en speelt geen rol meer. Een bereikt doel telt niet meer, hoe veel geld, tijd en menskracht het ook heeft gekost. Neem de decennia geleden door vooruitziende bestuurders geplande woonwijk x. Ambtenaren schreven plannen, de bestuurders schaarden zich met hen om de tafel, de plannen werden herzien, vergadering volgde op vergadering, vergaderingen van politici, ambtenaren, specialisten, persconferenties en hoorzittingen voor journalisten en betrokken burgers, (de koffiejuffrouwen zetten kopjes koffie op tafels, de kopjes werden leeggedronken, weggeruimd en afgewassen), plannen werden ter visie gelegd, vergunningen werden verleend, rechtszittingen om de bezwaren tegen de vergunningen te behandelen werden geopend en gesloten, bijgestelde plannen zagen het licht, er werden maquettes gemaakt, het groene licht werd gegeven, aannemers gingen aan het werk, bestelden materialen, borden hier komt… werden neergezet, de huizen die je al op de maquettes kon zien verrezen op de bouwklaar gemaakte grond, de aanleg van de riolering ging gelijk op, daarna kwamen de stratenmakers, de hoveniers, er kwamen verkeersborden en haltehuisjes voor de bus en de tram, verhuisauto's brachten de huisraad van de eerste bewoners. De wijk is voltooid. Geen mens die er vervolgens nog bij stilstaat. Niemand die nog denkt: Kijk, hier hebben ze huizen willen bouwen! Wat prachtig dat het voor elkaar gekomen is! Passagiers staan voortaan in de haltehuisjes te wachten zonder ooit de gereed gekomen huisjes een blik waardig te keuren. Ze stappen in de tram zonder aandacht te besteden aan het eens door het vervoerbedrijf bestelde en door de fabriek ontworpen en gefabriceerde tramstel. Een bereikt doel interesseert niemand meer. We moeten verder.

Yes, we can! We try harder! Maar wát kunnen we? Wát proberen we? Om verder te komen. Ja, we moeten nu eenmaal verder, wie zou dat willen ontkennen? Maar zouden we niet althans één dag in het jaar kunnen aanwijzen om de resultaten van alle geleverde werk te gedenken? De geschreven nota's, rapporten en verslagen, wetteksten, toelichtingen, memo's en emails, de geopende en weer gesloten vergaderingen, de voor de vergaderingen gezette koffie en thee, de aangelegde straten, pleinen en parken, de gebouwde huizen, de gemaakte tafels, stoelen, kasten en bedden, de schoongemaakte kamers, geboende vloeren, gewassen ruiten, de opgediende maaltijden, de gedekte en weer afgenomen tafels, de gebouwde en geleverde bussen, tram- en treinstellen, de neergezette tram- en bushokjes, de gebouwde stations, de gegraven sloten, kanalen, grachten, de geschilderde kozijnen, deuren, schuttingen, de behangen en geschilderde muren, alles wat gedaan is en waar niemand meer aan terugdenkt, de aangelegde rioleringen, de geplaatste lantaarns en verkeersborden, de aangelegde tunnels, de genaaide kleren, de geboorde gaten, de gegraven en dichtgegooide kuilen, alles waar mensen werk aan hebben gehad, waar zij misschien tegen hebben opgezien maar dat zij toch hebben volvoerd, werk waarvan zij meenden dat het in welk opzicht dan ook een verbetering zou betekenen, of dat ze deden omdat het nu eenmaal moest gebeuren, of - ja ook! - werk dat evengoed achterwege had kunnen blijven maar dat vanuit een zeker gezichtspunt bezien misschien toch althans op het moment zelf voor enkelen zijn zeer tijdelijke nut heeft gehad, de verstrekte adviezen, gevoerde discussies, gepresenteerde scenario's, ontworpen methoden, ontwikkelde hypothesen? Eén dag in het jaar, dan gaan we weer voort.
 
************************************
Pepijn Lampe is product & grafisch ontwerper.
Informatie op: www.pepdesign.be
 
************************
Nieuwsgierig naar de uitgaven
van uitgeverij De Sneeuwstorm?
Verwen uzelf en vraag gratis
Het laatste Vlugschrift aan via:
© 2010 Gerbrand Muller
powered by CJ2