‘My thirsty wanted whiskey, but my hunger needed beans...,’ zegt Kris Kristofferson in de intro van ‘To Beat The Devil’. Niet helemaal correct Engels lijkt me dat ‘thirsty’, maar misschien is het Texaans. Zou hij die avond Texas Black Bean Soup hebben gegeten?

En hoe zouden de bonen hebben gesmaakt die op het vuur staan in een liedje van Tom T. Hall ‘somewhere some beans are cooking, and they smell about half-done’? Toen ik dat zinnetje voor het eerst hoorde dacht ik, overdreven, hoe kan je nu ruiken of bonen halfgaar zijn. Maar het is echt zo, probeer het eens, gedroogde bonen weken, en daarna koken. Zoals iedereen dat deed voordat je peulvruchten in blik kon kopen.

Hoewel ik me afvraag of er ergens ter wereld geen bonen worden gegeten, moet ik toch vaak aan Amerika denken. Jan Cremer vroeg aan zijn moeder ‘cowboy-eten’ en dan gaf ze haar zoontje een diep bord bruine bonen, met een houten lepel erbij.

‘Baked beans’ zijn als Cassoulet in Frankrijk begonnen en via Engeland in Amerika terechtgekomen, en zijn, eeuwen later, in Engeland nog steeds populair, zie deze foto van Roger Daltrey op de hoes van de LP ‘The Who Sell Out’.

Bonen zijn prima voedsel, vol vezels, mineralen en vitamine B. Samen met andere granen, zoals rijst, vormen ze hoogwaardige eiwitten. Dat zijn eiwitten die gelijkwaardig zijn aan dierlijke eiwitten. Heel vreemd dat je over dit verschijnsel, in deze tijd van vleesverlaters, zelden iets leest.

Een nadeel van peulvruchten is dat er veel koolhydraten in zitten, geen enkel probleem overigens als je normale hoeveelheden eet. Niet snoepen en gewoon eten en je hoeft niet dik te worden, ik kan het niet laten dat nog eens te zeggen!

Flatulentiegevaar kan worden bezworen door het weekwater weg te gooien.

Borlotti, Italiaanse witte bonen met paars-rode stippen, zijn het allermooist, maar ook Mexicaanse zwarte bonen, frijolles, zijn schitterend. Vooral als ze nog niet geweekt en gekookt zijn, want de stippen van de borlotti vervagen en de glans van de frijolles verdwijnt bij de bereiding.

Kapucijners vind ik het aller-lekkerst, zowel de echte raasdonders als de zachte, meer doperwtachtige veldertjes. Bruine bonen vind ik wat melig, kidney beans zijn een beetje zoet, maar we kunnen rustig stellen dat alle bonen hun eigen charme hebben en bonenschotels tot de meest troostrijke van alle maaltijden behoren. Heerlijk met allerlei soorten worst en spek, of puur met wat olijfolie erover. Hete pepers, knoflook en ui combineren met alle soorten bonen goed. Zo’n slaatje in een Turks restaurant: witte boontjes, fijngehakte ui, kleingesneden komkommer en tomaat, peterselie of koriander en wat olie en azijn is toch een perfect en makkelijk na te maken voor- of bijgerecht.

Kortom, zorg dat je altijd een blikje bonen van welke soort dan ook in huis hebt.

En breng morgen eens Italiaanse bonen met worstjes op tafel.

200 gram gedroogde bonen, wit, zwart, bruin, black-eyed of wat je maar wilt.

Een selderijstengel.

Twee flinke knoflooktenen.

Twee verse salieblaadjes, anders wat gedroogde salie.

Glas witte wijn.

Zout en versgemalen peper.

Twee eetlepels olijfolie.

Pond verse worstjes, van je favoriete slager

Laat de bonen in ruim water 12 uur weken. Afgieten en met vers water –ze moeten net onder staan– en de selderij, 1 knoflookteen en 1 salieblad aan de kook brengen.

Op een zacht vuurtje twee en een half à drie uur laten sudderen, zonodig af en toe wat water toevoegen. Als ze gaar zijn, het meeste vocht afgieten en warm houden.

De olie in een koekenpan verwarmen, de andere, platgeslagen knoflookteen even aanbakken met het tweede salieblad, bij de bonen doen. Dan de worstjes even aanbakken, inprikken, wijn toevoegen en laten verdampen. Zout en peper door de bonen mengen, dan de worst, en het geheel nog eens een half uurtje laten stoven. Als het geheel nog wat nat is, zonder deksel, zodat het kan uitdampen.

Op een mooie schaal serveren, de worstjes bovenop. Een Hollandse touch is, een stuk zuurkoolspek mee laten koken, en dat voor het opdienen in stukjes snijden en erdoorheen scheppen.

Groene sla met tomaatjes erbij, pain de campagne of stokbrood, en een rode Salice Salentino, een heerlijke, schappelijk geprijsde wijn uit Zuid-Italië.

 

***********************************************************