In Amsterdam zijn talloze plaatsaanduidingen die voorzien zijn van het voorvoegsel 'Buiksloter'......... . Ze bevinden zich allemaal in Amsterdam-Noord en hebben iets te maken met het dorp Buiksloot, dat niet meer bestaat, althans geen herkenbare vorm meer heeft.

Het dorp moet zich ooit bevonden hebben rondom de kerk waar het Buiksloterkerkepad zich bevindt. Dat is evident een oorspronkelijk stukje Noord. Maar het kerkepad is niet het enige Buiksloter-iets.

Als je met de pont achter het Centraal Station oversteekt naar Noord (de Buiksloterwegpont natuurlijk en niet de Meeuwenlaanpont of de NDSMpont) en rechtdoor gaat, kun je al heel snel rechts afslaan. Dan kom je bij de sluis over het Noordhollands kanaal en dat moet je zeker een keer doen, maar als je de tweede gelegenheid te baat neemt om rechtsaf te gaan, kom je inderdaad op de Buiksloterweg, die langs het kanaal loopt en eigenlijk een dijkje is, met kleine dijkhuisjes aan de linkerkant en rechts woonboten in het kanaal. Dat is maar een kort stukje want het eindigt alweer bij de tweede brug over het kanaal. Die bruggen kun je gewoon onderdoor tot je bij de derde brug komt en die brengt je bij de Buiksloterdijk.

Eigenlijk is het daar allemaal om te doen, want dat is een uniek stukje Amsterdam met prachtige houten dijkhuizen, allemaal verschillend, allemaal met een fantastisch uitzicht op het kanaal, dat daar een beetje krult, en mooie, grote tuinen. Jaren geleden is een deel van die huizen door Stadsherstel, een instelling waar je als Amsterdammer lid van kunt worden om in aanmerking te komen voor het huren van een door de dienst gerestaureerde woning, onder handen genomen en dat zijn nog steeds huurwoningen waar de huizenmarkt geen invloed op heeft gehad. Op de vrije markt zijn de huizen daar onbetaalbaar geworden maar er wonen mensen die hun huis gewoon huren. Zoals een collega van mij bijvoorbeeld. Zo'n huis valt van binnen niet mee; erg groot is het niet en voor mensen die inmiddels gewend zijn aan oppervlakten van meer dan 100 vierkante meter zijn ze niet geschikt. Maar ruimte en comfort zijn niet waar deze huizen hun charme aan ontlenen.

De Buiksloterdijk bevindt zich overigens aan twee kanten van het kanaal. Aan de rechteroever loopt hij er parallel aan, aan de andere kant loopt hij van de brug weg naar het Westen, in de richting van de Kadoelen. Rechts daarvan bevindt zich een watertje, de Buiksloterbreek, omzoomd door een meanderende straat, die ook Buiksloterbreek heet.

Als je, langs het kanaal, niet rechtsaf de brug oversteekt naar de Buiksloterdijk en ook niet linksaf de Buiksloterdijk volgt, ga je rechtdoor langs het kanaal en kom je bij Kinderboerderij De Buiktuin. Wie van kinderboerderijen houdt moet daar zeker een keer langs gaan, ook zonder kinderen. Het is qua oppervlakte een van de grootste kinderboerderijen van Amsterdam (de kleinste, op het Prinseneiland, is trouwens ook zeer de moeite waard) met behoorlijk wat levende have die zijn eigen gang kan gaan, waaronder zowel varkens als hangbuikzwijnen (toevallig mijn favoriete diersoort). Mijn kleinzoon heeft daar zijn motorische vaardigheden ontwikkeld, doordat hij voor een bezoek aan de konijnen steeds een dorpeltje over moest.

De Buiksloter-dit of dat is later uitgebreid met de Buikslotermeer-dit of dat. Zo kent iedereen, en niet alleen de bewoner van Amsterdam Noord, het Buikslotermeerplein, want dat is een groot winkelcentrum.

Aan het eind van de jaren zestig heb ik een jaar in Noord gewoond, in een studentengevangenis en -zelfmoordcomplex, dat inmiddels alweer is afgebroken. Dat flatgebouw bevond zich vlakbij dat winkelcentrum, dat toen nog gloednieuw was en overzichtelijk van omvang. Voor de dagelijkse boodschappen was je op dat centrum aangewezen, want veel neringdoenden waren er verder niet. Na zessen was het echter een unheimische lege ruimte, waar de wind doorheen gierde. Die flat, waarin wij woonden in een zogenaamde echtparenunit, lag zo'n beetje aan de rand van de bebouwde kom en je kon van daaruit in een wip het Waterland betreden. Helaas had ik daar toen helemaal geen behoefte aan. Ik wilde naar de stad en die was in alle opzichten ver weg. Ik heb vreselijke herinneringen aan dat jaar.

Het Buikslotermeerplein is niet het enige Buikslotermeer-ding; je hebt ook de Buikslotermeerdijk (natuurlijk niet te verwarren met de Buiksloterdijk). De Buikslotermeerdijk loopt ook rechts langs het Noordhollands kanaal en begint net voorbij de brug die de twee delen van de Buiksloterdijk verbindt, als u het nog kunt volgen. Hij loopt helemaal door tot Het Schouw en dat is een plaatsnaam, waarbij ik nooit een plaats heb kunnen vinden, maar slechts een café, dat veel door wielrijders wordt aangedaan. Daarna gaat hij over in de Broekermeerdijk en dat laat zich raden want uiteindelijk kom je uit in Broek in Waterland.

Aan het begin loopt de Buikslotermeerdijk langs Sportpark Elzenhage, dat aan de overkant van het kanaal gespiegeld wordt door Sportpark Buiksloterbanne, tussen de Kinderboerderij en de NH Begraafplaats. Daarna ben je Noord wel zo'n beetje uit en begint het Waterland echt.

Amsterdam-Noord bevat dus een hoog gehalte Buiksloot, terwijl Buiksloot toch niet het enige aldaar geannexeerde dorp is. Door het opnemen van allerlei (resten van) oorspronkelijke dorpen in dit deel van de stad, heeft Noord een merkwaardig aanzien gekregen. Je hebt er alleszins bezienswaardige dijken met karakteristieke huizen, een paar unieke tuinsteden en gruwelijke nieuwbouw. Dat komt nooit meer goed. De deelraad probeert echter deze wijk weer op te stuwen in de vaart der volkeren en Noord aantrekkelijk te maken. Dat gaat gedeeltelijk gebeuren door iets waar de deelraad niets over te zeggen heeft, namelijk de aanleg van de metro. Die moet Noord makkelijker bereikbaar maken. De grote makke van Noord is echter niet dat je het IJ over moet om er te komen, maar dat het Centraal Station er met zijn rug naar toe ligt. Daardoor is Noord van de stad afgesloten en ben je daar verdoemd tot een deprimerend uitzicht, namelijk op de achterkant van het Centraal Station. Dat Centraal Station ligt daar sowieso helemaal verkeerd, dus dat moet weg. Daarmee is Noord ook meteen ontsloten.

 

*******************